Fińscy pogranicznicy na przejściu granicznym z Rosją w Vaalimaz (Finlandia) 22 września 2022 r. ( AFP / Olivier Morin)

Nagranie z „gigantycznym korkiem” na granicy fińsko-rosyjskiej powstało przed decyzją Putina o mobilizacji

Po tym jak 21 września 2022 roku Władimir Putin ogłosił natychmiastową, częściową mobilizację w Rosji, użytkownicy mediów społecznościowych masowo udostępniali wideo, które miało przedstawiać 35-kilometrowe korki samochodów na rosyjsko-fińskiej granicy z uciekającymi przed wcieleniem do wojska Rosjanami. Opis nagrania jest jednak mylący. Nagranie pochodzi z sierpnia i zostało umieszczone w sieci dwa dni przed ogłoszeniem decyzji o mobilizacji. Prawdą jest, że decyzja Putina spowodowała exodus Rosjan, jednak fińskie władze przekazały, że ruch na granicach był normalny po 21 września, choć liczba wjazdów do Finlandii wzrosła.

„Korki na granicy z #Rosja/#Finlandia spiętrzyły się do 35KM i rosną z godziny na godzinę, to jedyna granica, która wciąż jest otwarta dla rosyjskich cywilów z wizami schengen” – czytamy w opisie filmu udostępnionego przez polskojęzycznego użytkownika Facebooka 22 września 2022 roku.

Image
Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 23 września 2022 roku przez AFP

Nagranie krążyło również wśród użytkowników Twittera i TikToka w wielu językach m.in. po hiszpańsku, portugalsku, francusku, niemiecku, tajsku a także ukraińsku, z podobnym twierdzeniem, że obrazuje 35-kilometrowe korki tworzące się na fińsko-rosyjskiej granicy po ogłoszeniu decyzji Putina. Nagranie udostępniały również tradycyjne media.

Stało się ono wiralowe po tym jak 21 września 2022 roku Putin w orędziu do Rosjan ogłosił powołanie 300 tysięcy rezerwistów do prowadzonej wojny w Ukrainie. Po ogłoszeniu mobilizacji, w dużych miastach Rosji odbyły się protesty przeciwko wcielaniu mężczyzn do armii. Wielu Rosjan szukało możliwości wyjazdu z kraju rezerwując loty, by uniknąć wysłania na front. Finlandia ogłosiła, że przygotowuje rozwiązanie, aby „ograniczyć lub całkowicie uniemożliwić” wjazd turystów z Rosji.

Wideo zamieszczone dwa dni przed orędziem Putina

Wyszukaliśmy nagranie na TikToku i w innych mediach społecznościowych. Dotarliśmy do publikacji z 19 września na TikToku i YouTube, które zamieścił użytkownik przedstawiający się jako „Igor w Rosji”. Igor Parri, bo tak nazywa się on naprawdę, mieszka w Finlandii i publikuje filmy o tematyce związanej z Rosją, którą dobrze zna, jak pisze w informacji o sobie na swoim kanale na YouTube, ze względu na swoje rosyjskie korzenie.

Po tym jak po wygłoszonym orędziu użytkownicy zaczęli udostępniać je z błędnym opisem, Parri napisał w komentarzach, że „wideo zostało nagrane przed ogłoszeniem [mobilizacji]”.

Image
Zrzut ekranu z komentarza pod filmem na TikToku wykonany 22 września 2022 roku przez AFP

Skontaktowaliśmy się z nim 22 września. Parri wytłumaczył, że „zamieszczenie nagrania na TikToku i Youtube [tuż przed decyzją Putina przyp.red.] to czysto niefortunny przypadek”. Dodał że „nagranie powstało 29 sierpnia 2022 roku na przejściu granicznym Vaalimaa, i taka kolejka jaką przedstawia jest tam rzeczą normalną”.

YouTuber przekazał agencji AFP oryginalne nagranie (bez dodanej muzyki). Metadane zawarte w pliku wskazują na lokalizację nagrania. Według zapisanych tam danych GPS, wideo zostało wykonane tuż przed przejściem granicznym w Vaalimaa w południowo-wschodniej Finlandii. Na zdjęciach z przejścia granicznego w Vaalimaa opublikowanych na Google Maps widać te same elementy krajobrazu, które widoczne są w omawianym przez nas nagraniu.

Fińskie władze dementują pogłoski o gigantycznych korkach

Liczba wjazdów do Finlandii z Rosji wzrosła nieznacznie po ogłoszeniu przez Putina mobilizacji, w porównaniu z poprzednimi tygodniami, powiedział Kimmo Ahvonen z fińskiej Straży granicznej, któremu AFP przesłała 22 września nagranie z prośbą o komentarz. Wieczorem w dniu orędzia, kolejka na granicy Vaalimaa miała około 250 metrów długości i tak samo było następnego dnia, powiedział urzędnik. Jest to znacznie mniej niż podawana przez niektórych użytkowników mediów społecznościowych długość kolejki "35 kilometrów" w opisie do wyrwanego z kontekstu nagrania.

Fińska Straż graniczna zarejestrowała 4.824 obywateli rosyjskich, którzy wjechali do Finlandii przez granicę z Rosją 21 września, w porównaniu z 3.133 tydzień wcześniej, tzn. 14 września. Ale w sytuacji kiedy ruch graniczny „jest dość duży”, kolejki samochodów na granicy to „nic naprawdę nadzwyczajnego”, powiedział Ahvonen.

Dzień po orędziu Putina, dziennikarze AFP pojechali na przejście graniczne w Vaalimaa. Zauważyć można, że barwy zieleni widoczne w nagraniu różnią się od jesiennych kolorów występujących obecnie w regionie przejścia Vaalimaa i uchwyconych w relacji agencji poniżej.

Image
Kolejka samochodów przed fińsko-rosyjskim przejściem granicznym w Vaalimaa, na wjeździe do Finlandii 22 września 2022 r. ( AFP / Olivier MORIN)

 

Ruch na granicy można też śledzić dzięki kamerom internetowym ustawionym na przejściu w dniach 21 września i 22 września, a także na Google Maps i Yandex, które podają informacje o ruchu drogowym.

Wniosek: Prawdą jest że ruch na przejściach granicznych między Rosją a Finlandią zwiększył się nieco po ogłoszeniu decyzji Putina o mobilizacji, kolejki jednak nie mają 35-kilometrowej długości, jak twierdzili w postach użytkownicy mediów społecznościowych dołączający nagranie zrobione w sierpniu 2022 roku, na kilka tygodni przed orędziem prezydenta Rosji.

Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy

Skontaktuj się z nami