Światowe Forum Ekonomiczne nie wezwało do przepisania Biblii przez sztuczną inteligencję

„Światowe Forum Ekonomiczne chce przepisania na nowo Biblii, aby skorygować jej przekaz. Harari też popiera ten pomysł” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 11 czerwca 2023 roku, która była ponad 200 razy przekazana dalej. Podobne twierdzenia były udostępniane również na Facebooku, a także na różnych polskich stronach (tutaj, tutaj).

Image

Zrzut ekranu z Twittera wykonany przez AFP 29 czerwca 2023 roku

Według artykułów tych Światowe Forum Ekonomiczne, które jest międzynarodową organizacją pozarządową założoną w 1971 roku przez niemieckiego inżyniera i ekonomistę Klausa Schwaba, wezwało do „przepisania pism religijnych przez sztuczną inteligencję w celu stworzenia nowej Biblii”. Według niektórych postów, które odsyłają do publikacji The People'sVoice w językyu angielskim Biblia i Jezus to „fake news”.

Podobne treści były udostępniane także w języku angielskim, greckim oraz rumuńskim.

Twierdzenia te są jednak fałszywe. Niektórzy internauci powołują się na wypowiedzi Yuvala Noaha Harariego, które ten wygłosił w maju 2023 roku podczas wywiadu w Portugalii, gdzie omawiał swoje książki i przyszłość sztucznej inteligencji. Użytkownicy błędnie przypisali je Światowemu Forum Ekonomicznemu.

AFP szukała, ale nie znalazła żadnych śladów, ani na portalach WEF, ani w wiarygodnych mediach, które mówiłyby, że Forum wygłosiło takie komentarze na temat Biblii, sztucznej inteligencji czy Jezusa.

„Światowe Forum Ekonomiczne nigdy nie wzywało AI do przepisania Biblii i nigdy nie wydało żadnych oświadczeń o zakazie Biblii lub wzywaniu do nowej światowej religii” – przekazał agencji AFP rzecznik WEF Yann Zopf 28 czerwca 2023 roku. „To są fałszywe twierdzenia mające na celu zdyskredytowanie ważnej pracy, jaką wykonuje Światowe Forum Ekonomiczne w zakresie pokonywania istotnych światowych wyzwań” – dodał.

Harari nie jest „prawą ręką Schwaba”

Publikacje w mediach społecznościowych utrzymują, że niektóre pomysły przypisywane WEF pochodzą od Yuvala Noah Harariego i że jest on „prawą ręką Klausa Schwaba”.

W innych zaś (tutaj, tutaj) jest on przedstawiany jako „Wysoki rangą urzędnik Światowego Forum Ekonomicznego (WEF)” oraz „starszy doradca WEF”.

Wprawdzie Harari uczestniczył w niektórych wydarzeniach organizowanych przez WEF, to jednak nie ma on żadnych powiązań z forum w Davos.

„Należy pamiętać, że pan Harari nie jest ani pracownikiem, ani doradcą Światowego Forum Ekonomicznego” – przekazał AFP 28 czerwca 2023 roku rzecznik WEF Yann Zopf.

Na portalu Światowego Forum Ekonomicznego Harari jest przedstawiany jako profesor Wydziału Historii na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Widnieje tam także jako historyk, filozof oraz autor wielu bestsellerów, m.in. książki o tytule „Sapiens. Narodziny ludzkości”. Harari przemawiał w 2018 i 2020 roku w Davos, w Szwajcarii podczas corocznych spotkań organizowanych przez WEF, podczas których liderzy rządów, biznesu i społeczeństwa dyskutują na temat przyszłości ludzkości i technologii.

Według udostępnionych w mediach społecznościowych publikacji, „Yuval Noah Harari twierdzi, że wykorzystanie sztucznej inteligencji do zastąpienia pism świętych stworzy zunifikowane religie, które są rzeczywiście poprawne”. Cytaty te zostały jednak wyrwane z kontekstu.

Niektóre wprowadzające w błąd publikacje oparte są na artykule opublikowanym 10 czerwca na stronie Slay News, który został wcześniej zweryfikowany przez portale fact-checkingowe, takie jak Snopes, USA Today i Logically Facts. Slay News wspomina, że Harari wygłosił takie twierdzenia podczas rozmowy z portugalskim dziennikarzem.

Szukając tego wywiadu agencja AFP ustaliła, że Harari rzeczywiście mówił na temat potencjału sztucznej inteligencji w „podejmowaniu decyzji” i „generowaniu nowych pomysłów” w rozmowie z 19 maja 2023 roku w Lizbonie z Pedro Pinto, portugalsko-amerykańskim dziennikarzem. Historyk nie opowiadał się jednak w żadnym momencie za napisaniem nowej Biblii przez sztuczną inteligencję, ani nie sugerował, że Biblia wygenerowana przez sztuczną inteligencję doprowadziłaby do powstania „religii, które są właściwie poprawne”, jak twierdzą analizowane przez nas publikacje.

„Sztuczna inteligencja może tworzyć nowe pomysły. Może nawet napisać nową Biblię” – powiedział Harari około 8 minuty wywiadu, mówiąc o tym, że sztuczna inteligencja jest pierwszą technologią, która „może podejmować decyzje o sobie, a nawet o nas”.

„Wiesz, na przestrzeni dziejów, różne religie marzyły o posiadaniu księgi napisanej przez nadludzką inteligencję, przez istotę nie będącą człowiekiem. Każda religia twierdzi też, że 'nasza księga, w przeciwieństwie do wszystkich innych ksiąg, innych religii, które to napisali ludzie, nasza księga – nie, nie, nie, nie, nie – nasza to pochodzi od nadludzkiej inteligencji'” – powiedział.

„Za kilka lat mogą pojawić się religie, które są naprawdę poprawne. Wystarczy pomyśleć o religii, której święta księga zostałaby napisana przez sztuczną inteligencję. To może stać się rzeczywistością za kilka lat” – dodał.

W maju 2023 r. Harari mówił również o „sztucznej inteligencji i przyszłości ludzkości” podczas Frontiers Forum, serii spotkań on-line z czołowymi myślicielami obecnych czasów, organizowanych przez Frontiers Media, wydawcę zrecenzowanych badań naukowych o otwartym dostępie z różnych dziedzin nauki, technologii i medycyny. Nie wezwał jednak sztucznej inteligencji do napisania Biblii. Ostrzegł raczej przed potencjalną mocą sztucznej inteligencji do tworzenia tekstów religijnych: „W grach takich jak szachy żaden człowiek nie może mieć nadziei na pokonanie komputera. A co, jeśli to samo stanie się w sztuce, polityce, ekonomii, a nawet w religii? [...] Pomyślmy na przykład o następnym wyścigu prezydenckim w USA w 2024 roku i spróbujmy wyobrazić sobie wpływ nowych narzędzi sztucznej inteligencji, które mogą masowo tworzyć manifesty polityczne, fałszywe wiadomości, a nawet święte pisma dla nowych wyznań”.

AFP próbowała skontaktować się z Hararim w celu uzyskania komentarza, ale do czasu publikacji artykułu nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

WEF nie nazwała Jezusa „fake newsem”

„Według WEF”, Bóg, Jezus i chrześcijaństwo to „fake news” głosi artykuł Peoplesvoice udostępniony przez polskojęzycznego użytkownika na Facebooku.

Taki cytat Harariego wydaje się jednak być również wyrwany z kontekstu.

Podczas wywiadu przeprowadzonego w 2018 roku w ramach serii rozmów w biurach Google, Harari został zapytany przez moderatora Wilsona White'a o integrację duchowości i technologii w życiu ludzi.

„Jak dotąd w dziejach ludzkości, aby zorganizować ludzi na dużą skalę, zawsze trzeba było mieć jakąś historię, jakąś fikcję, którą ludzie wymyślili, w którą uwierzyła wystarczająca duża liczba ludzi, by zgodzić się jak się zachowywać. To nie tylko kwestia religii” – powiedział Harari w 26 minucie rozmowy.

„Nawet ludzie religijni zgodni są, że wszystkie religie z wyjątkiem jednej (ich własnej – przypis redakcji ) są fikcyjnymi historiami (...) Jeśli zapytasz Żyda, to powie ci, że 'tak oczywiście, judaizm jest prawdą, to pewne. Ale wszystkie te miliardy chrześcijan, muzułmanów i hinduistów, oni, wierzą w fikcyjne historie. Chodzi mi o to, że cała ta historia o Jezusie powstającym z martwych i będącym synem Boga, to fake news'” – dodał Harari.

„Czekaj, ale czy to nieprawda?” – zapytał moderator.

Pewnie tak odpowiedziałby Żyd. „Jeśli spytasz Żyda, na przykład rabina – chociaż może on tak ci nie powie, gdyż woli uważać na to co stawia” – powiedział śmiejąc się Harari. „Ale jeśli pójdziesz do chrześcijanina, powie «nie (...), (nasza opowieść – przypis redakcji) to prawda. Ale muzułmanie wierzą w fake news. Wszystkie te historie o Mahomecie, który spotyka archanioła Gabriela i Koranie pochodzącym z nieba, to wszystko fake news»”. Z kolei muzułmanie powiedzą ci to samo o hinduizmie” – powiedział Harari.

Twierdzenie, że WEF oznajmiło, że „Bóg umarł” również można łatwo odszukać w pracach Harariego.

W swojej książce z 2015 roku „Homo Deus: Krótka historia jutra”, Harari odniósł się do cytatu Fryderyka Nietzschego, że „Bóg nie żyje”. Harari napisał między innymi: „Ponad sto lat po tym, jak Nietzsche ogłosił Go martwym, Bóg wydaje się powracać. Ale to jest miraż. Bóg jest martwy - po prostu pozbycie się ciała zabiera trochę czasu”.

„Bóg umarł” lub inaczej „Bóg nie żyje” to jeden ze słynnych aforyzmów wygłoszonych przez niemieckiego filozofa Friedricha Nietzschego (1844-1900) znanego z krytyki religii, zwłaszcza chrześcijaństwa.

Klaus Schwab i Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) są częstym tematem dezinformacji. AFP wiele takich publikacji (tutaj, tutaj, tutaj, tutaj) już wcześniej obaliła.