Nie jest prowadzone żadne postępowanie karne o zbrodnie przeciw ludzkości w kontekście pandemii

W sieci krążą informacje o rozpoczynającym się „drugim procesie norymberskim” za rzekome zbrodnie ludobójstwa w czasie pandemii koronawirusa. Autorzy tych treści widzą na ławie oskarżonych m.in. Premiera Mateusza Morawieckiego i ministra zdrowia Adama Niedzielskiego. Oskarżane są też organizacje międzynarodowe jak WHO i „grupa Davos”. Jednak mówienie o „nowej Norymberdze” w kontekście pandemii to nic innego jak manipulacja i chwyt propagandowy bez skutków prawnych, mówią eksperci prawa międzynarodowego. 

„Norymberga 2.0 dla rządu w Polsce jest realna. Procedura formalna już ruszyła” - czytamy w poście odsyłającym do artykułu na stronie NoweAteny.pl, magazynu internetowego, który w informacji o sobie pisze, że „porusza tematy przemilczane przez mainstream”.

Jak wynika z narzędzia CrowdTangle artykuł miał ponad 800 udostępnień i 4 tys. reakcji na Facebooku. Publikacja pojawiła się też na Twitterze.

„Drugi trybunał w Norymberdze jest w przygotowaniu”, napisała 3 marca liderka ruchu antyszczepionkowego Justyna Socha na Facebooku. Post miał blisko 10 tys. udostępnień

„Szczepionka eksperymentalna narusza wszystkie 10 kodeksów norymberskich, które przewidują karę śmierci dla tych, którzy chcą złamać te prawa międzynarodowe” - czytamy w innej publikacji z 10 maja na blogu Forum dla życia LifeStyl. Publikacja miała 800 udostępnień i 2 tys. reakcji na Facebooku.

„W tej chwili drugi trybunał w Norymberdze jest w przygotowaniu, a pozew zbiorowy został wytoczony pod egidą tysięcy prawników na całym świecie za amerykańsko-niemieckim prawnikiem Reinerem Fuellmichem, który ściga osoby odpowiedzialne za skandal Covid-19 manipulowany przez Forum w Davos” - czytamy w innym poście.

Do publikacji (1, 2) dołączone są zdjęcia z procesu przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze z 1945 roku przedstawiające głównych zbrodniarzy III Rzeszy, wśród nich widoczni są marszałek Rzeszy i główny dowódca sił powietrznych Hermann Goering, były zastępca Hitlera Rudolf Hess i minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop.

Podobne treści pojawiły się po angielsku (1, 2), holendersku, w języku szwedzkim i po francusku (1 ) .

W publikacji powyżej mowa jest o oskarżeniach o zbrodnie przeciw ludzkości skierowanych do Sądu Najwyższego w Kanadzie m.in. przez prawnika Rainera Fuellmicha.

Nasza redakcja w Kanadzie potwierdziła, że Sąd Najwyższy w Ontario odrzucił tę skargę uznając wniosek za bezzasadny.

„Sąd może z własnej inicjatywy zawiesić lub odrzucić postępowanie, jeżeli postępowanie wydaje się być niepoważne lub pieniackie lub w inny sposób stanowi nadużycie procesu sądowego”, napisał sąd w uzasadnieniu decyzji. 

Reakcje internautów 

„Brawo !!! Tak powinno się stać i majątki firm i osób odpowiedzialnych powinny pójść na odszkodowania !!! ... W Polsce w 2020 roku zamordowano 70.000 Polaków.” - napisał internauta pod publikacją. „Czekam z niecierpliwością na drugą Norymbergę” - napisała internautka. Niektórzy byli bardziej radykalni: „Nie przysługuje im prawo do uczciwego procesu - będziemy ich wieszać bez sądu”.

Niemiecki prawnik Reiner Fuellmich i włoski sędzia Angelo Giorgianni

W sprawę zaangażowany jest niemiecki prawnik Reiner Fuellmich, który „wraz z tysiącem innych prawników” miał już wystosować pozew zbiorowy w sprawie rzekomych najcięższych zbrodni w czasie pandemii. Według niektórych publikacji, zebrał już „materiał dowodowy”. Nie wiadomo dokładnie kogo i za jakie czyny prawnicy mają oskarżyć. 

I to Reiner Fuellmich chętnie używa terminu „drugiej Norymbergi” w swoich wypowiedziach. 

„To z czym mamy do czynienia zakrawa na konieczność powołania Norymbergi II. Po wysłuchaniu oświadczeń dużej rzeszy lekarzy, psychologów, epidemiologów, ekonomistów  prawników, psychiatrów i innych specjalności widzimy, że nie ma innej możliwości niż uznanie tego co się dzieje za największą zbrodnię przeciw ludzkości, większą niż to co się stało za czasów obydwu wojen światowych - powiedział w kwietniu w wywiadzie przeprowadzonym przez południowoafrykańskiego karykaturzystę Jerm Warfare’a prowadzącego podcasty na Facebooku.

Kim jest prawnik?

Fuellmich jest prawnikiem prowadzącym kancelarię w niemieckim mieście Getynga. Na przestrzeni lat złożył wiele pozwów konsumenckich, w tym pozew zbiorowy przeciwko Hypovereinsbank, w którym reprezentował 4.500 klientów tej instytucji finansowej. Pozwał również Deutsche Bank (DB), bezskutecznie, choć w wielu publikacjach w mediach społecznościowych proces zbiorowy przeciwko DB oraz inny proces przeciwko Volkswagenowi wymieniane są jako jego osiągnięcia.

Od 2020 r. Fuellmich informuje też, że wnosi roszczenia o odszkodowanie związane z koronawirusem przeciwko Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i niemieckiemu wirusologowi Christianowi Drostenowi, którego protokół wykrywania SARS-CoV-2 za pomocą testu PCR stał się rekomendowaną metodą dla laboratoriów do wykrywania wirusa. 

W zakładce FAQ „Często zadawane pytania” na stronie internetowej prawnika, informuje on, że osoby, które chcą przyłączyć się tego pozwu zbiorowego muszą zapłacić kancelarii opłatę zryczałtowaną w wysokości 800 euro plus VAT.

O prawniku pisaliśmy już niejednokrotnie - na naszej stronie po polsku i po hiszpańsku. Inne strony fact-checkingowe również weryfikowały jego wypowiedzi (1, 2).

Fuellmich powołuje się na współpracę z innymi prawnikami a szczególnie z włoskim sędzią Angelo Giorgiannim. Ten z kolei pochwalił się na stronie internetowej Worldlifeo.com, że „złożył powództwo do Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. Zawiadomienie sądowe oskarża zarówno państwo Izrael, jak i firmę farmaceutyczną Pfizer o ludobójstwo i testowanie szczepionki przeciwko Covid na ludziach. Trybunał haski przyjął skargę i musi wydać orzeczenie”.

Dodatkowo, „27 kwietnia tego roku 11 krajów członkowskich OMV podpisało 37-stronicową skargę w obronie konstytucyjnych praw obywateli, w której potępiono ich rządy przed Trybunałem Haskim za zbrodnie przeciwko ludzkości” - czytamy w publikacji. Wymienione są kraje Ameryki Łacińskiej: Kolumbia, Chile, Argentyna, Urugwaj, Peru, Brazylia, Kostaryka, Panama, Meksyk, Boliwia i Ekwador. W serwisach światowych i lokalnych mediach nie znaleźliśmy potwierdzenia tej informacji.

Trybunał haski przyjął skargę i musi wydać orzeczenie – Fałsz

Co tak naprawdę złożył włoski sędzia do Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK)? Przypomnijmy najpierw czym jest trybunał i jakie zbrodnie sądzi. MTK z siedzibą w Hadze, w Holandii, (stąd zwany jest potocznie trybunałem lub sądem haskim), został powołany do sądzenia najcięższych zbrodni, w tym zbrodni przeciw ludzkości. 

Jest on spadkobiercą trybunału w Norymberdze, który był trybunałem tymczasowym (prace trwały  220 dni) i został powołany w 1945 roku do osądzenia zbrodniarzy III Rzeszy po II wojnie światowe. W przeciwieństwie do trybunału w Norymberdze, MTK jest pierwszym w historii ludzkości stałym międzynarodowym sądem karnym. Łączą je misja i podstawy prawne. MTK był wzorowany w dużej części na trybunale Norymberskim a definicje zbrodni przeciw ludzkości zostały zaczerpnięte między innymi ze statutu trybunału norymberskiego. W przeciwieństwie do Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze, gdzie najwyższą karą była kara śmierci, maksymalna możliwa kara orzekana przez MTK to kara dożywotniego pozbawienia wolności. Najwyższy wyrok (30 lat pozbawienia wolności) w kilkunastoletniej historii trybunału wydano wobec Bosco Ntaganda z Demokratycznej Republiki Kongo, który został uznany za winnego popełnienia zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości w kongijskiej prowincji Ituri w latach 2002-2003.

Jakie sprawy toczą się obecnie przed MTK  i jakie śledztwa zostały wszczęte można sprawdzić na stronie MTK  tu, tu, tu. Nie ma ani słowa o sprawach w zw. z pandemią.

Zapytaliśmy Biuro Prokuratora MTK, czy wszczęte zostało postępowanie o zbrodnie ludzkości w zw. z pandemią koronawirusa, jak czytamy w publikacjach. „W istocie, do MTK wpłynęło pismo, tak jak otrzymujemy setki pism z różnymi informacjami o możliwości popełnienia zbrodni” - poinformował AFP w mailu 11 maja dział prasowy Biura Prokuratura MTK. „Każda osoba lub grupa z dowolnego miejsca na świecie może przesyłać informację zwaną komunikatem o domniemanych przestępstwach do Prokuratora MTK (art. 15 Statutu Rzymskiego MTK)" - dodało. 

Nie jest to pozew. „Potwierdzenie odbioru pisma (komunikatu) nie powinno być odczytywane jako dowód, że Urząd prokuratora podjął decyzję merytoryczną w sprawie pisma” - wyjaśniło nam Biuro Prokuratora MTK. Zawiadomienia i informacje są kierowane do urzędu prokuratora, który je bada i decyduje czy nadać im dalszy bieg.

Co do zasady biuro nie informuje o wpływających zawiadomieniach, jedynie może potwierdzić, że dane zawiadomienie wpłynęło, kiedy nadawca poda ten fakt do wiadomości publicznej. MTK potwierdziło AFP,  że 27 kwietnia wpłynęło zawiadomienie ze strony organizacji World Life Organisation związanej z sędzią Giorgiannim.

„W tym przypadku możemy jednak potwierdzić, że otrzymaliśmy taki komunikat, ponieważ nadawca podał ten fakt do wiadomości publicznej.  Podobnie jak w przypadku wszystkich tego typu komunikatów, przeanalizujemy przedłożone materiały, w stosownych przypadkach, zgodnie ze statutem rzymskim oraz z zachowaniem pełnej niezależności i bezstronności. Pierwszym krokiem w tym procesie jest ocena, czy komunikat dotyczy kwestii, które w sposób oczywisty podlegają jurysdykcji Trybunału. Gdy tylko podejmiemy decyzję co do właściwego kolejnego kroku, poinformujemy o tym nadawcę i uzasadnimy naszą decyzję” -  napisał w mailu do AFP dział prasowy Biura Prokuratura MTK.

Samo złożenie pisma i uzyskanie z MTK potwierdzenia odbioru, że pismo wpłynęło do trybunału świadczy zatem tylko o tym, że pismo wpłynęło, a nie o tym, że ruszyła procedura sądowa.

Zapytaliśmy ekspertów prawa międzynarodowego, czy teoretycznie taki proces jest możliwy. Mówienie o „II Norymberdze” to manipulacja, uznali.

Definicje zbrodni międzynarodowych w tym zbrodni przeciwko ludzkości są współcześnie zawarte w Statucie MTK w art. 7 i 8. (Dz.U.2003.78.708).

 - Koncepcja zbrodni wojennych określona w art. 8 kompletnie nie wchodzi w grę, bo nie mamy do czynienia z sytuacją konfliktu zbrojnego - mówi AFP dr Elżbieta Mikos-Skuza, ekspert prawa międzynarodowego, profesor Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i profesor wizytujący w Kolegium Europejskim w Natolinie oraz pierwsza wiceprezes Międzynarodowej Komisji ds. Ustalania Faktów Humanitarnych z siedzibą w Berno, w Szwajcarii.

 - Zbrodnia przeciwko ludzkości (art. 7) może być co prawda popełniona również w czasie pokoju, ale polega ona na jednym z jedenastu czynów dokonanych „w ramach rozległego lub systematycznego, świadomego ataku popełnionego przeciwko ludności cywilnej” - dodaje. 

Żadna z 11 przesłanek (w czerwonej ramce powyżej) nie pasuje do sytuacji pandemii. - Pan Fuellmich nie wskazuje na konkretną przesłankę, jaką ma na myśli, ale absurdalne jest założenie, że rządy - stosując działania zmierzające do powstrzymania pandemii Covid 19 - dokonują rozległego lub systematycznego, świadomego ataku przeciwko ludności cywilnej -podkreśliła dr Mikos-Skuza.

- Międzynarodowe prawo karne z jego pojęciami zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, oraz doświadczeniem Trybunału Norymberskiego i tzw. „norymberskiego procesu lekarzy” (chodziło głównie o zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne) nie ma nic wspólnego z pomysłami prawnika - mówi.

Postępowanie przeciwko CDC, WHO i „grupie Davos” o zbrodnie przeciwko ludzkości przed MTK - Fałsz

W artykułach miesza się odpowiedzialność jednostek i państwa. Czy MTK może sądzić organizacje takie jak WHO, amerykańską rządową agencję Centers for Disease Control and Prevention CDC, lub też podmiot określany jako „grupa Davos”? (Grupa ta może kojarzyć się z Forum Ekonomicznym w Davos w Szwajcarii.) 

„Współczesne prawo międzynarodowe nie przewiduje odpowiedzialności karnej państw lub organizacji międzynarodowych” - podkreśla dr Mikos-Skuza. MTK sądzi tylko osoby fizyczne.

Jeśli chodzi o organizacje typu WHO (czyli organizacje międzyrządowe) mają one immunitet jurysdykcyjny i nie mogą być pozywane w sądach krajowych, co udowodniono w kontekście prób pozywania przez Haiti ONZ za spowodowanie epidemii cholery - dodaje dr Patrycja Grzebyk, ekspert prawa międzynarodowego, profesor na Uniwersytecie Warszawskim. 

- MTK przede wszystkim zajmuje się odpowiedzialnością indywidualną, w przypadku której trzeba udowodnić winę, że oskarżony wiedział, że jego działania są zbrodnicze i miał intencję popełnienia zbrodni - dodaje.

Czy możliwe jest pociągnięcie do odpowiedzialności karnej pracownika organizacji działającej w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), takich jak Światowa Organizacja Zdrowia, WHO? Zgodnie z Konwencją o przywilejach i immunitetach ONZ, urzędnicy, którzy są jej stałymi pracownikami, również korzystają z immunitetu „dla funkcjonariuszy ONZ”. Art. 18 Rozdziału V mówi, że korzystają oni „z immunitetu niepodlegania sądom za czynności dokonane przez nich w charakterze urzędowym (włączając w to ich wypowiedzi i pisma)”.

Szczepionka przeciwko Covid-19 narusza art. 32 Konwencji Genewskiej - Fałsz

Zawarte w publikacjach twierdzenie, że szczepionka narusza Konwencje Genewskie (KG), w szczególności IV KG jest nieprawdziwe.

- IV KG ma zastosowanie w czasie międzynarodowego konfliktu zbrojnego, a takiego konfliktu nie ma -  mówi dr Grzebyk. - Dlatego przywoływanie powyższych artykułów nie ma najmniejszego sensu. Poza tym sam art. 32 stanowi co innego. 

Czyli nawet w tym przepisie mowa jest o dopuszczeniu procedur medycznych, jeśli jest to konieczne dla leczenia.

Za naruszenie 10 kodeksów norymberskich przewidziana jest kara śmierci - Fałsz 

W publikacjach zawarte są odniesienia do kodeksu norymberskiego. Ich autorzy twierdzą, że za złamanie 10 kodeksów norymberskich grozi kara śmierci. To nieprawda.

- W prawie międzynarodowym nie ma żadnych „kodeksów norymberskich”,  są zasady norymberskie, które uważa się za część prawa zwyczajowego - tłumaczy dr Grzebyk.

Jak powstał kodeks? Prócz procesu przed Trybunałem w Norymberdze w 1945 roku toczyło się 12 innych postępowań karnych wobec zbrodniarzy nazistowskich już przed amerykańskimi sądami wojskowymi. Wśród nich słynny proces lekarzy za zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne „USA vs. Karl Brandt i inni”. W stan oskarżenia zostały postawione 23 osoby w tym 20 lekarzy, z których jedna osoba okazała żal i współczucie ofiarom eksperymentów. Spośród 23 oskarżonych, siedmiu otrzymało karę śmierci przez powieszenie, siedmiu zostało uniewinnionych, pozostałych skazano na kary od 10 do 20 lat pozbawienia wolności lub dożywotnie pozbawienie wolności.

„Kodeks norymberski” to fragment wyroku Amerykańskiego Trybunału Wojskowego nr 1, określający zasady dopuszczalności eksperymentu medycznego z udziałem człowieka. Jest to zatem rodzaj dekalogu, a nie tekst określający przepisy prawa. Pisaliśmy o tym na naszych stronach fact-checkingowych po francusku i po angielsku. Dziennikarze z działu fact checkingu francuskiej gazety Le Monde również poddali weryfikacji twierdzenia o rzekomo złożonym pozwie do MTK i złamanym Kodeksie Norymberskim a także dziennikarze z amerykańskiego ABC wykazali, że jest to nieprawdą.

Porównanie szczepień przeciwko Covid-19 do nazistowskich eksperymentów medycznych ma silny ładunek emocjonalny, co łatwo przyciąga odbiorców, wprowadzając wielu z nich w błąd.

Mowa o „drugiej Norymberdze” to „sposób dla przyciągnięcia uwagi, zdobycia popularności przez danych prawników” - uważa dr Grzebyk.

Lokalne inicjatywy 

Dla poparcia swoich działań prawnicy apelują do przeciwników szczepień w różnych częściach świata o łączenie wysiłków, by posadzić na ławie winnych za rzekome zbrodnie przeciw ludzkości. W artykule Nowe Ateny zawarta jest prośba o masowe wysyłanie gotowego formularza z „powiadomieniem o odpowiedzialności” do przedstawicieli rządu, m.in.  Premiera Mateusza Morawieckiego, ministra  zdrowia Adama Niedzielskiego. Formularze mają być wsparciem dla rzekomej międzynarodowej procedury przed MTK, by posadzić na ławie oskarżonych również i polskich polityków.

W opinii prawników, z którymi rozmawialiśmy, dokument nie ma żadnej wartości prawnej. Nie jest zawiadomieniem o przestępstwie mogącym skutkować wszczęciem postępowania karnego, nie jest też zapytaniem w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej (czyli nie wymaga udzielenia odpowiedzi ze strony właściwych organów - art 1 - 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - Dz. U. 2001 Nr. 112, poz. 1198). Mówiąc potocznie, to coś w rodzaju „listu”. 

Procesy o zbrodnie przeciw ludzkości nie tylko przed MTK 

- Co do zasady zbrodnie międzynarodowe mogą być sądzone przed sądami krajowymi. MTK ma być uruchamiany tylko w ostateczności, gdy sądy krajowe nie mogą lub nie są w stanie osądzić o te zbrodnie podejrzanych - podkreśla dr Grzebyk. Dlatego też w polskim kodeksie karnym jest cały dział poświęcony zbrodniom takim jak zbrodnie wojenne, zbrodnia agresji, zbrodnia ludobójstwa itp.

Sądy krajowe wielu państw, m.in. Francji, Niemiec czy Belgii prowadziły i prowadzą postępowania o najcięższe zbrodnie, głównie wobec osób oskarżonych o zbrodnie ludobójstwa w Rwandzie.  

Jeśli chodzi o rzekome zbrodnie przeciw ludzkości popełnione w związku z pandemią koronawirusa, sąd w Kanadzie odrzucił już taki pozew (pisaliśmy o tym wyżej.) 

Nie wypowiadamy się tu o szansach na skuteczność pozwów opartych na prawie cywilnym poszczególnych państw. Do pozwów o odpowiedzialność cywilną, składanych indywidualnie czy zbiorowo, hasło Norymbergii zupełnie jednak nie pasuje.

Wniosek: twierdzenia o rozpoczynającym się „drugim procesie norymberskim” za rzekome zbrodnie ludobójstwa w czasie pandemii koronawirusa są nieprawdziwe. Nie ma w chwili obecnej toczącej się procedury przed MTK, która mogłaby by przypominać słynny proces zbrodniarzy III Rzeszy przed trybunałem Norymberskim. Według ekspertów prawa międzynarodowego, to chwyt propagandowy dla przyciągnięcia uwagi i zdobycia popularności przez kilku prawników, ale bez skutków prawnych.