To nie jest oficjalna lista wariantów wirusa wywołującego chorobę Covid-19

„To nie jest post dla głupich. Mają opcji wiele. Skumaj to tylko propaganda” – czytamy w publikacji udostępnionej 12 września, która miała 238 udostępnień na Facebooku.

Image

„To jest rozpiska wariantów wirusów na dany rok, tak że w Davos (WEF) przygotowali już scenariusze! (…) to się nie skończy w 2021, 2022, ani 2023, tylko 2025. Oni mają kontrolę nad tym” – pisała jedna z osób w komentarzach.

Podobne publikacje pojawiały się również w języku angielskim, indonezyjskim, francuskim i niemieckim.

W publikacjach widać loga różnych organizacji, w tym m.in. Uniwersytetu Johna Hopkinsa, Światowego Forum Ekonomicznego (World Economic Forum) czy Światowej Organizacji Zdrowia. W publikacjach angielskich widać fragment loga Fundacji Billa i Melindy Gatesów.

Dziennikarze AFP zapytali przedstawicieli tych organizacji, czy dokument jest autentyczny. Odpowiedź uzyskali od przedstawicieli WHO, Światowego Forum Ekonomicznego oraz Fundacji Billa i Melindy Gatesów. Ci zaprzeczyli, by udostępniany w mediach społecznościowych spis był ich autorstwa. Bez odpowiedzi pozostały prośby skierowane do Uniwersytetu Johna Hopkinsa.

– Nie widzieliśmy wcześniej tej grafiki. Nie byliśmy też zaangażowani w proces jej tworzenia – powiedziała 28 lipca 2021 r. Chloe Laluc z departamentu zaangażowania publicznego Światowego Forum Ekonomicznego.

– To nie jest dokument WHO – podkreślił 2 sierpnia 2021 r. Tarik Jašarević, rzecznik prasowy Światowej Organizacji Zdrowia.

– Te twierdzenia są fałszywe (odnośnie przygotowania rzekomych scenariuszy na kolejne lata, przyp. red) – dodali przedstawiciele Fundacji Billa i Melindy Gatesów.

W przeszłości AFP zweryfikowała i obaliła wiele twierdzeń dotyczących tego, że pandemia Covid-19 została rzekomo zaplanowana m.in. przez Billa Gatesa (1, 2). Twierdzenie, że WHO oraz inne instytucje przygotowały spis różnych wariantów koronawirusa na kolejne lata wpisuje się w wiarę w teorie o „plandemicznym” spisku.

Lista jest błędna

Daty na grafice udostępnianej w mediach społecznościowych nie zgadzają się z datami wykrywania nowych wariantów SARS-CoV-2.

Od końca maja 2021 r. WHO każdy nowy niepokojący wariant Covid-19 opisuje w kolejności alfabetu greckiego. Tabela, którą udostępniają użytkownicy pokazuje kolejność losową. Pierwsza litera zaczyna się od najbardziej znanego wariantu, wariantu Delta.

Na oficjalnej liście WHO są cztery warianty SARS-CoV-2, które określono jako budzące obawy (Variants of Concern, przyp. red.). To Alfa, Beta, Gamma i Delta. Pierwsze próbki wariantu Alfa wykryto we wrześniu 2020 r. w Wielkiej Brytanii, Bety – w maju 2020 w Republice Południowej Afryki, Gammy w listopadzie 2020 r. w Brazylii, a Delty w październiku 2020 r. w Indiach.

Image

Lista wariantów, które określono jako budzące obawy (Variants of Concern), stan na 20 września 2021 roku

Na drugiej liście WHO są tzw. warianty budzące zainteresowanie (Variants of Interest, przyp. red.). znajdziemy na niej pięć wariantów: Eta, Jota, Kappa, Lambda oraz Mu.

Wariant Eta i Lambda po raz pierwszy wykryto w grudniu 2020 r. Etę w różnych krajach, a Lambdę w Peru. Jotę wykryto w listopadzie 2020 r. w Stanach Zjednoczonych, Kappę – w październiku 2020 r. w Indiach, a wariant Mu – w styczniu 2021 r. w Kolumbii.

Image

Lista wariantów budzących zainteresowanie (Variants of Interest), stan na 20 września 2021 roku

Według listy udostępnianej na Facebooku wariant Delta miał zostać wykryty w czerwcu 2021 r. Przypomnijmy, że zgodnie z WHO wariant ten został wykryty w październiku 2020 r. w Indiach. Z kolei Alfa, Beta i Gamma zostały pominięte na liście udostępnianej w mediach społecznościowych.

Zgodnie z tą tabelką Eta zostanie wykryta we wrześniu 2021 r., Jota w listopadzie 2021 r., Kappa w grudniu 2021 r., Lambda w styczniu 2022 r., a Mu – w lutym 2022 r.

Jednak przypomnijmy, że te warianty budzące zainteresowanie zostały już wykryte pod koniec 2020 r. Jeden z nich, wariant Mu, wykryto w styczniu 2021 r.

Mutacje są zjawiskiem losowym

Według naukowców, z którymi rozmawiali dziennikarze AFP, warianty powstają wskutek aktywności wirusa. Po wniknięciu do komórki wirus replikuje się: kopiuje się, aby rozprzestrzeniać się dalej. Przy każdej takiej replikacji, w kopii genomu wirusa pojawiają się błędy. Powstają mutacje, które pomagają wirusowi przetrwać. W niektórych przypadkach mutacje te nie będą miały większego znaczenia, w innych mogą go uczynić bardziej zakaźnym, nawet śmiertelnym lub odpornym na przeciwciała.

Zarówno wirusolodzy, jak i epidemiolodzy, z którymi rozmawiali dziennikarze AFP, jednogłośnie podkreślają, że bardziej zakaźne szczepy wirusa pojawiają się wskutek tzw. selekcji naturalnej.

– Można o tym pomyśleć jak o wyścigu, w którym losowo wybrane mutacje napotykają serię przeszkód. Do mety dotrą ci, którym udało się prześlizgnąć przez szczeliny bariery immunologicznej stworzonej przez przeciwciała. Na tym właśnie polega selekcja naturalna – powiedział AFP 15 lipca 2021 r. Vincent Maréchal, profesor wirusologii na Uniwersytecie Sorbony.

– Wirus mutuje w sposób niezamierzony. Jeśli dany wariant na skutek naturalnej selekcji będzie miał przewagę, stając się bardziej zaraźliwym, to rozprzestrzeni się dalej – powiedziała AFP w lipcu 2021 r. Catherine Hill, epidemiolożka z Instytutu Gustave-Roussy w Villejuif.

Więcej o mutacjach wirusa Covid-19 można przeczytać w naszym artykule z sierpnia 2021 r.

Zdaniem Eda Feilego, profesora ewolucji drobnoustrojów z University of Bath w Wielkiej Brytanii, naukowcom zwykle trudno przewidzieć, jak wirus może ewoluować.

– Prognozy dotyczące przebiegu ewolucji wirusa zawsze będą obarczone niepewnością – pisze Feil.

Jak wskazują eksperci, ograniczenie rozpowszechniania wirusa uda się m.in. dzięki szczepieniom, które pozwolą zmniejszyć ryzyko pojawiania się bardziej zakaźnych wariantów Sars-CoV-2.

Wniosek: lista z różnymi wariantami koronawirusa jest nieprawdziwa. Przede wszystkim nie zgadzają się terminy wykrycia rożnych wariantów wirusa Sars-CoV-2. Co więcej przedstawiciele WHO przekazali AFP, że udostępniany w mediach społecznościowych dokument nie jest ich autorstwa.