Płonąca wieża telekomunikacyjna, którą widać w filmie na Facebooku nie ma nic wspólnego z 5G

„Indie palą wieżę 5G” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 9 grudnia 2021 r., która miała 1 tys. udostępnień i ponad 13 tys. wyświetleń. Przedstawia ona nagranie, w którym widać wieżę telekomunikacyjną w płomieniach. W filmie słychać jedynie odgłosy ulicy, brakuje więcej wskazówek co do miejsca zdarzenia np. głosu wyjaśniającego, co dokładnie się dzieje.

Image

Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 16 grudnia 2021 roku

Publikacje z podobnym filmem były rozpowszechniane także w języku rumuńskim.

Jak dowiedzieli się dziennikarze AFP, film pochodzi z miejscowości Ribanda położonej w zachodnioindyjskim stanie Goa w Indiach. Natomiast pożar wybuchł w styczniu 2018 r., kiedy nie było jeszcze w Indiach zamontowanych wież technologii 5G.

Płonąca wieża nie obsługiwała sieci 5G.

Technologia 5G to piąta generacja technologii mobilnych połączeń internetowych, która oferuje o wiele szybsze prędkości pobierania i wysyłania danych. Jak czytamy na stronie polskiego rządu „technologia 5G to coś więcej, niż tylko możliwość szybszego ściągania zdjęć, filmów oraz innych danych. Nowa sieć jest projektowana z myślą o podłączeniu do niej ogromnej ilości urządzeń, które dzięki stałemu podpięciu do sieci, łączności ze sobą nawzajem i zastosowaniu algorytmów sztucznej inteligencji, mają pozwolić na rozwinięcie inteligentnego przemysłu, inteligentnych miast czy inteligentnego transportu”.

W czasie pandemii Covid-19, technologia 5G stała się obiektem wielu teorii spiskowych, utrzymujących np. że technologia 5G prowadzi do niedotlenienia i śmierci (zweryfikowane przez AFP), że stworzyła koronawirusa czy że 5G jest szkodliwe dla ludzkiego zdrowia.

By odnaleźć oryginalne źródło nagrania, dziennikarze AFP wpisali w wyszukiwarkę „mobile phone tower burning in India” (tłum. wieża telekomunikacyjna płonie w Indiach), jako słowa kluczowe w języku angielskim. Kilka źródeł wskazywało, że w nagraniu widać pożar w miejscowości Ribandar, Goa, w Indiach w 2018 roku.

Hinduski kanał informacyjny „India TV”, z siedzibą w Noida w Indiach, opublikował na YouTubie 20 stycznia 2018 r. film z podobnym nagraniem, w którym widać płonącą wieżę telekomunikacyjną w Ribandar, Panjim. „Wczoraj wieczorem ta wieża telekomunikacyjna znajdująca się w dzielnicy Ribandar w Goa zapaliła się, ale po długim czasie i przy wysiłku strażaków została ugaszona. Wieża telekomunikacyjna była używana przez główne sieci komórkowe” – mówi prezenterka hinduskiej stacji.

Dziennikarze AFP znaleźli również tweeta ostrzegającego przed pożarem z 19 stycznia 2018 r., opublikowanego przez lokalną gazetę „Herald Goa”.

Następnego dnia gazeta szczegółowo zrelacjonowała wydarzenie. Jak wynika z artykułu, wieża należała do Vodafone oraz indyjskiego dostawcy usług telekomunikacyjnych Airtel. Z relacji jednego ze strażaków, który wypowiedział się dla gazety, wynika, że przyczyna pożaru nie była dokładnie znana, choć być może „ktoś podpalił trawę, która następnie pochłonęła całą wieżę”. Według innych świadków zdarzenia do tragedii doszło z powodu podpalenia śmieci. „Następnie zapalił się kabel światłowodowy i w końcu ogień ogarnął całą wieżę” – czytamy w artykule.

Image

Zrzut ekranu artykułu "Herald Goa" wykonany 16 grudnia 2021 roku

Gdy dziennikarze AFP spróbowali wyszukać jeszcze inne źródła poprzez wpisanie do wyszukiwarki frazy „Ribandar Tower Fire”, znaleźli na Facebooku wideo z 19 stycznia 2018 r. pokazujące strażaków próbujących ugasić pożar. W tytule filmu czytamy, że pożar został sfilmowany w Ribandar, Goa.

Kolejne wyszukiwanie słów kluczowych pomogło odnaleźć ten sam film, który jest teraz popularny na Facebooku, ale na YouTubie. Został opublikowany 13 lutego 2018 roku – ani w tytule, ani w opisie do filmu nie ma odniesień do technologii 5G.

Dziennikarze AFP skontaktowali się z lokalną strażą pożarną w miejscowości Goa, w Indiach. Ci potwierdzili, że pożar „nie jest niedawny”, ale raczej jest to „stary incydent”, a popularne na Facebooku wideo pochodzi z 19 stycznia 2018 roku.

„Udało nam się potwierdzić, że pożar miał miejsce w Base Tower Station M/s Reliance Communication Ltd./Infratel Ltd. Survey No. 14/1, w Ribandar, Tiswadi-Goa w dniu 19 stycznia 2018 roku o godzinie 16.43” – napisał 11 czerwca 2021 r. w emailu do AFP Ajit K. Kamat, zastępca oficera wydziału Dyrekcji Służb Pożarniczych i Ratunkowych w Goa.

Testy technologii 5G w Indiach

W 2018 r., kiedy sfilmowano film z palącą się wieżą, Indie nie zezwalały jeszcze na montowanie wież piątej generacji. Jak wynika z informacji prasowej Indyjskiego Departamentu Telekomunikacji, zezwolenia dla dostawców usług telekomunikacyjnych na przeprowadzenie prób zastosowania technologii 5G wydano w Indiach dopiero 4 maja 2021 r.

Według rządu indyjskiego, próby miały trwać początkowo sześć miesięcy – z czego pierwsze dwa miesiące przeznaczono na zakup i konfigurację sprzętu. Próby miały zostać przeprowadzone „na terenach wiejskich i półmiejskich” tak, by korzyści z technologii 5G były odczuwalne w całym kraju, a nie „ograniczone tylko do miejskich obszarów”.

Jak czytamy w informacji departamentu telekomunikacji – celem prób było przetestowanie telefonów i urządzeń technologii 5G, a także zastosowanie jej w takich dziedzinach jak telemedycyna, teleedukacja, wirtualna rzeczywistość oraz monitorowanie rolnictwa za pomocą dronów.

Jak wynika z raportu GSMA Intelligence, głównego źródła ds. danych, analiz i prognoz operatorów komórkowych, opublikowanego w maju 2019 r., w Indiach w 2018 r. działały głównie technologie 2G i 4G.

Image

Zrzut ekranu raportu GSMA wykonany 16 czerwca 2021 roku

Pierwsze próby dotyczące planu wprowadzenia 5G w Indiach rozpoczęły się w marcu 2018 r., dwa miesiące po wybuchu pożaru, kiedy rząd uruchomił trzyletni program zatytułowany „Building an End-to-End 5G Test Bed” w celu promowania innowacji i badań w zakresie 5G – czytamy w dokumencie z 23 sierpnia 2018 r. komitetu rządowego pod przewodnictwem prof. A J Paulraj z Uniwersytetu Stanforda.

5G nie ma nic wspólnego z Covid-19

Wkrótce po tym jak ministerstwo komunikacji w Indiach ogłosiło, że zatwierdzi próby wdrażania technologii 5G w kraju, w mediach społecznościowych w Indiach zaczęły krążyć plotki o tym, że technologia ta przyczynia się do rozprzestrzeniania pandemii Covid-19. Jednak operatorzy telefonii komórkowej zdementowali te pogłoski 7 maja 2021 r., określając je „absolutnie fałszywymi”.

Dodatkowo, ministerstwo komunikacji w Indiach (1, 2) potwierdziło wiosną 2021 r., że nie ma związku między technologią 5G a rozprzestrzenianiem się Covid-19. „Twierdzenia łączące technologię 5G z pandemią Covid-19 są fałszywe i nie mają podstaw naukowych” – czytamy w jednym z komunikatów ministerstwa z 10 maja 2021 r.

Również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wyjaśnia, że nie ma żadnej zależności między technologią 5G a Covid-19. „Wirusy nie mogą przemieszczać się za pomocą fal radiowych/sieci komórkowych. Covid-19 rozprzestrzenia się w wielu krajach, które nie mają technologii 5G” – pisała WHO w lipcu 2020 r. Ponadto WHO już wcześniej zauważyła, że nie wystąpiły dotychczas żadne negatywne skutki zdrowotne z powodu technologii bezprzewodowych.

Wniosek: nagranie, na którym widać płonącą wieżę telekomunikacyjną nie ma nic wspólnego z technologią 5G. Pochodzi ze stycznia 2018 r., kiedy w Indiach nie było jeszcze technologii 5G.