Kłótnia sprzed trzech lat przedstawiona jako reakcja izraelskich polityków na irańskie ataki na Izrael w czerwcu 2025

„Minister bezpieczeństwa narodowego Izraela i szef Mossadu publicznie pokłócili się.” – czytamy w poście na Facebooku, zamieszczonym 20 czerwca 2025 roku na profilu „Aldona z Podlasia” niedoszłej kandydatki w wyborach prezydenckich, wraz krótkim filmem, na którym słychać jak dwaj mężczyźni sprzeczają się w języku hebrajskim. Użytkowniczka pisze, że minister Ben-Gwir ostro zażądał „wyjaśnień” od szefa Mossadu i przytacza ich rzekomy dialog: „'Kto dał ci prawo prowokować Iran i narażać kraj na taki cios? To twoja wina, że Iran zbombardował Tel Awiw!' – oświadczył gniewnie polityk. – 'Moce rakietowe Iranu były dla mnie zaskoczeniem. Nie miałem pojęcia, że dysponują tak zaawansowaną technologią' – odpowiedział szef Mossadu.” Post zyskał cztery tysiące udostępnień i blisko dziesięć tysięcy reakcji.

Ten sam film z tym samym opisem udostępniali również użytkownicy TikToka, platformy X i Telegrama, między innymi na kanale Pravda.pl, który przypomina portal informacyjny, a w rzeczywistości, według francuskiej służby wyspecjalizowanej w śledzeniu dezinformacji i ingerencji cyfrowej we francuskich mediach społecznościowych Viginum, jest rosyjską siecią dezinformacji wymierzoną w kraje UE i USA. AFP Sprawdzam obaliła już szereg publikacji portalu (tutaj, tutaj, tutaj i tutaj). 

Film z tym samym twierdzeniem,  pojawił się w wielu językach, m.in. po czesku,  francusku, hiszpańsku oraz angielsku. 

Z nieco innym opisem - identyfikującym obu mężczyzn z imienia i nazwiska, ale bez podania ich funkcji - film był publikowany na Facebooku po polsku oraz w języku greckim, angielskim i serbskim.

We wszystkich przypadkach posty sugerują, że film pokazuje kłótnię izraelskich polityków w związku z ostatnią eskalacją konfliktu między Iranem a Izraelem po ataku 13 czerwca na irańskie cele wojskowe i nuklearne.

Image

Zrzuty ekranu z wpisów na Facebooku i Telegramie. Czerwone przekreślenia dodane przez AFP 26/06/2025 r.

W nocy z 12 na 13 czerwca, Izrael zaatakował  irańskie obiekty nuklearne, uzasadniając swój atak jako działania „wyprzedzające”. Iran, który zaprzecza, że dąży do zdobycia broni atomowej, odpowiedział odwetowymi atakami na Izrael, zabijając 28 osób i raniąc blisko 3 tysięcy innych. Izraelskie ataki na Iran spowodowały śmierć co najmniej 610 cywilów i raniły ponad 4 700 osób, według irańskiego ministerstwa zdrowia. 

Do konfliktu włączyły się Stany Zjednoczone, dokonując 22 czerwca ataku na trzy obiekty nuklearne w Iranie, w tym na zakład wzbogacania uranu w Fordo - umocniony podziemny obiekt znajdujący się około 90 metrów pod powierzchnią gruntu. USA poinformowały, że w ramach operacji zrzuciły 14 bomb  GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator, zwanych po angielsku „bunker buster”) – potężnej broni o masie 13 600 kilogramów (zarchiwizowane linki tutaj, tutaj). 

23 czerwca Teheran zaatakował bazy USA w Katarze, po czym Trump ogłosił zawieszenie broni 24 czerwca.

Jednakże nagranie, które stało się viralem, nie ma nic wspólnego z obecną sytuacją. Zostało opublikowane co najmniej trzy lata temu, a ponadto w niektórych postach błędnie zidentyfikowano jednego z dwóch mężczyzn.

Film pochodzi z 2022 roku

Poszczególne kadry z nagrania wyszukaliśmy przy pomocy techniki wstecznego wyszukiwania obrazów, co doprowadziło nas do posta na Facebooku , na fanpage'u izraelskiej gazety Israel Hayom z 27 marca 2022 r. Opis filmu odnosi się do sprzeczki, która miała miejsce tego samego dnia po ataku „terrorystycznym” w mieście Hadera, w którym zginęło dwóch izraelskich funkcjonariuszy (zarchiwizowany link), a zatem nie jest ona związana z działaniami zbrojnymi między Iranem i Izraelem w czerwcu 2025 r. 

O ostrej wymianie zdań donosiły izraelskie media, w tym Times of Israel i Israel Hayom (zarchiwizowane linki tutaj i tutaj). Napisy z kłótni zostały dołączone do relacji publicznej stacji telewizyjnej IPBC zamieszczonej na jej kanale na YouTube. 

Materiały identyfikują jednego z mężczyzn jako Itamara Ben-Gwira, skrajnie prawicowego izraelskiego polityka, a wówczas członka Knesetu - parlamentu Izraela. Jednak drugi mężczyzna, Omer Bar-Lew, był wówczas ministrem bezpieczeństwa publicznego, podczas gdy w omawianych przez nas postach jest błędnie przedstawiany jako Dawid Barnea, dyrektor izraelskiego wywiadu. 

Trzy lata temu Ben-Gwir rzeczywiście starł się z Omerem Bar-Lewem. Według zapisu rozmowy opublikowanego przez Times of Israel i stronę Maariv.co.il, Ben-Gwir krzyknął do ministra: „Stój! Powinieneś się wstydzić! Jesteś najgorszym ministrem... Wzięli najbardziej lewicowego człowieka, jakiego mogli znaleźć, i zrobili z niego ministra bezpieczeństwa publicznego! Nie wstydzisz się?”

Zanim policja rozdzieliła obu mężczyzn, Bar-Lew odpowiedział: „Nie, nie wstydzę się. To ty powinieneś się wstydzić! Jesteś nikim!” 

Strona internetowa Srugim.co.il przytacza kolejne zdanie z wypowiedzi Ben-Gwira (zarchiwizowany link): „Czy się nie wstydzisz? Mówisz o przemocy osadników, gdy Żydzi są mordowani”.

Według doniesień izraelskich mediów, poza osobistymi obelgami nie padło podczas sprzeczki ani jedno słowo na temat Iranu. 

Bar-Lew nigdy nie był szefem Mossadu

Omer Bar-Lew, który pojawia się w omawianych przez nas postach, jest błędnie identyfikowany jako szef izraelskiej agencji wywiadowczej Mossad. Ten były wojskowy po raz pierwszy wszedł do Knesetu w 2013 roku z ramienia izraelskiej Partii Pracy. Pełnił funkcję ministra bezpieczeństwa publicznego od 2021 roku, a w wyborach w 2022 roku nie wszedł do Knessetu. 

Szefem Mossadu jest obecnie inny człowiek, Dawid Barnea, który pracuje w służbach wywiadowczych od 1996 roku, a od 1 czerwca 2021 roku nimi kieruje. Był nim w czasie publikacji viralowych postów z wyrwanym z kontekstu filmem.  

Lider skrajnie prawicowej partii Żydowska Siła Itamar Ben-Gwir, który od 2022 roku w rządzie Benjamina Netanjahu pełni funkcję ministra bezpieczeństwa narodowego Izraela (z krótką przerwą wiosną 2025 r.), znany jest z prowokacyjnej retoryki poparcia dla osadnictwa na Zachodnim Brzegu i częstych kontrowersyjnych działań.

Po irańskich atakach rakietowych na Izrael, Ben-Gwir odwiedził miejsca ataków i wyraził swoje silne poparcie dla działań militarnych Izraela, stwierdzając, że Izrael był „zmuszony” do uderzenia w program nuklearny Teheranu i że rząd jest „spokojny”, jeżeli chodzi o konsekwencje odwetu Iranu (zarchiwizowany link ). Według Times of Israel, podczas swej wizyty Ben-Gwir pochwalił służby bezpieczeństwa.

W czasie czerwcowej eskalacji konfliktu w sieci pojawiło się wiele fałszywych treści, między innymi film wyrwany z pierwotnego kontekstu rzekomo przedstawiający atak Stanów Zjednoczonych na Iran, czy też wygenerowane przez AI wideo mające przedstawiać zniszczony irańskim atakiem Tel Awiw.