Fałszywe nagranie insynuuje, że USAID zapłaciło za przyznanie Zełenskiemu tytułu „Człowieka Roku” w „Time Magazine”

„USAID zapłacił 4 miliony dolarów żeby umieścić Zelenskiego na okładce Time jako człowieka roku” – czytamy w publikacjach na Facebooku, TikToku, platformie X i Telegramie zamieszczonych po 27 lutego 2025 wraz materiałem wideo.

Image

Zrzuty ekranu z wprowadzających w błąd postów naTelegramie i Facebooku. Przekreślenia dodane przez AFP 4/03/2025 r.

Polscy użytkownicy podawali dalej post oraz wideo z anglojęzycznego konta o nazwie „Johnny Midnight” na platformie X, które śledzi 440 tys. użytkowników i które wielokrotnie rozpowszechniało dezinformacyjne treści w przeszłości obalone przez AFP (tutaj, tutaj). Ostatni post z nagraniem został również zweryfikowany przez dziennikarzy Fact Check AFP.

Wideo wraz z tym samym opisem krążyło także w innych językach, m.in. po czesku, francusku, hiszpańsku, holendersku oraz po angielsku m.in. na anglojęzycznej wersji portalu Pravda, która według francuskiej służby wyspecjalizowanej w śledzeniu dezinformacji i ingerencji cyfrowej we francuskich mediach społecznościowych Viginum jest w rzeczywistości rosyjską siecią dezinformacyjną wymierzoną w kraje UE i w USA, a którego kilka dezinformacyjnych treści AFP Sprawdzam obaliła w przeszłości (tutaj, tutaj, tutaj).   

W nagraniu, opatrzonym znakiem wodnym z logo „New York Post”, pada zarzut, że agencja USAID przekazała redakcji „Time'a” 4 miliony dolarów w 2022 roku, aby nadała ona Zełenskiemu tytuł „Człowieka Roku”.

Nagranie stało się wiralem po spotkaniu Zełenskiego z Donaldem Trumpem 28 lutego w Waszyngtonie, gdzie doszło do starcia w Gabinecie Owalnym, które postawiło pod znakiem zapytania działania prezydenta USA na rzecz zakończenia wojny między Rosją a Ukrainą (zarchiwizowany link tutaj).

Posty z nagraniem krążyły w kontekście działań administracji Trumpa zmierzających, pod kierownictwem miliardera Elona Muska, do ograniczenia funduszy i personelu w USAID i w innych agencjach rządowych. Rządowe prenumeraty czasopism, w tym „Politico”, przyciągnęły szczególną uwagę Muska, który wielokrotnie błędnie kwalifikował charakter tych płatności (zarchiwizowane linki tutaj i tutaj).

Miliarder i właściciel platformy X, którego konto obserwuje ponad 216 milionów użytkowników, udostępnił fałszywy materiał podszywający się pod amerykańską stację „E! New”, według którego agencja USAID rzekomo finansowała aktorom Hollywood, takim jak Ben Stiller, wyjazdy do Ukrainy, gdzie mieliby przysparzać prezydentowi Zełenskiemu popularności.

Ostatnie viralowe nagranie, które próbuje powiązać USAID z „Time Magazine” i Zełenskim, również zostało sfabrykowane. Żaden taki film, ani artykuł, nie pojawił się na stronie internetowej „New York Post”. Analiza przeprowadzona przez AFP wykazała ponadto, że głos został sztucznie wygenerowany i że forma i styl rzekomego materiału „New York Post” nie przypominają prawdziwych materiałów tej redakcji.

„New York Post” nie stworzył tego nagrania

Trwający 63 sekundy film to kompilacja różnych zdjęć wraz z komentarzem lektora, którego internauci mogą mylnie wziąć za dziennikarza tej redakcji. Na ekranie widoczna jest transkrypcja wypowiadanego tekstu w języku angielskim, pisana kursywą. 

Przyjrzeliśmy się wielu filmom „New York Post” na stronie internetowej tabloidu oraz w jego mediach społecznościowych, na YouTube, Instagramie, Facebooku i platformie X, i zauważyliśmy, że redakcja stosuje inny niż w viralowym nagraniu układ graficzny i inne czcionki  – na przykład w filmach „New York Post” kursywa nie jest stosowana w tytule i w transkrypcji. Dodatkowo czerwona pionowa linia pojawia się po lewej stronie tytułu, a logo redakcji „New York Post” pojawia się na samym początku nagrania, pod tytułem umieszczonym po lewej stronie ekranu.  (różnice zaznaczyliśmy w zielonych ramkach poniżej). 

Jednak w analizowanym przez nas nagraniu tekst transkrypcji jest w kursywie, brakuje charakterystycznej dla redakcji czerwonej pionowej linii, a logo pojawia się w prawym górnym rogu.  

Image

Zrzuty ekranu z wprowadzającego w błąd tweeta z początku nagrania na X (po lewej) i z konta New York Post z początku nagrania na YouTube. Kolorowe oznaczenia dodane przez AFP 4/03/2025 r.

Zauważyliśmy też kilka błędów gramatycznych: w 00:09 słyszymy „Department of Government Efficiency”, podczas gdy poprawnie po angielsku powinno się powiedzieć z przedimkiem „The Department of Government Efficiency”, w 00:24 słyszymy „The Person of the Year”, podczas gdy „Time Magazine” używa terminu „Person of the Year” (bez przedimka). Sztuczna inteligencja nie zawsze radzi sobie z gramatyką.   

Błędna jest artykulacja po angielsku liczb np. „200 79”, a nie „200 and 79” a także wymowa nazwiska Elona Muska.

Wyszukaliśmy nagranie i ewentualne artykuły ze słowem („Zelensky”) powiązane z USAID i z tytułem „Człowieka Roku” na stronie internetowej „New York Post”, a także w Google, używając różnych słów kluczowych, jednak żadnego takiego materiału nie znaleźliśmy.

Zapytana 28 lutego przez dziennikarza AFP w USA, Iva Benson, rzeczniczka „New York Post”, powiedziała: „To nie jest prawdziwe nagranie”, potwierdzając tym samym nasze przypuszczenia, iż nagranie zostało sfabrykowane. 

Głos wygenerowany przez AI

Pobraliśmy dźwięk nagrania, aby przeanalizować głos przy użyciu wtyczki InVid We Verify, (korzystającej z aplikacji Hiya do rozpoznawania połączeń głosowych). Kiedy strzałka wychyla się na czerwone pole (w naszym przypadku wskazała 69%) oznacza to wysokie prawdopodobieństwo, że głos został sztucznie wygenerowany przez AI (zrzut poniżej).

Image

Zrzut ekranu z analizy dźwięku nagrania przez InVid We Verify wykonanej przez AFP 4.03.2025 r.

„W przypadku aplikacji Hiya okreslenie 'a very likely AI-generated' to wysoki wskaźnik wykrywalności” – zauważył Denis Teyssou, odpowiedzialny w agencji AFP za innowacje w projektach InVID We Verify. „Linie dolne na krzywej oznaczają ciszę lub efekty dźwiękowe. Już sam fakt, że fragmenty zostały rozpoznane jako wykonane przez sztuczną inteligencję, wystarcza, aby podważyć prawdziwość nagrania”. 

„Time Magazine”: oskarżenia są „nieprawdziwe”

W roku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, prezydentowi Zełenskiemu redakcja „Time Magazine” przyznała tytuł „Człowieka Roku 2022”.

28 lutego rzecznik prasowy redakcji powiedział AFP, że zarzuty przedstawione w filmie są fałszywe. „Ani Time, ani żaden inny podmiot, nie został opłacony przez USAID, aby przyznać Zełenskiemu tytuł „Człowieka Roku”, który jest nadawany wyłącznie przez redaktorów redakcji Time” – powiedział rzecznik.

AFP przeszukała ogolnodostępną oficjalną stronę amerykańskiego rządu informującą o wydatkach federalnych (USAspending.gov), i nie znalazła dowodów na przyznanie lub wypłatę funduszy USAID na rzecz tygodnika „Time Magazine”.

Ukraińskie Centrum Zwalczania Dezinformacji w swoim poście z 27 lutego na X stwierdziło również, że wideo jest „fałszywe” (zarchiwizowany link tutaj). 

„Ta informacja jest fałszywa, a wideo krążące w mediach społecznościowych nie jest obecne na oficjalnych platformach New York Post” – dodało centrum. „Takie próby dezinformacji mają na celu zdyskredytowanie prezydenta Wołodymyra Zełenskiego na arenie międzynarodowej” – napisano w komunikacie.

AFP zweryfikowała wiele fałszywych treści na temat konfliktu w Ukrainie.