Rolnicy nie kupili i nie wykorzystali tego czołgu, by zablokować centra dystrybucji

Pogłoski o czołgu na protestach rolników w Holandii zostały szeroko rozpowszechnione w tweecie opublikowanym 5 lipca przez kanadyjskiego blogera Keeana Bexte, którego twierdzenia były wcześniej weryfikowane przez AFP.

„Więc… holenderscy rolnicy kupili czołg, by użyć go do blokowania centrów dystrybucyjnych” – czytamy w tweecie z nagraniem, na którym widać wyładowywany z przyczepy czołg.

Film z czołgiem miał prawie milion wyświetleń i był przesyłany dalej ponad 7,5 tys. razy na Twitterze, jeszcze zanim go usunięto, gdy okazało się, że kilka organizacji factcheckingowych (Lead Stories, dpa) oraz część użytkowników zaalarmowało, że tweet kanadyjskiego blogera jest mylący.

Jeszcze tego samego dnia na Twitterze opublikowano nagranie z podobnym twierdzeniem w języku holenderskim, zyskując ponad 1,7 mln wyświetleń. Wideo pojawiło się również na kanale Bitchute oraz na Telegramie w języku angielskim.

Nagranie było również udostępniane w Polsce. „Holenderscy rolnicy przywieźli czołg do blokowania centrów dystrybucji żywności” – czytamy w publikacji z 6 lipca 2022 r. na Facebooku, która miała 98 udostępnień. Tego typu posty były publikowane również tutaj i tutaj oraz na Twitterze i Telegramie, gdzie zyskało 668 wyświetleń.

Image

Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 14 lipca 2022 roku

Publikacje odwołują się do trwających od połowy czerwca protestów rolników. Nie zgadzają się oni na zapowiadane działania holenderskiego rządu, które zmuszają farmerów do ograniczenia emisji azotu w niektórych miejscach nawet o 70 proc. do 2030 r., aby pozwolić naturze zregenerować się po szkodach, jakie powodują gazy cieplarniane. Rolnicy zablokowali kilka centrów dystrybucji dla supermarketów już na początku czerwca.

Jednak krążące w sieci wideo nie pochodzi z protestów rolników w Holandii. Dziennikarze z Lead Stories zweryfikowali, że widoczny w nagraniu pojazd to amerykański czołg Sherman z 1943 r. Udało im się to ustalić dzięki numerom i kolorom czołgu w archiwum zdjęć o nazwie „Surviving Sherman Firefly tanks”.

Na stronie archiwum możemy przeczytać, że autorem zdjęcia jest: Auke Dijkstra. Czołg podpisano: „Sherman Vc – Classic MV’s, Haaksbergen (Netherlands)”.

W poniższym porównaniu zdjęć podkreślamy odpowiadające sobie elementy pojazdu z filmu z Facebooka (z lewej strony) i ze zdjęcia w archiwum (z prawej strony): numer 34 (zaznaczyliśmy na czerwono), numer seryjny T-212598 (niebiesko) i czerwony trójkąt obok białego tekstu (żółto).

Image

Zrzut ekranu popularnego nagrania na Twitterze (po lewej) oraz zdjęcia w archiwum czołgów Sherman (po prawej), uchwycono 11 lipca 2022 roku (ramki dodane przez AFP))

Więcej zdjęć tego czołgu z tym samym numerem seryjnym możemy odnaleźć na facebookowej stronie o tej samej nazwie, czyli „Classic MV’s”.

Image

Zrzut ekranu publikacji udostępnionej na Facebooku Classic MV’s z czołgiem, wykonano 11 lipca 2022 roku

29 czerwca, czyli 5 dni przed pojawieniem się nagrania na Twitterze, strona ta opublikowała na Facebooku zdjęcia czołgu na przyczepie. W publikacji wyjaśniono, że pojazd zostanie wykorzystany w uroczystościach z okazji wyzwolenia Ommeen 1 i 2 lipca podczas II wojny światowej.

Opublikowany z wydarzenia film na YouTubie pokazuje wiele starych pojazdów wojskowych, którym można było się przyglądać na paradzie. W dwudziestej minucie (23:34) pojawia się czołg Sherman (numer seryjny T-212598).

W odpowiedzi na pojawiające się masowo posty strona na Facebooku „Classic MV’s” opublikowała 7 lipca  na Facebooku oświadczenie w języku angielskim. Jej autorzy potwierdzili, że pojazd stał się obiektem „fake newsów”. „Nie jesteśmy w żaden sposób zaangażowani w protesty rolników” – napisano w poście i jednocześnie udostępniono artykuł holenderskiej strony weryfikującej treści VRT.

W publikacji wyjaśniono także, że „rolnicy blokowali centrum dystrybucji detalicznej, które znajdowało się bardzo blisko” ich budynku. Autorzy piszą również, że chcieli rozładować czołg w poniedziałek 4 lipca, ale ponownie próbowali to zrobić we wtorek 5 lipca (data publikacji nieprawdziwych postów), gdy niektórzy protestujący znajdowali się w okolicy.

Informacji o protestach w ich miejscowości spróbowaliśmy wyszukać w Google. Dzięki temu trafiliśmy na artykuł lokalnej gazety o nazwie „Tubantia” opublikowany 4 lipca, w którym widać nagranie wideo z zablokowanym centrum dystrybucji sieci supermarketów PLUS.

AFP udało się potwierdzić lokalizację protestu w tej miejscowości poprzez dopasowanie zrzutu ekranu wideo opublikowanego przez gazetę „Tubantia” z lokalizacją centrum dystrybucji PLUS na Google Street View (Industriestraat) w miejscowości Haaksbergen. Skrzynkę pocztową oznaczyliśmy kolorem żółtym, znaki uliczne czerwonym oraz na niebiesko znak z numerem działki 67. Porównanie można obejrzeć poniżej:

Image

Zrzut ekranu filmu opublikowanego na stronie „Tubantia” (po lewej) i zrzut ekranu z Google Street View (po prawej), wykonano 12 lipca, 2022 roku

Jeśli za pośrednictwem Google Street View przeniesiemy się trochę dalej w głąb ulicy, możemy również dostrzec lokalizację nagrania czołgu w mediach społecznościowych – to tylko kilka metrów drogi. Zauważyć można te same budynki (kolor czerwony i niebieski) oraz te same rośliny (żółty).

Image

Zrzut ekranu nagrania z czołgiem (po lewej) oraz zrzut ekranu z Google Street View (po prawej) wykonany 12 lipca 2022 r.

Jeśli porównamy lokalizacje na Google Maps, to staje się jasne, jak blisko siebie miały miejsce te dwa wydarzenia.

Image

Widok satelitarny obszaru w Google Maps z filmem po lewej stronie i protestem rolników po prawej, uchwycony 12 lipca 2022 r. (AFP))

Według strony facebookowej właściciela czołgu „rozładunek został sfilmowany przez ludzi, którzy kręcili się w pobliżu protestów”. To pozwala nam lepiej zrozumieć, dlaczego czołg został powiązany z demonstracjami rolników.

AFP nie mogła znaleźć żadnych innych dowodów, które łączyłyby czołg z protestami. W wiadomościach oraz na innych filmach z demonstracji, takich jak tutaj i tutaj, nie ma wzmianki o czołgu. Nie widać go też w nagraniach.

Wniosek: rolnicy w Holandii nie kupili, ani nie wykorzystali czołgu, który jest widoczny w nagraniach udostępnianych na Faceebooku. Właściciel pojazdu stwierdził, że czołg nie ma związku z obecnymi protestami rolników.