Zdjęcie nie przedstawia plakatu ministerstwa zdrowia zachęcającego do trzeciej dawki

„Nie zapomnij przyjąć swojej dawki na Święta. Każda dawka przedłuża twoje prawa obywatelskie o 6 miesięcy.” – głosi napis na billboardzie, którego zdjęcie udostępniło na początku grudnia wielu polskich użytkowników Facebooka (1, 2, 3, 4, 5, 6 , 7). Posty z plakatem zyskały ponad 400 udostępnień.

Image

Zrzut ekranu z posta na Facebooku ze zdjęciem billboarda ( AFP 15.12.2021 r. / )

Ubrana na biało-czerwono kobieta z plakatu uśmiecha się. Zdaje się mówić: Nie zapomnij przyjąć swojej dawki na Święta. W dolnym prawym rogu plakatu dostrzec można napis: MZ Ministerstwo Zdrowia, oraz jego charakterystyczne logo. Napis i logo są w kolorze czerwonym.

„Tak to wygląda według nowych rozporządzeń” – można przeczytać w opisie jednej z publikacji.

Internauci udostępniali zdjęcie najczęściej bez komentarza. Dyskusja pod zdjęciem świadczy, że wielu użytkowników rzeczywiście uwierzyło, że jest to prawdziwy plakat ministerstwa zdrowia. „A od kiedy to weszło w życie? ” – pytał jeden z użytkowników Facebooka. Nieliczni zwracali uwagę na to, że zdjęcie zostało przerobione. Inni, że na plakacie przestawiona jest premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern.

Co to za plakat?

Używając odwrotnego wyszukiwania obrazu w wyszukiwarkach wyszukaliśmy wcześniejsze udostępnienia tego zdjęcia. Najwcześniejsze pochodzi z 8 sierpnia 2020 roku. Fotografię opublikowała w 2020 roku m.in. nowozelandzka strona o tematyce wyborczej. W opisie czytamy, że zdjęcie przedstawia plakat wyborczy nowozelandzkiej Partii Pracy przy okazji wyborów parlamentarnych w tym kraju. Wygrała je ponownie Partia Pracy, a kobieta na zdjęciu to liderka laburzystów, obecna premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern.

Poniżej po lewej, billboard z omawianych przez nas publikacji. Po prawej, odnalezione w internecie oryginalne zdjęcie.

Image

Po lewej, billboard z posta na Facebooku. Po prawej, zdjęcie z oryginalnym billboardem z wyborów w Nowej Zelandii w 2020 roku ( AFP 16.12.2021 r. / )

Jedyne co różni oba plakaty to hasła. Oryginalne hasło w języku angielskim - Let's Keep Moving”, zachęcało wyborców do oddania głosu w wyborach 17 października 2020 r na Partię Pracy. Można je odnaleźć na innych zdjęciach z tego okresu. (1, 2). Zostało ono zastąpione napisem po polsku nawiązującym do kampanii szczepień w Polsce.

Dementi

Przesłaliśmy do rzecznika prasowego ministerstwa zdrowia zdjęcie z prośbą o komentarz. „Potwierdzamy, że to fake. Plakat zawiera logotyp zbliżony do naszego, ale czerwony, podczas gdy logotyp Ministerstwa Zdrowia jest niebieski.” – przekazało biuro komunikacji MZ w mailu do AFP z 15 grudnia. Materiały promocyjne ministerstwa można zobaczyć pod tym linkiem.

Przesłaliśmy podobną publikację ze zdjęciem z tekstem po angielsku, krążącą wśród internautów anglojęzycznych do rządu w Auckland. W mailu do AFP z 12 grudnia 2021 roku rzecznik rządu Nowej Zelandii potwierdził, że napis na billboardzie został sfałszowany.

Polska, tak jak wiele krajów na świecie, wprowadziła możliwość przyjęcia trzeciej dawki szczepionki przeciwko Covid-19. Powodem tej decyzji jest zaobserwowany spadek odporności nabytej po szczepieniu, do którego dochodzi po kilku miesiącach. Naukowcy są zgodni, że podanie trzeciej dawki szczepionki przeciwko Covid-19 chroni przed ciężkim przebiegiem choroby i hospitalizacją. W Polsce od 2 listopada wszyscy dorośli mogą otrzymać tzw. dawkę przypominającą. 13 listopada MZ ogłosiło również, że certyfikat Covid będzie ważny przez rok od daty przyjęcia dawki przypominającej. Przeciwnicy szczepień, m.in. Konfederacja decyzję tę postrzegają jako ograniczenie wolności obywatelskich, do czego odnosi się sfałszowany plakat.

Inne wersje językowe fejkowego plakatu

Podobne zdjęcie z przerobionym napisem - ale po angielsku - było udostępniane przez innych internautów na świecie. Było popularne wśród użytkowników m.in. w Holandii, Rumunii, we Włoszech iPortugali.Publikacja po angielsku na Facebooku miała ponad 2 tysięcy udostępnień, a podobna na Instagramie zyskała ponad 4500 polubień.

Podobnie jak w omawianych przez nas publikacjach po polsku, napis po angielsku mówi,: „Nie zapomnij zarezerwować swojego szczepienia dawką przypominającą na Święta! Każda dawka przypominająca daje Ci do sześciu miesięcy wolności!". Pojawia się też napis. „No Jab, No Job, no refunds” oznaczający, że bez szczepienia, nie ma pracy, ani zasiłków.

Nowa Zelandia uważana jest za jedno z najbardziej restrykcyjnych państw na świecie pod względem ograniczeń związanych z pandemią. Rząd w Auckland ogłosił 24 listopada 2021 roku, że Nowa Zelandia nadal będzie zamkniętym krajem dla zagranicznych turystów, przynajmniej do kwietnia przyszłego roku. Ogłoszono jedynie stopniowe luzowanie ograniczeń. Od połowy stycznia przebywający w sąsiedniej Australii obywatele Nowej Zelandii będą mogli powrócić do kraju. Jednak nie znaleźliśmy takiego obostrzenia, które pozbawiałoby prawa do pracy i zasiłków osoby niezaszczepione.

Wniosek: Fotografia przedstawiająca billboard z napisem „każda dawka przedłuża twoje prawa obywatelskie o 6 miesięcy” została przerobiona. Ministerstwo zdrowia nie zachęca Polaków do skorzystania z trzeciej dawki szczepień takim plakatem. Kobieta na zdjęciu to nie kto inny jak obecna premier Nowej Zelandii, zaś oryginalny billboard miał zachęcać wyborców tego kraju do głosowania na partię laburzystów w wyborach parlamentarnych w 2020 roku, i nie miał żadnego związku ze szczepieniami.