Nie, nie było materiału TVP Info o wypędzaniu koronawirusa z klas przed 1 września

Post z księdzem pojawił się na Facebooku 26 sierpnia. 

Image

Zrzut ekranu z Facebooka z 31 sierpnia 2020 r.

Po lewej stronie widzimy reportkę telewizji TVP Info, a po prawej, księdza z kropidłem w ręku święcącego pustą klasę. Na dole grafiki czytamy: „księża wypędzają koronawirusa ze szkół”. 

Grafikę na Facebooku zamieściła m.in. Dorota Zawadzka, prowadząca w TVN w latach 2006-2008 program „Superniania”. Jej fanpejdż ma ok. 150 tys. obserwujących. „Dzień dobry. Porankami czuć jesień. W sumie lubię ? Za kilka dni dzieci ruszają do szkół. Macie niepokój? Niepotrzebnie” - napisała. Post polubiło 223 użytkowników. Dwa dni później przyznała, że grafika to „mem/fake". Jej edycję polubiło zaledwie dwóch internautów. Widać to w zakładce „Pokaż historie edycji” posta.

Grafikę udostępniło wiele znanych osób  m.in. poseł do Parlamentu europejskiego Robert Biedroń, kandydat Lewicy na prezydenta Polski (tu). Jego post miał 2 tys. komentarzy i 2,5 tys. udostępnień.

W sumie grafika w ciągu kilku dni mogła dotrzeć do 85,5 tys użytkowników Facebooka. Komentarze świadczą, iż wielu z nich uwierzyło, że TVP Info nadało taki materiał z okazji rozpoczęcia roku szkolnego.

- Super niania obrażająca czyjeś przekonania. Gratuluje - napisała użytkowniczka.

- Ciemnota i zabobon... inaczej nie potrafię skomentować - dodał w dyskusji użytkownik.

- I to sie dzieje naprawde... ciekawe jaka jest stawka za takie wypędzenie - napisał ktoś inny.

Grafika wcześniej pojawiła się na stronie Demotywatory.pl i na Wykopie.pl, i na wielu humorystycznych stronach (Wiocha.pl) , ale i na nich niektórzy użytkownicy mieli wątpliwości co do jej prześmiewczego charakteru. Była popularna na Twitterze (tu i tu).

Ksiądz święci windę

Odnaleźliśmy zdjęcie przy użyciu odwrotnego wyszukiwania za pomocą popularnych wyszukiwarek  (Google Images i Yandex). Zdjęcie klasy - ale pustej, pojawiło się 24 sierpnia na stronie TVP Info w materiale o przygotowaniach do rozpoczęcia roku szkolnego. Tego dnia minister edukacji Dariusz Piontkowski wizytował dwie szkoły na Podlasiu. Były to II LO w Białymstoku i szkoła podstawowa w Płonce Kościelnej w gminie Łapy. Wynika to z komunikatu ministerstwa  a także licznych relacji medialnych (tu i tu i tu) i konta ministerstwa na Twitterze.

Image

Zrzut ekranu ze strony TVP Info z 31 sierpnia 2020 r.

Sylwetkę księdza natomiast znaleźliśmy na zdjęciu opublikowanym na stronie Urzędu  Miejskiego w Brzesku (woj. małopolskie) na Facebooku 22 stycznia 2015 roku. 

Urząd zamieścił je z okazji oddania do użytku nowoczesnej windy. Po lewej, zdjęcie oryginalne, z którego wycięto postać księdza, a po prawej, grafika do której został on doklejony. W czerwonym kółeczku zaznaczyliśmy identyczną postać księdza. 

Image

Zrzuty ekranu z Facebooka z 31 sierpnia 2020 r. Po lewej, zdjęcie ze strony Urzędu miejskiego w Brzesku z 22 stycznia 2015 r. Po prawej, przerobioną grafiką.

Jeśli przyjrzymy się dokładnie to zobaczymy również, że kropidło metalowe, które figuruje na zdjęciu oryginalnym z 2015 r. zastąpiono w fotoszopie tradycyjną miotełką do święcenia. Autorzy przeróbki pozostawili też statyw do mikrofonu, zaś sam mikrofon usunęli. Kontur sutanny jest dość niestarannie wycięty.

Publikujemy więcej zdjęć z Facebooka tego samego wydarzenia z którego pochodzi „doklejony ksiądz”. 

Image

Zdjęcia z Facebooka z 22 stycznia 2015 r. opublikowane przez Gminę Brzesko.

Warszawa - Płonka Kościelna - Białoruś

Odnajdujemy w grafice szereg  innych niespójności. W górnym lewym rogu pojawia się napis „Warszawa na żywo” a w dolnym napis „Raport z Białorusi”. Z depeszy PAP-u wiadomo, że minister spotkał się z mediami podczas briefingu prasowego pod szkołą podstawową w Płonce Kościelnej.  Jeśli rzeczywiście miała to być relacja z wizyty ministra w szkołach na Podlasiu, korespondentka TVP Info nie pojawiłaby się na ekranie z napisem „Warszawa na żywo” ale z napisem „Płonka Kościelna na żywo” gdzie był briefing. Nie pojawiłby się też napis   „Raport z Białorusi” zupełnie nie pasujący do tematu edukacji i koronwirusa. Po lewej, w kadrze pojawia się godzina 16:00, a po prawej godzina 13:42. Wszystko to wskazuje na to, że nie są to zrzuty ekranu z prawdziwego materiału TVP Info z tego dnia lecz zrzuty z różnych materiałów.

Ustaliliśmy, że zdjęcie klasy stanowiące bazę fotomontażu nie pochodzi z żadnej z dwóch szkół jakie 24 sierpnia minister odwiedził podczas wizytacji na Podlasiu. Obie szkoły poinformowały AFP, że zdjęcie nie przedstawia żadnej z klas tych placówek.