Nie, to zdjęcie jest z 2018 roku. Pokazuje uchodźców afgańskich odsyłanych do Afganistanu z Turcji.

Zdjęcie samotnych mężczyzn siedzących w samolocie zyskało wśród polskich użytkowników Facebooka blisko 500 udostępnień. Sugeruje, że Afgańczycy opuścili swe żony, matki i dzieci, i sami uciekają z kraju po tym, jak talibowie zajęli w pierwszych dniach sierpnia Kabul. To nieprawda. Afgańczycy ewakuowani są całymi rodzinami, wraz z kobietami i dziećmi. Zdjęcie samotnych mężczyzn zrobiono w 2018 roku w samolocie odsyłającym afgańskich uchodźców do Afganistanu z tureckiego miasta Erzurum.

Zdjęcie było udostępniane tysiące razy również w innych językach, m.in. po serbsku i grecku. W opisie użytkownicy zwracali uwagę na to, że na zdjęciu nie widać żadnych kobiet i dzieci.

„Ewakuacja kobiet i dzieci z Afganistanu rozpoczęta!” – napisał 17 sierpnia użytkownik Facebooka. „Kobiety i dzieci uciekają z Afganistanu” – napisał inny internauta. „Trwa ewakuacja kobiet i dzieci z Afganistanu... a mężczyźni walczą o swój kraj” – czytamy na grupie Chodzieżacy. Grupa Narodowe Olecko, określająca się jako społeczność patriotyczna Mazur, napisała 18 sierpnia: „Do Europy już zmierza kolejna fala uchodźców tym razem z Afganistanu. Jak widać, są to głównie kobiety z małymi dziećmi!”.

Zrzut ekranu z posta na Facebooku z 17 sierpnia 2021 ze zdjęciem mężczyzn w samolocie. ( AFP 20.08.2021 r / )

Zdjęcie ma ukazywać afgańskich uchodźców uciekających z kraju po tym, jak w połowie sierpnia talibowie zajęli Kabul.

Po dwóch dekadach wojny amerykańskie wojska wycofały się z Afganistanu. Upadł w tym kraju rząd wspierany przez zachód, w tym Stany Zjednoczone i inne kraje NATO. Trwa chaotyczna ewakuacja Afgańczyków, którzy współpracowali z zachodnimi strukturami. W obawie przed represjami ze strony talibów Afgańczycy próbują dostać się na lotnisko w Kabulu. Na zdjęciach satelitarnych widać tłum ludzi wokół samolotów na płycie lotniska w Kabulu.

Zdjęcie satelitarne z widocznym tłumem ludzi na płycie lotniska międzynarodowego w Kabulu, 16 sierpień 2021 r. ( Satellite image ©2021 Maxar Technologies / Handout)

Tysiące osób próbuje się dostać na lotnisko w Kabulu w nadziei, że uda im się wyjechać z kraju. Na zdjęciach satelitarnych widać tworzące się korki samochodów na drogach wokół lotniska.

Widok satelitarny ukazujący korki samochodów (lewa górna część obrazu) w pobliżu lotniska w Kabulu, 19 sierpnia 2021 r. ( Satellite image ©2021 Maxar Technologies / Handout)

Zdjęcie z 2018 roku

Dzięki odwrotnemu wyszukiwaniu w Google’u, udało nam się ustalić, że zdjęcie udostępnione we wspomnianych przez nas postach zostało opublikowane już w 2018 roku, m.in. przez turecką państwową agencję prasową Anadolu agency (AA), w artykule z 17 kwietnia, a także w dwóch innych publikacjach z tego samego dnia (1, 2). Datę publikacji zaznaczyliśmy czerwonym kółeczkiem.

Zrzut ekranu ze strony agencji Anadolu ze zdjęciem mężczyzn w samolocie. Data w czerwonym kółeczku pochodzi od AFP ( AFP / )

Jak wynika z artykułów, zdjęcie zrobiono w Erzurum, mieście na wschodzie Turcji. W opisie pod nim czytamy: „Repatriacja 778 uchodźców afgańskich z Erzurum w Turcji”. I dalej: „Grupa 778 afgańskich uchodźców została wysłana do Afganistanu po przygotowaniu dokumentów podróży w Tymczasowym Ośrodku Repatriacyjnym Ash Qala w Erzurum w Turcji” - czytamy w artykule tureckiej agencji prasowej. Do publikacji dołączone jest nagranie wideo, na którym widać idących do samolotu mężczyzn. Analiza nagrania pozwoliła nam stwierdzić , że jest to Airbus 330 należący do prywatnych linii afgańskich Kam Air.

Turcja jest jednym z głównych szlaków nielegalnej migracji z Afganistanu na zachód. Władze tureckie często odsyłają uchodźców z powrotem do Afganistanu.

Kobiety i dzieci są wśród ewakuowanych

Nieprawdziwe jest twierdzenie, że samolotami, które w ostatnich dniach próbują wystartować z Kabulu ewakuowani są jedynie mężczyźni. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia i filmy, na których widać zarówno mężczyzn, jak i kobiety z dziećmi. To zdjęcie zrobione w samolocie Sił Powietrznych USA pokazuje setki Afgańczyków ewakuowanych 15 sierpnia z Kabulu, wśród nich są kobiety i dzieci.

Zdjęcie rozpowszechniane przez Siły Powietrzne USA, przedstawiające kilkuset Afgańczyków ewakuowanych z Kabulu, 15 sierpnia 2021 r. ( US Airforce / Capt. Chris Herbert)

Również na tym nagraniu zarejestrowanym przez AFP na lotnisku w Kabulu widać kobiety wsiadające do francuskiego samolotu.

Wniosek: twierdzenie, że zdjęcie z samolotu przedstawia uciekających z Afganistanu samych mężczyzn jest podwójnie nieprawdziwe. Zdjęcie pochodzi z 2018 roku. Przedstawia odsyłanych z Turcji do Afganistanu uchodźców afgańskich, a nie trwającą obecnie ewakuację z Kabulu. Po drugie, nie jest prawdą, że obecnie ewakuowani są jedynie mężczyźni. Kobiety i dzieci znajdują się wśród wyjeżdżających.