Nie, na Węgrzech również wymagana jest recepta na antykoncepcję awaryjną

W Polsce drugi tydzień trwają masowe protesty przeciwko decyzji Trybunału Konstytucyjnego ws. przepisów o dopuszczalności aborcji. W sieci krąży wiele informacji na tematy związane z aborcją i antykoncepcją. Wielu użytkowników Facebooka uwierzyło, że Polska jest jedynym krajem UE gdzie pigułka „dzień po” jest na receptę a Viagra dostępna na życzenie, co mają ilustrować dwie mapy.

„Po lewej: na zielono kraje, w których można kupić tabletkę "po" bez recepty. Po prawej: kraje, w których bez recepty można kupić Viagrę”  - czytamy w poście, który pojawił się na Facebooku w poniedziałek 2 listopada. Do posta dołączony jest link do Tweeta i jego zrzut ekranu. Na nim figurują dwie mapy. W legendzie czytamy: „dostępność w Unii europejskiej. Zielony kolor oznacza dostępność bez recepty. Czerwony, na receptę. Po lewej, mapa dla octanu uliprystalu (EllaOne). Po prawej, dla sildenafilu (Viagry)”.

Image

Zrzut ekranu z Facebooka z 4 listopada 2020 r.

W ciągu doby post z mapami zyskał blisko 3 tys. udostępnień. Mapy były też publikowane na Twitterze ( 1, 2) , Wykopie (1,2)  i Redicie (1). Internauci uwierzyli, że w Polsce Viagra jest na życzenie, a pigułka „dzień po” na receptę. „Polska ewenementem w Europie” - można było przeczytać w publikacjach.

Również na Węgrzech

Czy tak jest naprawdę? Sprawdziliśmy na stronie European Consortium for Emergency Contraception (ECEC), europejskiego stowarzyszenia zrzeszającego organizacje proponujące antykoncepcję awaryjną. We wszystkich krajach UE z wyjątkiem Polski i Węgier, dostęp do pigułki „dzień po” nie jest uwarunkowany posiadaniem recepty. Poniżej lista 25 spośród 27 państw UE, gdzie recepta nie jest wymagana: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa,Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Wielka Brytania, Malta, Chorwacja.
Są pewne różnice między poszczególnymi krajami. W Holandii na przykład pigułki „dzień po” można samemu wziąć z półki w aptece, a w większości państw trzeba o nie poprosić aptekarza, który ma wówczas obowiązek poinstruować osobę kupującą o sposobie użycia i ewentualnych skutkach ubocznych. Są też różnice jak chodzi o płatność, refundację a także kryteria wiekowe. Do niedawna we Włoszech tabletka była dostępna bez recepty tylko od 18 roku życia. Na początku października Włoska Agencja Leków zdecydowała, że niepełnoletnie dziewczęta będą także miały do niej swobodny dostęp.
- Polska i Węgry to jedyne dwa kraje, które nadal wymagają recepty na środki zawierające lewonorgestrel (LNG) lub octan uliprystalu (UPA). Nawet na Malcie, gdzie przez lata odmawiano rejestracji tych środków, są one dostępne od 2016 roku jako produkt OTC - przekazała AFP koordynatorka ECEC Cristina Puig.

OTC to skrót od angielskiego Over the Counter oznaczający leki bez recepty. Lekarstwa dzielimy na leki RX i OTC. Leki RX to te wydawane na receptę przez lekarza. 
W Polsce środek leczniczy EllaOne, czyli pigułka „dzień po”, został dopuszczony do obrotu jako lek bez recepty pod koniec kadencji rządu Platformy Obywatelskiej. Jednak po dojściu PiS-u do władzy w 2015 r. objęto go receptą. 

Warto podkreślić, że kraje, które wprowadziły antykoncepcję awaryjną odnotowały spadek niechcianych ciąż. W Polsce na problem niedostępności podstawowej antykoncepcji w aptekach zwracają nieustannie uwagę organizacje kobiece, m.in.Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny.

Co z Viagrą w Polsce?

Czy w Polsce rzeczywiście Viagra jest w wolnej sprzedaży w aptekach? Po pierwsze, mówimy o sprzedaży oficjalnej w aptekach a nie o specyfikach z niewiadomego źródła, bez kodu kreskowego. Viagra jako oryginalny preparat zawierający sildenafil, opatentowany i wprowadzony na rynek leków w 1998 r., w Polsce sprzedawana jest na receptę. Jednak w oficjalnej sprzedaży są jeszcze trzy preparaty z grupy leków stosowanych w zaburzeniach erekcji: Maxigra (polski generyk Viagry zawierający sildenafil), Cialis (zawierający tadalafil), Levitra (zawierająca vardenafil). Te preparaty nie wymagają recepty, przekazano AFP w dwóch różnych aptekach w Warszawie. A działanie mają zbliżone i są też znacznie tańsze. Prawdziwość twierdzenia, że w Polsce Viagra jest dostępna bez recepty, zależy od tego jak rozumiemy to słowo. Czy w sensie potocznym, czy też jako lek pod nazwa handlową Viagra. Oryginalna Viagra wymaga recepty. Bez recepty sprzedawane są jej zamienniki. 

Jak jest z Viagrą w UE?

We Francji czy w Austrii Viagra jest sprzedawana na receptę i na mapie z dostępnością tego leku w UE kraje te są prawidłowo oznaczone na czerwono. Prawdą jest też to, że zieloną wyspą, jeśli chodzi o Viagrę, jest Wielka Brytania. W tym kraju lek jest dostępny jako OTC, bez recepty. 

Sama mapa może budzić pewne wątpliwości. Niektórzy podkreślali słusznie, że Norwegia nie jest w UE. Inni, że po Brexicie Wielka Brytania nie jest jej członkiem. Zważywszy na fakt, że proces wyjścia tego kraju jeszcze się nie zakończył, jest ona nadal członkiem Unii. A jeśli chodzi o Norwegię, to jest to dość częsta nieścisłość. Norwegia nie jest członkiem UE. Należy natomiast do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i strefy Schengen i przez to jest z UE kojarzona. Prawdziwa jest natomiast informacja mówiąca, że w tym kraju kobiety mają dostęp bez recepty do pigułki „dzień po”.