Wideo pokazuje karetki pogotowia dla Ukrainy, a nie konwój wiozący rannych ukraińskich żołnierzy na leczenie do Europy
- Opublikowano 17/01/2025, 16:38
- Przeczytasz w ciągu 8 minut
- Autor: Maja CZARNECKA, AFP Polska
Copyright © AFP 2017-2025. Jakiekolwiek komercyjne wykorzystywanie powyższych treści wymaga subskrypcji serwisu. Więcej informacji znajdą Państwo pod tym linkiem.
„Jakiś Polak sfilmował, jak kolumny ambulansów przejeżdżają przez przejście graniczne, przewożąc bojowników i najemników Sił Zbrojnych Ukrainy na leczenie w Europie” – czytamy w postach w języku polskim opublikowanych wraz z krótkim filmem na Facebooku (tutaj i tutaj), X i Telegramie na początku stycznia 2025 r. Dziesięciosekundowy film opatrzono napisem „Przejście graniczne w Medyce”.
Podobne wpisy opublikowano także w języku angielskim, francuskim, hiszpańskim i słowackim.
Filmik opublikowano 8 stycznia w artykule w rosyjskich mediach, w którym napisano, że karetki pogotowia transportują do Europy „dużą liczbę rannych wysokiej rangi ukraińskich oficerów i zagranicznych wojskowych”.
Pojawił się on również na kontach w mediach społecznościowych portalu informacyjnego Poland.news-pravda.com oraz jego anglojęzycznej wersji. Według Viginum, francuskiej służby wyspecjalizowanej w śledzeniu dezinformacji i ingerencji cyfrowej we francuskich mediach społecznościowych, portal ten jest rosyjską siecią dezinformacyjną wymierzoną w kraje UE i w USA. AFP Sprawdzam obaliła już kilka artykułów z polskiej wersji portalu (tutaj, tutaj, tutaj).
Polsko-ukraińskie przejście graniczne Medyka-Szeginie na południowym wschodzie Polski znajduje się na jednej z głównych dróg transportowych pomiędzy Polską a Ukrainą, istotnej dla przewozu ludzi, towarów handlowych i sprzętu wojskowego.
Dołączony do postów film nie pokazuje jednak konwoju ambulansów z rannymi ukraińskimi żołnierzami wjeżdżającymi do Polski na leczenie w tym kraju lub w innych krajach UE, lecz karetki pogotowia przekazane Ukrainie w ramach polskiej pomocy humanitarnej przez województwo dolnośląskie, dla obwodów dniepropietrowskiego i kirowohradzkiego w grudniu 2024 roku.
Wideo pokazuje przejście graniczne w Medyce w kierunku wyjazdowym
Aby dowiedzieć się więcej na temat nagrania, zaczęliśmy od przeanalizowania wszystkich szczegółów i wysłaliśmy film do straży granicznej i urzędu celno–skarbowego z prośbą o komentarz.
„Film przedstawia infrastrukturę przejścia granicznego w Medyce na kierunku wyjazdowym z Polski” – powiedział w e-mailu do AFP 9 stycznia por. SG Piotr Zakielarz, rzecznik prasowy Komendanta Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej. „Na nagraniu widoczne jest przejście graniczne w Medyce na kierunku wyjazd z RP, a nie odwrotnym” – przekazała podkom. Edyta Chabowska, rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Rzeszowie w mailu z 10 stycznia.
W 7 sekundzie filmu na ekranach, na zadaszeniu pojawia się napis „Tax-Free” (w zielonej ramce na zestawieniu poniżej). „Oznakowanie 'TAX FREE' występuje wyłącznie na kierunku wyjazdowym z Polski” dla podróżnych opuszczających UE i ubiegających się o zwrot VAT (zarchiwizowany link) wskazał Zakielarz, co oznacza, że oznakowanie to nie pojawia się przy wjeździe do Polski. Na zestawieniu zdjęć poniżej oznaczyliśmy czerwonymi kółeczkami te same półokrągłe elementy zadaszenia oraz krawędź bocznego zadaszenia po prawej stronie świadczące, że mamy do czynienia z tą samą infrastrukturą.
Można zauważyć również, że na nagraniu brakuje dużego napisu „Rzeczpospolita Polska”, który widoczny jest na zadaszeniu przy wjeździe do Polski. Na zdjęciu lotniczym poniżej (zarchiwizowany link) widoczny jest, jak sprecyzował rzecznik, wjazd do Polski z napisem „Rzeczpospolita Polska” (w czerwonej ramce) oraz wyjazd z Polski w kierunku Ukrainy, gdzie brak jest napisu (fioletowa ramka) i gdzie nagrano wideo.
Taki napis witający podróżnych wjeżdżających do Polski można zobaczyć na zdjęciach przejścia granicznego w Medyce na stronie polskiego urzędu celno-skarbowego (poniżej) (zarchiwizowany link), na zdjęciach na koncie X MSWiA z lutego 2022 r. przedstawiających przybycie uchodźców po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r., czy na nagraniu Straży Granicznej z tego samego okresu.
Autor filmu: karetki jechały na Ukrainę
Wyszukaliśmy nagranie przy pomocy odwrotnego wyszukiwania obrazów z użyciem wtyczki InVid-WeVerify, by znaleźć wcześniejsze publikacje i zauważyliśmy, że ten sam film krążył w mediach społecznościowych już przed 8 stycznia, ale zawierał inne – przeciwne – twierdzenie, m.in. na TikToku, YouTube i Instagramie, według którego karetki pogotowia jechały na Ukrainę.
Powtórzyliśmy wyszukiwanie i w końcu dotarliśmy do oryginalnego filmiku opublikowanego na TikToK–u przez polskiego użytkownika tej sieci społecznościowej 28 grudnia 2024 r., bez utworu pt. „Jest Super”, który słyszymy w analizowanym przez nas postach. Pytany przez użytkowników, jaki jest cel transportu karetek, autor odpisał w komentarzu pod filmem, że są one przeznaczone „do pomocy” i że to „Polska je przekazuje” (czerwona ramka na zrzucie ekranu poniżej).
Agencja AFP skontaktowała się z użytkownikiem 10 stycznia: „Tak, to mój film. Nagrałem go, kiedy jechałem na Ukrainę, karetki stały przede mną w kolejce. Nagrałem krótki film, żeby pokazać polską pomoc dla Ukrainy” – powiedział mieszkaniec Jarosławia, oddalonego ok. 50 km od granicy. „Widziałem jeszcze jedną lub dwie karetki pod zadaszeniem. Na pewno te karetki nie wjeżdżały do Polski, jak niektórzy użytkownicy teraz mówią” – dodał użytkownik, który wolał pozostać anonimowy.
Na naszą prośbę przesłał nam nagranie, żebyśmy mogli obejrzeć je w lepszej jakości. Okazało się, że numery ambulansów zaczynają się od „D01”, a numery rejestracyjne pojazdów od „DW”, co mogło wskazywać iż pochodziły one z województwa dolnośląskiego.
Dar Dolnego Śląska dla Ukrainy
Eksperci z którymi agencja AFP się skontaktowała, a wśród nich producent wyposażenia karetek i kierowcy ambulansów, pomogli nam zidentyfikować modele pojazdów widoczne na nagraniu jako Mercedes Benz Sprinter 316 lub 319.
Skontaktowaliśmy się z władzami województwa dolnośląskiego. „Pogotowie Ratunkowe we Wrocławiu przekazało w miesiącu grudzień 2024 r. łącznie 5 ambulansów na rzecz podmiotu Obwodu Kirowogradzkiego oraz podmiotu Obwodu Dniepropietrowskiego w Ukrainie. Przekazanie (...) nastąpiło w dniu 12 grudnia 2024 r. Punktem przekazania ambulansów było przejście graniczne Rzeczypospolitej Polskie i Ukrainy w miejscowości Medyka.” – powiedział rzecznik województwa Tomasz Jankowski w e-mailu do AFP 13 stycznia. Ambulanse stanowią część „pomocy humanitarnej Ukrainie” – czytamy w uchwale Zarządu województwa dolnośląskiego z 25 listopada 2024 roku (zarchiwizowany link).
W uchwale (poniżej) szczegółowo opisano wszystkie pięć pojazdów: są to modele Mercedes Benz Sprinter 316 i 319, takie same, jak te zidentyfikowane przez nas na filmie. Numery tablic rejestracyjnych zaczynające się od DW pasują do tych które widoczne są na filmie.
To nie pierwszy raz, kiedy miasto Wrocław i jego region wysyłają karetki pogotowia na Ukrainę i organizują pomoc humanitarną dla uchodźców (tutaj i tutaj). Krótko po inwazji miasto przyjęło 16 rannych żołnierzy z Ukrainy na leczenie i rehabilitację.
Zapytaliśmy ministerstwo zdrowia o aktualne dane rannych żołnierzy ukraińskich przetransportowanych do Polski na leczenie, ale do czasu publikacji nie otrzymaliśmy odpowiedzi.
Według europejskiej komisarz ds. gotowości, zarządzania kryzysowego i równości Hadja Lahbib, cztery tysiące Ukraińców zostało ewakuowanych od 2022 roku do 22 państw członkowskich, w tym do Polski, pośród nich byli zarówno ranni żołnierze i cywile a także chorzy na nowotwory.
Ponownie zapytaliśmy użytkownika TikToka o dokładną datę nakręcenia filmu. Potwierdził w wiadomości z 13 stycznia do AFP, że zarejestrował sytuację na przejściu granicznym 12 grudnia 2024 r., ale opublikował film 28 grudnia. Jako dowód wysłał AFP screen strony swojego paszportu ze stemplem wjazdu z datą 12 grudnia.
Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy
Skontaktuj się z nami
