Wywiad z belgijskim lekarzem został skrócony i nie dowodzi, że szczepionki przeciw Covid-19 są nieskuteczne

„Ej ale jaja. W szpitalach GZA w Antwerpii i Turnhout jak podał dyrektor medyczny tej placówki dr Kristiaan Deckers nie połowa, nie większość, a wszyscy pacjenci leżący na OIOMie z powodu Covid-19 są w pełni za antidotumowani (zaszczepieni, przyp. red.). Ciekawe, kiedy ta część, która jeszcze nie leży na OIOMie się wkur... Że ich ktoś no lekko mówiąc, oszukał” – czytamy w publikacji udostępnionej 14 listopada 2021 r.

Image

Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 8 Grudnia 2021 roku

Wideo składa się z dwóch róznych filmów. Lekarz, który wypowiada się w pierwszej części filmu to Jo Leysen, dyrektor zarządzający szpitala AZ Turnhout, niedaleko Antwerpii. Materiał telewizyjny z jego wywiadem był emitowany 4 listopada 2021 roku przez kanał telewizyjny RTV video. Leysen mówił wtedy, że coraz częściej przyjmują zaszczepionych pacjentów. „Wiem, że rzadko się to słyszy, ale zdecydowana większość pacjentów, których teraz przyjmujemy, to osoby zaszczepione”.

Krótko po wypowiedzi Leysena słyszymy słowa dziennikarza twierdzącego, że „każdy, kto myśli, że na OIOM-ie jest pełno niezaszczepionych pacjentów, nie ma już racji.

Następnie wypowiada się inny belgijski lekarz, Kristiaan Deckers, który stwierdza w udostępnionym na Facebooku filmie, że wszyscy „pacjenci na OIOM-ach szpitali GZA są zaszczepieni”.

Publikacja na Facebooku miała prawie 300 udostępnień oraz 2,6 tys. wyświetleń. To samo wideo było równiez udostępniane na Twitterze, zyskując 148 retweetów.

Podobne wideo, jednak tylko z lekarzem Deckersem było także udostępniane w innych polskich publikacjach na Facebooku, a także w języku francuskim, niemieckim i serbskim.

Według rzeczniczki zespołu szpitali GZA, słowa lekarza zostały wyrwane z kontekstu. Jak wynika z oficjalnych danych Belgii z końca października 2021 r., szczepienia zapobiegły „około 3 tys. hospitalizacji od ich zapoczątkowania”.

Film wyrwany z kontekstu

Nagranie z Kristiaanem Deckersem zostało nakręcone w szpitalu Sint-Augustinus w Antwerpii, który należy do zespołu szpitali GZA. Nasze poszukiwania z użyciem słów kluczowych w języku flamandzkim doprowadziły do oryginalnego, trwającego półtorej minuty materiału, który wyemitowała 5 listopada 2021 r. regionalna stacja telewizyjna w Antwerpii, ATV.

W oryginalnym nagraniu Kristiaan Deckers, mówi: „Dzisiaj widzimy większość tzw. infekcji przełomowych. Różni się to od tego, co widzieliśmy jeszcze kilka tygodni temu, kiedy większość pacjentów na intensywnej terapii była niezaszczepiona. Teraz już tak nie jest. Pacjenci (z Covid-19, przyp. red.), których mamy na intensywnej terapii (zespołu szpitali GZA), jak sprawdziłem wczoraj, wszyscy byli zaszczepieni”.

O tzw. infekcji przełomowej mówimy wtedy, gdy ludzie mimo pełnego zaszczepiania zachorowali na Covid-19 (1, 2).

Wideo można obejrzeć poniżej:

Udostępniane w mediach społecznościowych nagranie zostało przycięte. W oryginalnym materiale, zaraz po tym jak Deckers oświadcza, że wszyscy pacjenci na OIOM-ie są zaszczepieni, dziennikarz dodaje: „są to zazwyczaj osoby z innymi infekcjami, których układ odpornościowy został osłabiony. Średnia wieku pacjentów z przełomowym zakażeniem to 55 i 60 lat”.

Rzeczniczka zespołu szpitali GZA powiedziała 18 listopada 2021 r., że wideo zostało „wyrwane z kontekstu”. „Prawdą jest to, że w dniu kręcenia materiału wszyscy pacjenci, którzy przebywali na oddziałach intensywnej terapii, byli w pełni zasczepieni. Jednak 80 proc. z nich cierpiało na schorzenia, które pogorszyły ich układ odpornościowy” – przekazała AFP Hilde Brem, kierownik ds. komunikacji GZA.

Rzeczniczka dodała, że 18 listopada 2021 r., czyli dwa tygodnie po wywiadzie, odsetek w pełni zaszczepionych pacjentów przeciw Covid-19 na oddziałach intensywnej terapii spadł do 62 proc.

Brem dodała również, że kilka dni później, czyli 25 listopada, na intensywnej terapii znalazło się 11 pacjentów chorych na Covid-19, z czego 7 było zaszczepionych (64 proc). Zdecydowana większość zaszczepionych miała choroby współistniejące.

Zespół szpitali GZA opublikował na swojej stronie oświadczenie Deckersa, w którym lekarz stwierdza, że nagranie zostało wyrwane z kontekstu. „Zalecamy, by osoby z osłabionym układem odpornościowym zaszczepiły się tak szybko, jak to możliwe” – powiedział. Artykuł początkowo pojawił się na stronie VRT w języku holenderskim.

Dziennikarze AFP skontaktowali się również z drugim lekarzem, który pojawia się w nagraniu – Jo Leysenem. W rozmowie telefonicznej 20 grudnia 2021 roku wyjaśnił, że jego słowa zostały wyrwane z kontekstu.

Poprosiliśmy dziennikarzy AFP w Holandii o porównanie filmu zamieszczonego na Facebooku z pełnym wywiadem z Leysenem. Jego słowa rzeczywiście zostały wyrwane z kontekstu.

W 0.55 minucie reportażu telewizyjnego, dziennikarz mówi: „stan pacjentów zmienia się”. Następnie dr Leysen mówi: „Pacjenci, których przyjmujemy, są coraz częściej zaszczepieni. Wiem, że ludzie czasem słyszą inne plotki, ale zdecydowana większość pacjentów, których teraz przyjmujemy, to osoby zaszczepione. To, co teraz obserwujemy, to fakt, że czas ich hospitalizacji jest krótszy, więc szybciej wracają do zdrowia”.

Leysen w rozmowie z AFP dodał, że „kiedy prawie 80 proc. ludzi jest zaszczepionych to normalne, że 50 proc. zaszczepionych znalazła się na oddziałach ratunkowych”. Jednak, jak wskazuje lekarz, „zaszczepieni, którzy są przyjmowani na oddziały ratunkowe to ludzie starsi i słabi. Większość ma więcej niż 64 lata. Jednak osoby niezaszczepione, które są przyjmowane na oddziały ratunkowe, to osoby w wieku 36-44 lat”.

Niewielka liczba niezaszczepionych seniorów w Belgii

Jak wynika z najnowszych i codziennie aktualizowanych danych Sciensano Institute of Public Health, w Belgii na dzień 13 grudnia 2021 r. 76 proc. osób zostało w pełni zaszczepionych. Z kolei w pełni zaszczepionych powyżej 18 lat jest w Belgii 88 proc, a w wieku powyżej 55 lat – ponad 90 proc.

W Belgii w pierwszej kolejności szczepieni byli „najbardziej zagrożeni”, powiedział AFP 25 listopada 2021 r. Niko Speybroeck, epidemiolog z Katolickiego Uniwersytetu w Leuven (UCL). Starsze osoby lub osoby z chorobami współistniejącymi zostały zaszczepione już w styczniu 2021 roku. Jednak ochrona, którą mogli uzyskać dzięki szczepionkom z czasem osłabła, a warianty Delta i Omikron skomplikowały sytuację, skłaniając kilka krajów, takich jak Francja i Belgia czy Polska, do przyspieszenia podawania trzeciej dawki szczepionek Covid-19.

„Ochrona (po szczepionce, przyp. red.) pojawia się po 14 dniach po zakończeniu zalecanego schematu szczepienia. W dużych badaniach klinicznych potwierdzono wysoką skuteczność kliniczną szczepionek w ochronie przed wystąpieniem objawów Covid-19, w tym obejmujących ciężki przebieg choroby z hospitalizacją. W badaniach tych brały udział również osoby z chorobami towarzyszącymi” – czytamy na stronie Polskiego Instytutu Zdrowia (szczepienia.info).

– Szczepienia chronią nas przed najgorszymi zjawiskami, jak lockdown, jak zgon, jak ciężka hospitalizacja, więc ten, kto z tego nie korzysta, dokonuje świadomego wyboru brania na siebie pewnej odpowiedzialności nie tylko za swoje zdrowie, ale też za zdrowie bliskich – mówił we wrześniu podczas konferencji prasowej Adam Niedzielski, minister zdrowia.

W Antwerpii, gdzie znajduje się szpital Sint-Augustinus, prawie nie ma osób w wieku powyżej 65 lat, które się nie zaszczepiły. 12 grudnia 2021 roku wskaźnik szczepień dla tej grupy wiekowej osiągnął 96 proc.

Według Speybroecka, fakt, że większość pacjentów przebywających w szpitalach jest zaszczepiona, to nic zaskakującego. – Gdyby zaszczepiło się 100 proc. populacji, to w szpitalu mielibyśmy 100 proc. zaszczepionych pacjentów, a to nie oznacza, że szczepionka nie chroni przed zakażeniem – mówi.

„To, że w populacji skutecznie zaszczepionej zachorowania występują coraz częściej wśród osób zaszczepionych wynika po prostu z tego, że coraz mniej osób pozostaje niezaszczepionych. Gdybyśmy zaszczepili 100 proc. społeczeństwa przeciw danej chorobie, to wtedy wszystkie zachorowania występowałyby wśród osób zaszczepionych” czytamy w tweecie „Szczepimy się”, konta należącego do ministerstwa zdrowia.

Według Spraybrooka, aby porównać liczbę zaszczepionych i nieszczepionych w szpitalu, należy zacząć od „porównania wskaźnika zachorowalności między zaszczepionymi i niezaszczepionymi”. Zatem w tym przypadku pytanie brzmi, ile osób zaszczepionych było hospitalizowanych na oddziale intensywnej terapii w stosunku do ogółu zaszczepionej populacji Podobnie porównanie należy zrobić w przypadku osób niezaszczepionych. Sprawdził to Belgijski Instytut Zdrowia Publicznego, który wyniki opublikował 26 listopada 2021 roku.

W okresie od 18 do 31 października 2021 r. „ryzyko hospitalizacji było zmniejszone o 88 proc. u w pełni zaszczepionych pacjentów w wieku od 18 do 64 lat. Ryzyko powikłań na oddziale intensywnej terapii zmniejszyło się o 93 proc. dla tej grupy” – czytamy na stronie Belgijskiego Instytutu Zdrowia Publicznego.

Image

Zrzut ekranu ze strony Belgijskiego Instytutu Zdrowia Publicznego, który pokazuje jak szczepionka chroni przed hospitalizacją i śmiercią z powodu Covid-19, 26 listopada 2021 roku

U osób powyżej 65 lat ryzyko hospitalizacji zmniejszyło się o 63 proc., a ryzyko przyjęcia na intenswyna terapię o 75 proc. w tym samym czasie.

Image

Skrinšot sa sajta belgijskog Instituta za javno zdravlje koji prikazuje kako vakcina štiti ljude starije od 65 godina od hospitalizacije i smrti od Covid-a-19, napravljen 26. novembra 2021.

Jak czytamy na stronie Instytutu Sciensano „belgijskie wyniki pokazują, że pełne szczepienie przeciwko Covid-19 oferuje skuteczną ochronę przed ciężkimi objawami choroby, nawet po zakażeniu wariantem Delta”. Dodano również informację o konieczności „łączenia szczepień z innymi środkami wspomagającymi (mycie rąk, noszenie maseczek, zachowanie dystansu fizycznego itp.)”.

Jeszcze przed rozpoczęciem procesu szczepień, liczba hospitalizacji odpowiadała liczbie nowych zakażeń. Jednak od czasu rozpoczęcia szczepień przeciwko Covid-19 liczba hospitalizacji nie wzrosła tak mocno jak liczba nowych zakażeń, co wskazuje, że szczepionki chronią przed ciężkimi postaciami tej choroby. Można to zobaczyć na wykresie poniżej:

Image

Zrzut ekranu ze strony Belgijskiego Instytutu Zdrowia Publicznego porównujący liczbę nowych zakażeń z liczbą hospitalizacji w czasie od 24 lutego 2020 r. do 12 grudnia 2021 roku, wykonano 13 grudnia 2021 roku

Sytuacja nie jest taka sama na całym świecie. Według danych zebranych we wrześniu 2021 r. i opublikowanych przez amerykańskie Centra Konroli i Zapobiegania Chorobom (CDC), osoby, które się nie zaszczepiły były 14 razy bardziej narażone na śmierć z powodu Covid-19, niż osoby, które otrzymały szczepionkę.

Jak pokazują dane ministerstwa zdrowia, od momentu rozpoczęcia szczepień drugą dawką w Polsce zmarły 49 074 osoby. Liczba zgonów wśród osób w pełni zaszczepionych po upływie 14 dni od pełnej dawki to 3304. „Wśród wszystkich zgonów osób zakażonych koronawirusem 6,73 proc. stanowiły osoby zaszczepione. Zgony nie są związane ze szczepieniem” – czytamy w tweecie ministerstwa zdrowia.

Wniosek: wideo z belgijskimi lekarzami, którzy mówią, że wszyscy pacjenci przebywający na intensywnej terapii byli zaszczepieni przeciw Covid-19, zostało wyrwane z kontekstu. Duża liczba zaszczepionych osób w belgijskich szpitalach wynika z tego, że 88 proc. Belgów powyżej 18 roku życia jest zaszczepionych.