Czy szczepionka przeciwko Covid-19 zawiera komórki ludzkich płodów? Wyjaśniamy

–  Szczepionka na Covid-19 firmy AstraZeneca, którą m.in. kupi polski rząd powstała przy użyciu ludzkich linii zarodkowych z aborcji – pisała w listopadzie Justyna Socha (1, 2), liderka ogólnopolskiego stowarzyszenia STOP NOP, które podważa bezpieczeństwo szczepionek i kwestionuje zasadę ich obowiązkowości. Podobne treści były udostępniane na stronie jej stowarzyszenia (1, 2).

Image

Zrzut ekranu z Facebooka z 4 grudnia 2020 roku

Twierdzenie, że szczepionka firmy AstraZeneca przeciwko Covid-19 powstała przy użyciu ludzkich linii zarodkowych jest wyraźnym skrótem myślowym. 

Co jest prawdą: podobnie jak wiele innych szczepionek opracowanych w przeszłości, nowa szczepionka AstraZeneca przeciwko Covid-19 powstała z wykorzystaniem kultur komórkowych, które pierwotnie pochodziły z próbki tkanki ludzkiego płodu. Jednak komórki te w ostatnich dziesięcioleciach były replikowane, czyli namnażane w laboratorium. W przypadku szczepionki firmy AstraZeneca mowa o liniach komórkowych MRC-5 i HEK 293.

Czym są linie komórkowe (cell culture)? Jak czytamy na stronie Medycyny Praktycznej, największego polskiego centrum informacji medycznej dla lekarzy, to hodowana w laboratorium kultura namnażających się komórek, pochodzących z organizmu wielokomórkowego: „mogą to być komórki roślinne zwierzęce lub ludzkie”.  

MRC-5

Tą linię komórek zwano akronimem MRC-5, czyli „Medical Research Council nr 5”. Jak informuje grupa badawcza American Type Culture Collection (ATCC). Pozyskano ją w 1966 r. w Wielkiej Brytanii od 14-tygodniowego płodu. Według Oxford Vaccine Group, jednostki naukowej Uniwersytetu Oksfordzkiego, która była zaangażowana w opracowywanie szczepionki Covid-19 dla firmy AstraZeneca, linie zostały pobrane z komórek płuc po legalnej i dobrowolnej aborcji, która nie miała związku z tym zabiegiem laboratoryjnym.

Od tego czasu są one replikowane w laboratorium i wykorzystywane do wielu różnych rodzajów szczepionek.

W Polsce linie MRC-5, są wykorzystywane do „namnażania wirusa wzw A, wchodzącego w skład szczepionek przeciw wirusowi zapalenia wątroby typu A o nazwach handlowych: Vaqta, Havrix, Twinrix) oraz wirusa ospy wietrznej (szczepionka o nazwie handlowej Varilrix)”.

HEK-293

Linie komórek HEK-293 wykorzystywane są do produkcji szczepionki AstraZeneca. Oparte są na komórkach pobranych z nerek płodu poronionego w 1973 roku. Podobnie jak w przypadku MRC-5, komórki te były wielokrotnie klonowane w laboratorium i są wykorzystywane w działalności naukowej.

–  Linie HEK-293 są klonami oryginalnych komórek. Obecnie nie są komórkami, które pochodzą od poronionych dzieci – mówi Steve Pritchard, rzecznik AstraZeneca i kierownik ds. komunikacji w projektach dotyczących szczepionek na Uniwersytecie Oxfordzkim.

Czy w szczepionkach przeciwko Covid-19 są komórki ludzkich płodów poddanych aborcji?

Nie, nie są. Linie MRC-5 i HEK-293 są używane do hodowli tzw. składnika aktywnego szczepionki, który jest niczym innym jak osłabionym wirusem niezbędnym do zaktywizowania układu odpornościowego, by zaczął produkować przeciwciała do walki z chorobą.

„Po rozmnożeniu wirusa jest on kilkakrotnie oczyszczany w celu usunięcia materiału z hodowli komórkowej. Dlatego jest wysoce nieprawdopodobne, aby w końcowej szczepionce pozostał jakikolwiek materiał ludzki” – czytamy na stronie Uniwersytetu Oksfordzkiego poświęconej szczepionce.

Co mówi Kościół Katolicki

Watykan opublikował swoje stanowisko w dokumencie zatytułowanym „Moralne rozważania na temat szczepionek przygotowanych na podstawie komórek z ludzkiego płodu” w 2005 roku. Stwierdzono w nim, że Kościół Katolicki uważa produkowanie szczepionek z wykorzystaniem szczepów ludzkich komórek pochodzących od płodów za moralnie niewłaściwe, jednak w przypadkach takich jak różyczka, gdzie nie ma alternatywy, a ludzie są narażeni na niebezpieczeństwo dla swojego zdrowia, to „można je stosować”.  

Jeśli chodzi o szczepionkę przeciwko Covid-19, to Watykan apelował we wrześniu o jej powszechny dostęp.

Szczepionka w Polsce

Na świecie jest kilka gotowych do zatwierdzenia szczepionek przeciwko Covid-19. Pierwszym krajem na świecie, który dopuścił do użycia szczepionkę przeciwko Covid-19 jest Wielka Brytania. Szczepionka została opracowana przez amerykański koncern Pfizer i niemiecką firmę BioNTech. W ostatniej fazie przygotowań są także szczepionki Moderny, AstraZeneca, Sputnik V oraz kilku firm chińskich.

Premier Mateusz Morawiecki na konferencji w środę 2 grudnia powiedział, że Polska zamówiła 45 mln dawek szczepionek przeciw Covid-19. Umowy zostały podpisane z firmą Pfizer/BioNTech, Johnson&Johnson oraz z AstraZeneca. Zapewnił, że szczepionki będą darmowe, dobrowolne i dwudawkowe.

Podsumowując, nieprawdziwe są twierdzenia głoszące, iż w szczepionce przeciwko Covid-19 znajduje się materiał pochodzący od ludzkich płodów. Zarodkowe linie komórkowe są jedynie podłożem do hodowania patogenów i nie trafiają do szczepionek.