Nie, szefowa Komisji Europejskiej nie wzywa do wypowiedzenia Kodeksu Norymberskiego

„Dotarły do mnie informacje, że jakoby szefowa UE chce wypowiedzenia Kodeksu Norymberskiego” – mówi użytkownik Facebooka na profilu Pavlo Press w nagraniu zamieszczonym 5 grudnia. Nagranie zyskało ponad dwa tysiące udostępnień.

Image

Zrzut ekranu z posta na Facebooku z rzekomą wypowiedzią przewodniczącej Komisji Europejskiej wzywającej do wypowiedzenia Kodeksu Norymberskiego ( AFP/ 6 grudnia 2021 / )

Użytkownik opiera swoje twierdzenie na tweecie Michael’a P. Sengera, którego przedstawia jako prawnika. Zrzut ekranu tweeta pojawia się w nagraniu w 12 sekundzie a wraz z nim zdjęcie szefowej Komisji z szefem Albertem Bourla, dyrektorem generalnym firmy farmaceutycznej Pfizer, produkującej jedną ze szczepionek przeciwko Covid-19. Treść tweeta tłumaczy z angielskiego na polski: „Krótko po tym, jak Austria wprowadziła jako pierwszy kraj obowiązek szczepienia przeciwko Covid-19, szefowa UE Ursula von der Leyen wzywa do wypowiedzenia Kodeksu Norymberskiego i wprowadzenia obowiązku szczepień w całej Unii Europejskiej”. Użytkownik odnosi się też do innej publikacji anglojęzycznej z kanału na YouTubie p.t. „Kodeks Norymberski: Szefowa UE apeluje o jego usunięcie.”„Ursula von Der Leyen, szefowa Komisji Europejskiej, powiedziała w środę prasie, że jest za zniesieniem obowiązującego od dawna Kodeksu Norymberskiego i zmuszeniem ludzi do szczepień przeciwko Covid-19.” - czytamy w publikacji.

Inny użytkownik Facebooka na profilu Leszek Szostak aka Joseph Conrad aka Citizen Kane również mówił (w 15’45'' nagrania z 5 grudnia) o „Kodzie Norymberskim”. „Ursula von der Leyen, głowa Komisji Europejskiej w czasie konferencji prasowej w środę powiedziała, że jest za pozbyciem się Kodu Norymberskiego, jeśli chodzi o wprowadzenie obowiązku „keczupowania” (w żargonie antyszczepionkowców określenie oznaczające szczepienia przeciwko Covid-19 - przyp.red)”. Miała według niego także sarkastycznie powiedzieć: „Hej, to jest tylko Kod Norymberski. Jedyne czego nauczyliśmy się z Kodu Norymberskiego to o przestępstwach nazistów, natomiast nic tam nie było na temat spraw medycznych”.

Image

Zrzut ekranu z nagrania na Facebooku w którym użytkownik przytacza rzekomą wypowiedź przewodniczącej Komisji Europejskiej mającej wzywajać do wypowiedzenia Kodeksu Norymberskiego ( AFP/7 grudnia 2021 r. / )

Jego nagranie, w którym mówi również o protestach antyszczepionkowców we Wrocławiu, zyskało ponad 500 udostępnień.

Podobne wpisy udostępnili inni użytkownicy Facebooka po polsku (1, 2, 3) oraz w innych językach: po angielsku (1,) francusku (1, 2, 3) i niemiecku (1). Twierdzenie publikowali użytkownicy Twittera (1) nie podając daty kiedy przewodnicząca Komisji Europejskiej miała wypowiedzieć się na temat Kodeksu Norymberskiego.

Co powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej?

Antyszczepionkowa narracja często nawiązuje do procesów Norymberskich a także do Kodeksu Norymberskiego. Porównanie szczepień przeciwko Covid-19 do nazistowskich eksperymentów medycznych na więźniach obozów koncentracyjnych ma silny ładunek emocjonalny, a to łatwo przyciąga odbiorców, wprowadzając wielu z nich w błąd. Pisaliśmy o tym na naszej stronie AFP Sprawdzam przy okazji publikacji o rzekomym nowym procesie Norymberskim.

W opinii użytkowników, rzekome zniesienie Kodeksu Norymberskiego pozwoli na wprowadzenie obowiązkowego szczepienia przeciwko Covid-19 we wszystkich krajach UE, śladem Austrii, która obowiązek ten wprowadzi z początkiem przyszłego roku.

Według omawianych publikacji na Facebooku z początku grudnia,Ursula von der Leyen miała udzielić wypowiedzi na temat Kodeksu Norymberskiego w środę dla mediów, co odnosi się do konferencji prasowej, która odbyła się w środę 1 grudnia 2021 r. (Była to jedyna konferencja prasowa tego dnia na temat Covid-19).

Sprawdziliśmy, czy podczas konferencji prasowej szefowej Komisji Europejskiej 1 grudnia 2021 roku, do której odnoszą się publikacje, Ursula von der Leyen odniosła się do Kodeksu Norymberskiego.

Odpowiedzi na pytania podczas konferencji prasowej można odsłuchać pod tym linkiem, jest ona również dostępna w całości na Twitterze. Nie pada w niej żadne odniesienie do Kodeksu Norymberskiego. A co dokładnie powiedziała?

W 21 minucie, Von der Leyen odpowiada na pytanie dziennikarki greckiej agencji prasowej Marii Aronii o jej stanowisko w sprawie obowiązkowych szczepień po decyzji Grecji o nałożeniu grzywny 100 euro na osoby powyżej 60 roku życia, które nie zechcą się poddać szczepieniu do połowy stycznia. „Oczywistym jest, że jest to w kompetencji poszczególnych państw członkowskich. Dlatego też, w odniesieniu do tego, nie do mnie należy wydawanie jakichkolwiek zaleceń" - stwierdza już na wstępie przewodnicząca.

„Jeśli pytają mnie państwo, jakie jest moje osobiste stanowisko? Dwa, trzy lata temu nigdy bym nie pomyślała, że będę świadkiem tego, co widzimy teraz, że mamy tę straszną pandemię, mamy szczepionki, szczepionki ratujące życie, ale nie są one wszędzie odpowiednio stosowane" - powiedziała.

„I to prowadzi do kosztów, oczywiście, ogromnych kosztów zdrowotnych" - kontynuowała.

„Jeśli spojrzeć na liczby, mamy teraz 77% dorosłych w Unii Europejskiej zaszczepionych lub, jeśli wziąć całą populację, to jest 66%. A to oznacza, że 1/3 europejskiej populacji nie jest zaszczepiona. To jest 150 milionów ludzi. To bardzo dużo" - zauważyła von der Leyen.

„Nie każdy i nie wszyscy mogą być zaszczepieni, więc są na przykład bardzo małe dzieci lub osoby w szczególnym stanie zdrowia, ale zdecydowana większość mogłaby."

„I dlatego uważam, że prowadzenie tej dyskusji teraz jest zrozumiałe i właściwe. Jak możemy zachęcać i potencjalnie myśleć o obowiązkowych szczepieniach w Unii Europejskiej, to wymaga dyskusji. Wymaga to wspólnego podejścia, ale jest to dyskusja, która moim zdaniem powinna być przeprowadzona.”

Sprawdziliśmy w dłuższym okresie, od pierwszego października do 6 grudnia czy szefowa Komisji europejskiej odniosła się do Kodeksu Norymberskiego w czasie publicznych wypowiedzi dla mediów. Nie było takiej wypowiedzi. Zapytaliśmy też rzecznika prasowego Komisji Europejskiej do spraw zdrowia. Stefan de Keersmaecker powiedział AFP 6 grudnia, że szefowa KE nie odniosła się w żadnej ze swoich wypowiedzi dla mediów w ciągu ostatnich tygodni do Kodeksu Norymberskiego.

Cytowany wyżej adwokat Michael P. Senger, na którym opiera się autor publikacji, do swego tweeta dołączył artykuł BBC na ten sam temat. Ma być dowodem, że szefowa KE chce wypowiedzenia Konwencji Norymberskiej. Również i ten artykuł nic takiego nie mówi. Powstał na podstawie omawianej przez nas konferencji prasowej i zawiera dokładnie te same wypowiedzi szefowej KE na temat obowiązkowych szczepień.

Jak narodził się fake news o Kodeksie Norymberskim i szefowej KE?

Fałszywe twierdzenie dotarło zza Atlantyku.Jeszcze w dniu konferencji prasowej 1 grudnia tweet Michaela P. Sengera udostępnił inny użytkownik dodając sarkastyczny dopisek:„ Hej, to tylko kod norymberski. Tylko to, czego nauczyliśmy się z nazistowskich okrucieństw, nie tylko tych, które były medyczne” (w tłumaczeniu dostępnym na Twitterze.) Oryginalny wpis po angielsku zaznaczyliśmy w czerwonej ramce.

Image

Zrzut ekranu z Twittera z komentarzem internauty do rzekomej wypowiedzi przewodniczącej Komisji Europejskiej na temat Kodeksu Norymberskiego ( AFP/8.12.2021r / )

Polscy użytkownicy mylnie przypisywali to zdanie szefowej KE. To nieprawda. Jak wykazaliśmy wyżej Ursula von der Leyen nie użyła takich słów.

To samo twierdzenie udostępniały inne fałszywe strony znane z dezinformacji, m.in thepostmillennial.com oraz The Richardson Post.

Kim jest Michael P. Senger? Wiemy, że jest prawnikiem w USA zarejestrowanym w izbie adwokackiej a także autorem książek o Chinach.

Szczepionka przeciwko Covid-19 nie jest preparatem eksperymentalnym

Autorzy publikacji z rzekomą wypowiedzią szefowej KE twierdzą, że obligatoryjne szczepienia to złamanie Kodeksu Norymberskiego. Mylnie postrzegają szczepionkę jako preparat eksperymentalny. Sądzą, że politycy, chcą znieść kodeks, żeby wprowadzić obligatoryjne szczepienie.

Przypomnijmy szczepionka, choć wprowadzona w rekordowo krótkim czasie, nie jest eksperymentem, ale zatwierdzonym przez światowe instytucje preparatem medycznym, co wykazaliśmy już w wielu naszych artykułach.

To rozumowanie jest ponadto oparte na niezrozumieniu prawa. Kodeks Norymberski to kodeks etyczny, sformułowany w 1947 roku przez aliancki Trybunał Wojskowy po serii procesów lekarzy nazistowskich. Zawarto w nim 10 zasad dopuszczalności doświadczeń na ludziach . - W prawie międzynarodowym nie ma żadnych „kodeksów norymberskich”, są zasady norymberskie, które uważa się za część prawa zwyczajowego - tłumaczyła AFP w maju dr Patrycja Grzebyk, prawniczka specjalizująca się w międzynarodowym prawie karnym oraz międzynarodowym prawie humanitarnym, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Jak dokładnie powstał kodeks? Prócz procesu przed Trybunałem w Norymberdze w 1945 roku toczyło się 12 innych postępowań karnych wobec zbrodniarzy nazistowskich już przed amerykańskimi sądami wojskowymi. Wśród nich słynny proces lekarzy za zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne „USA vs. Karl Brandt i inni”. W stan oskarżenia zostały postawione 23 osoby w tym 20 lekarzy, z których jedna osoba okazała żal i współczucie ofiarom eksperymentów. Spośród 23 oskarżonych, siedmiu otrzymało karę śmierci przez powieszenie, siedmiu zostało uniewinnionych, pozostałych skazano na kary od 10 do 20 lat pozbawienia wolności lub dożywotnie pozbawienie wolności.

„Kodeks norymberski” to fragment wyroku Amerykańskiego Trybunału Wojskowego nr 1, określający zasady dopuszczalności eksperymentu medycznego z udziałem człowieka. Jest to zatem rodzaj dekalogu, a nie tekst określający przepisy prawa. Pisaliśmy o tym na naszych stronach fact-checkingowych po francusku i po angielsku.

Ponad roku temu, w lipcu 2020 roku, publikacje po angielsku, według których obowiązkowe szczepienia przeciwko Covid-19 są pogwałceniem Kodeksu Norymberskiego poddali weryfikacji dziennikarze z Lead Stories. Ocenili je jako fałszywe.

Z kolei weryfikatorzy informacji z francuskiego portalu fact-checkingowego LCI określili 6 grudnia jako nieprawdziwe krążące we francuskiej sieci twierdzenia o rzekomych wypowiedziach Ursuli von der Leyen na temat usunięcia Kodeksu Norymberskiego dla wprowadzenia obowiązkowych szczepień w UE.

Wniosek: Twierdzenia szefowa KE powiedziała mediom 1 grudnia, że chce wypowiedzenia Kodeksu Norymberskiego są nieprawdziwe. Ursula von der Leyen tego nie stwierdziła. Kodeksu Norymberskiego nie można też wypowiedzieć, gdyż nie jest prawem lecz zbiorem dobrych praktyk zalecanych do badań medycznych. Zaś szczepionka, nie jest eksperymentem, ale zatwierdzonym preparatem medycznym.