Osoby w maseczkach w metrze w Osace, 17 sierpnia 2021 roku ( AFP / David Gannon)

Wyjaśniamy jak dr Martyka myli się w sprawie maseczek i pandemii Covid-19

  • Ten artykuł jest starszy niż rok.
  • Opublikowano 15/09/2021, 14:37
  • Przeczytasz w ciągu 5 minut
  • Autor: Natalia SAWKA, AFP Polska
Setki udostępnień miał na Facebooku film z wypowiedzią Zbigniewa Martyki, który fałszywie twierdzi m.in., że maseczki są nieskuteczne oraz że z powodu HIV zmarło więcej osób niż z powodu Covid-19. Twierdzenia lekarza nie mają jednak poparcia w rzeczywistości i są niezgodne z dotychczasowymi publikacjami naukowymi.

Film z wypowiedzią dr. Zbigniewa Martyki został opublikowany na Facebooku 1 września 2021 r. i miał 9 tys. wyświetleń oraz 237 udostępnień.

Image
Zrzut ekranu z Facebooka z 13 września 2021 roku

Dr Zbigniew Martyka jest kierownikiem Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego w szpitalu w Dąbrowie Tarnowskiej. Publikowane przez Martykę treści były nieraz oznaczane przez Facebooka jako fałszywe, o czym on sam informował swoją społeczność na blogu.

W filmie udostępnionym na Facebooku Martyka wypowiada kilka twierdzeń, które prostujemy i wyjaśniamy poniżej.

Maseczki nie chronią przed wirusem SARS-CoV-2 – Fałsz

Dr Zbigniew Martyka twierdzi, że wiele badań wykazało, iż maseczki są nieskuteczne, jeśli chodzi o ochronę przed transmisją wirusa SARS-CoV-2.

„Cały czas mówi się, że powinniśmy w różnych okolicznościach nosić maski zakrywające usta i nos. Tymczasem już dawno zostało opublikowanych ponad 100 prac naukowych, dzisiaj kilkaset następnych, które wykazały, że jest to zerowa skuteczność, jeśli chodzi o transmisję wirusa” – mówi.

Dr Martyka nie podaje konkretnie o jakie publikacje mu chodzi i nie podaje argumentów potwierdzających jego teorię. Tymczasem dostępne obecnie publikacje naukowe przemawiają za tym, że maseczki są skuteczne w zapobieganiu transmisji wirusa Covid-19.

Noszenie maseczek jest zalecane przez wiele światowych instytucji zdrowotnych m.in. przez Światową Organizację Zdrowia i amerykańskie Centra Kontroli i Zapobieganiu Chorób (CDC).

W Polsce noszenie maseczek jest obowiązkowe w zamkniętych pomieszczeniach np. w komunikacji publicznej, w sklepach, kinach i teatrach, szpitalach, kościołach oraz szkołach.

Publikacje o tym, że maseczki są skuteczne w zmniejszaniu liczby infekcji można odnaleźć na stronie CDC (lista 65 badań), w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Science”, a także na stronie rządowej agencji Północnej Karoliny (22 badania).

Autorzy badania opublikowanego przez „Health Affairs” w 2020 r. porównali tempo wzrostu zachorowań na Covid-19 przed i po wprowadzeniu obowiązku noszenia maseczek w 15 stanach oraz w Waszyngtonie, stolicy Stanów Zjednoczonych. Okazało się, że nakazy noszenia maseczek doprowadziły do spowolnienia dziennego tempa wzrostu zachorowań na Covid-19.

Z kolei autorzy innego badania, opublikowanego w czerwcu 2020 r., przyjrzeli się zgonom z powodu Covid-19 w 198 krajach świata i zauważyli, że kraje, w których zalecano noszenie maseczek, miały niskie wskaźniki śmiertelności.

Maseczki przede wszystkim chronią organizm osoby zdrowej przed „zawirusowanymi” mikrokropelkami śliny czy śluzu wydzielanymi do powietrza przez zainfekowane osoby. Szczególnie podczas kaszlu czy kichania – przekazał AFP w marcu 2021 r. dr Waldemar Machnowski z Wydziału Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów Politechniki Łódzkiej. Jest to szczególnie istotne w przypadku ochrony przed osobami, które mogą być nieświadome zakażenia Covid-19.

Maseczki są w stanie filtrować większość cząsteczek unoszących się w powietrzu, nawet jeśli ich rozmiar jest mniejszy od porów tkaniny. Maseczki chirurgiczne i KN95 filtrują średnio od 74 do 90 proc. kropelek o średnicy od 0,3 do 0,5 mikrometrów (mikrometr to jedna milionowa metra, czy inaczej, jedna tysięczna milimetra, przyp. red.).

Inne badanie pokazuje, że nawet domowe maseczki, które są wykonane z kilku różnych warstw bawełny czy gazy mogą filtrować do 80 proc. cząsteczek o średnicy mniejszej niż 0,3 mikrometra.

– Jeśli dwie osoby, zakażona oraz zdrowa, przebywają blisko siebie w założonych maseczkach, to ryzyko zakażenia jest zmniejszone od 75 do 90 proc. – powiedział AFP w 2020 r. prof. Julian Leibowitz, profesor patogenezy drobnoustrojów oraz immunologi z Texas A&M’s College of Medicine.

Na nagraniu udostępnionym przez University of New South Wales (UNSW) w Sydney, widać cztery różne osoby, część z nich ma zasłonięte usta i nos, natomiast jedna nie ma żadnej ochrony. Film pokazuje jak skuteczna jest maseczka chirurgiczna w zatrzymywaniu kropelek wydalanych przez osobę kaszlącą lub kichającą.

Prawdą jest to, że niektóre cząsteczki przedostają się przez materiał maseczki. Eksperci jednak wskazują, że większa ochrona byłaby niekomfortowa. – Nie moglibyśmy oddychać – mówił w 2020 r. Jean-Michel Courty, profesor fizyki na Sorbonie i badacz w laboratorium Kastler Brossel w Paryżu.

Eksperci dodają, że maseczki są zdolne do zmniejszenia ilości wydalanych przez człowieka kropelek, jeśli są dobrze dopasowane. Dlatego wybór maseczki powinien być kompromisem między jakością filtrowania, a łatwością jej użytkowania.

– Maseczka nie musi być w 100 proc. skuteczna, by ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa – mówił AFP w 2020 r. dr Benjamin Neuman, ekspert od koronawirusów, który kieruje działem nauk biologicznych na Texas A&M University-Texarkana.

Z powodu HIV umarło więcej osób niż z powodu Covid-19 - Manipulacja

Dr Martyka mówi, że gdyby popatrzeć „na ilość zgonów z powodu HIV” na świecie, to jest ich „o wiele więcej niż w przypadku koronawirusa”.

HIV to ludzki wirus nabytego niedoboru odporności. Wirus HIV osłabia układ odpornościowy, który ma na celu ochronę organizmu przed różnymi patogenami. Może to robić bardzo długo (średnio 8-10 lat), zanim osoba zakażona zacznie chorować. Często osoby żyjące z wirusem nie wiedzą o swoim zakażeniu. I to właśnie nieleczone zakażenie HIV prowadzi do AIDS, kiedy to wirus bardzo szybko się namnaża i niszczy układ odpornościowy chorego.

Jak czytamy na stronie „Medical News Today” istotną różnicą między pandemią AIDS i Covid-19 są ich ramy czasowe. Mimo że wciąż odnotowuje się przypadki zakażenia wirusem i zgony z powodu HIV/AIDS, to rozprzestrzenianie się tego wirusa od jego odkrycia w latach osiemdziesiątych jest powolne w porównaniu z milionami przypadków Covid-19 od czasu jego rozpoznania pod koniec 2019 r.

Według danych WHO (na dzień 14 września 2021 r.) na świecie odnotowano ponad 225 milionów potwierdzonych przypadków zachorowań na Covid-19, w tym ponad 4 miliony zgonów z powodu tej choroby od początku pandemii na przełomie 2019-2020. Tymczasem od początku pandemii HIV 40 lat temu, odnotowano około 80 milionów przypadków zakażenia wirusem HIV, z czego zmarło prawie 37 milionów ludzi na AIDS.

Zdjęcia trumien zmarłych w Bergamo były fałszywe – Manipulacja

Prawdopodobnie dr. Martyce chodzi o zdjęcie trumien, które było udostępniane w 2020 r. Wiele wtedy osób myślało, że zdjęcie przedstawia trumny zmarłych na koronawirusa w Bergamo w marcu 2020 r. Zespołowi AFP udało się ustalić, że zdjęcie tak naprawdę przedstawia trumny zmarłych migrantów, którzy próbowali przypłynąć do Włoch w 2013 r.

Image
Zrzut ekranu z Facebooka z marca 20202 roku

W tym samym czasie dosyć popularne było także zdjęcie ciężarówek, które wywoziły trumny z ciałami zmarłych z Bergamo do innych miast w celu poddania ich kremacji. Nocne zdjęcia były prawdziwym i jednocześnie przerażającym obrazem tamtych czasów.

Wniosek: dostępne obecnie liczne badania potwierdzają, że maseczki są skuteczne w zapobieganiu transmisji wirusa Covid-19. Liczba zmarłych z powodu HIV przewyższa liczbę zmarłych z powodu Covid-19, jednak warto wziąć pod uwagę fakt, że z epidemią HIV/AIDS mamy do czynienia od lat osiemdziesiątych, a z Covid-19 od końca 2019 r. Jeśli chodzi o zdjęcia trumien z Bergamo, to w 2020 r. nie wszystkie były fałszywe.

Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy

Skontaktuj się z nami