Uwaga, te obrazy ludzi wrzucających butelki z żywnością dla mieszkańców Gazy zostały wygenerowane przez sztuczną inteligencję
- Opublikowano 13/08/2025, 15:35
- Przeczytasz w ciągu 11 minut
- Autor: Dounia MAHIEDDINE, AFP Francja, AFP Polska
- Tłumaczenie: Maja CZARNECKA
Copyright © AFP 2017-2025. Jakiekolwiek komercyjne wykorzystywanie powyższych treści wymaga subskrypcji serwisu. Więcej informacji znajdą Państwo pod tym linkiem.
„Butelki napełnione do połowy ryżem i soczewicą dryfują w Morzu Śródziemnym. Egipski inżynier wyliczył kąt i miejsce wysłania w morze tak, by kanistry i butelki z żywnością dotarły do brzegów Strefy Gazy. To poruszająca akcja Egipcjan przerażonych sytuacją Palestyńczyków, którzy nie mogą już patrzeć na głodową śmierć na drugim brzegu.” – czytamy w poście zamieszczonym na Facebooku 10 sierpnia 2025 roku, który w ciągu jednego dnia zyskał 65 udostępnień. Na dołączonych do posta grafikach widać mężczyzn wkładających do wody butelki plastikowe napełnione jakąś białą substancją. Niektóre butelki unoszą się poziomo na powierzchni wody, inne pokazane są pozycji pionowej. Na niektórych z nich widnieje napis w języku arabskim.
„Trwa akcja 'Od morza do morza – butelka nadziei dla Gazy' Egipcjanie napełniają butelki suchą żywnością; zbożem, ryżem, soczewicą, mlekiem w proszku... i umieszczają je w Morzu Śródziemnym, mając nadzieję, że dotrą do głodujących Palestyńczyków” – głosi publikacja zamieszczona 26 lipca 2025 roku na platformie X z tym samym kolażem zdjęć.
Po raz pierwszy od miesięcy ciężarówki z pomocą humanitarną od społeczności międzynarodowej wjechały do Strefy Gazy 27 lipca 2025 roki, po tym jak Izrael ogłosił czasowe „przerwy humanitarne” w działaniach wojennych na oblężonym terytorium w Strefie Gazy, aby umożliwić dostarczenie części pomocy humanitarnej do dotkniętej głodem ludności cywilnej (zarchiwizowany link tutaj).
Wznowiono także zrzuty żywności nad terytorium, które jest oblegane przez Izrael od początku wojny z Hamasem, czyli od prawie 22 miesięcy (zarchiwizowany link). Wzbudziło to nadzieję wśród wielu Palestyńczyków, którzy wypatrywali spadochronów na niebie. Aktywistka klimatyczna Greta Thunberg ogłosiła wysłanie 31 sierpnia flotylli z pomocą humanitarnej do Gazy.
W tym kontekście w mediach społecznościowych pojawiało się wiele zdjęć przedstawiających ludzi wrzucających do morza butelki wypełnione czymś, co wygląda jak ryż lub mąka z twierdzeniem, że mają oni nadzieję iż pomoc dotrze do mieszkańców Strefy Gazy. Były udostępniane w wielu językach, w tym po francusku, angielsku, włosku i arabsku na różnych platformach, również na Instagramie i TikToku oraz na portalach informacyjnych po polsku i francusku (1, 2, 3, 4).
Jednak te wiralowe zdjęcia wprowadziły w błąd wielu użytkowników na świecie. Przeprowadzona przez agencję AFP weryfikacja wykazała, że chociaż takie inicjatywy rzeczywiście miały miejsce w Egipcie w lipcu tego roku, to wiralowe obrazy zostały wygenerowane przez sztuczną inteligencję (AI).
„To straszne, że doprowadzono do takiej sytuacji, że trzeba jedzenie głodnym ludziom wysyłać butelkami po wodzie!” – napisała w komentarzach pod postem na Facebooku jedna z użytkowniczek. Inni wyrażali swój sprzeciw wobec sytuacji humanitarnej w Strefie Gazy: „A świat milczy!” „A gdzie sankcje na Izrael?”, „To straszne że w dzisiejszych czasach państwa nie są w stanie opanować tej sytuacji w jakikolwiek sposób. Cały świat patrzy jak eksterminują tych ludzi.”
Obrazy pełne niespójności wizualnych
Już bliższe przyrzenie się obrazom, pozwala zauważyć wiele niespójności typowych dla grafik wygenerowanych przez sztuczną inteligencję których część opisaliśmy w naszym artykule. Na przykład:
- Kciuk na pierwszym planie na jednym ze zdjęć ma zdeformowany kształt.
- Butelki, mimo że pełne, unoszą się w sposób przeczący prawom fizyki.
- Osoby są ustawione w ten sam sposób i w tym samym kierunku, w sposób mało naturalny.
Wybraliśmy najstarsze publikacje i poddaliśmy je analizie przy pomocy narzędzia Hive, do identyfikacji obrazów generowanych przez sztuczną inteligencję, co dało nam blisko stuprocentowy wynik, że obrazy te mogły zostać sztucznie wytworzone.
Poddaliśmy analizie przy pomocy tego samego narzędzia grafiki dołączone do posta na fanpage'u strony Hurghada24.pl i otrzymaliśmy również wysoki wskaźnik, świadczący o tym że zostały one sztucznie wytworzone.
Analiza przy użyciu innego narzędzia do rozpoznawania treści generowanych przez sztuczną inteligencję SightEngine wykazała również, że oba te obrazy zostały najprawdopodobniej wygenerowane przez sztuczną inteligencję.
Na zdjęciu po prawej, na butelce widnieje napis po arabsku: „Naród egipski dla Gazy”. Butelka unosi się prawie pionowo na wodzie.
Wyszukaliśmy obraz przeprowadzając wsteczne wyszukiwanie obrazów, co doprowadziło nas do podobnych obrazów na ten sam temat (1, 2).
Również i w tym przypadku zauważyć można kilka anomalii: zniekształcone twarze, nienaturalnie długie ramię mężczyzny, nieproporcjonalne palce i butelki jakby zawieszone w powietrzu. Dodatkowo, w prawym dolnym rogu obrazu pojawia się napis „Grok”.
Jest to oprogramowanie AI firmy X, które umożliwia użytkownikom platformy Elona Muska darmowe tworzenie obrazów na podstawie prostych poleceń tekstowych. Niemniej jednak, wytwarzane grafiki często mają pewne niespójności takie jak sztywne postawy postaci, duplikacje elementów, błędy anatomiczne lub niespójne perspektywy.
Prawdziwa inicjatywa w Egipcie
O ile krążące w mediach społecznościowych grafiki nie są prawdziwe, inspirowane były prawdziwą inicjatywą.
23 lipca sfilmowano mężczyznę wrzucającego do morza plastikowe butelki.
„Przebaczcie nam, bracia! Przebaczcie nam. Nie jesteśmy w stanie nic dla was zrobić!” – mówi mężczyzna w nagraniu opublikowanym na anglojęzycznym portalu z wiadomościami z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej Middle East Eye (zarchiwizowany link).
O akcji pisze też anglojęzyczny portal The New Arab: „Egipcjanie przerażeni scenami głodu dochodzącymi z Gazy rozpoczęli symboliczną inicjatywę nazwaną 'Od morza do morza' – Butelka nadziei dla Gazy” (zarchiwizowany link). W artykule czytamy że Egipcjanie napełniają butelki o pojemności jednego i dwóch litrów, np. ryżem, soczewicą i innymi suchymi produktami spożywczymi, a następnie wkładają butelki do wody z nadzieją, że zdryfują do Gazy wraz z prądami morskimi Morza Śródziemnym.
Na innym nagraniu wideo opublikowanym 25 lipca widać dziewczynkę siedzącą na plaży na północnym wybrzeżu Synaju w Egipcie, która tłumaczy że właśnie napełnia butelki ryżem, mając nadzieję na dopłyną one do Gazy (zarchiwizowany link tutaj ).
W sieci pojawiły się też filmiki które, według opisu, mają pokazywać mieszkańca Strefy Gazy z wyłowioną z morza pełną żywności butelką ( AFP nie weryfikowała nagrania).
Ograniczona pomoc humanitarna
W obliczu rosnącej międzynarodowej krytyki działań wojskowych w Strefie Gazy, Izrael pod koniec lipca oświadczył, że pozwala większej liczbie ciężarówek przekraczać granicę, a niektórym krajom na dokonywanie zrzutów żywności i leków z powietrza, które przedstawiciele organizacji pozarządowych i innych krajów uznają za „zupełnie niewystarczające” (zarchiwizowane linki tutaj, tutaj, tutaj).
Armie krajów arabskich i europejskich kontynuowały w zeszłym miesiącu wysyłanie pomocy humanitarnej drogą lądową i drogą powietrzną, a raporty ekspertów działających pod auspicjami ONZ ostrzegały przed głodem na ogarniętym wojną terytorium.
„W Strefie Gazy rozgrywa się obecnie najgorszy scenariusz, jakim jest głód” – ostrzegli 29 lipca autorzy raportu Zintegrowanej Klasyfikacji Faz Bezpieczeństwa Żywnościowego (IPC), globalnej inicjatywy zajmującej się badaniem skali kryzysu głodu we współpracy z organizacjami pomocowymi i międzynarodowymi (zarchiwizowany link).
Izrael ogłosił 5 sierpnia, że częściowo wznowi handel sektora prywatnego ze Strefą Gazy, aby zmniejszyć zależność od pomocy humanitarnej (zarchiwizowany link tutaj).
Agencja ds. Obywatelskich Terytoriów Palestyńskich przy Ministerstwie Obrony Izraela poinformowała, że dzień wcześniej ponad 300 ciężarówek z pomocą humanitarną wjechało do Strefy Gazy, co stanowi większą liczbę niż w poprzednich dniach od czasu częściowego otwarcia dostępu do pomocy humanitarnej pod koniec lipca, a setki innych „wciąż czekają w kolejce na odbiór przez ONZ”.
Według Hamasu, który kontroluje Gazę, tego dnia na teren strefy Gazy wjechało tylko 95 ciężarówek z pomocą humanitarną.
Organizacja Narodów Zjednoczonych szacuje, że aby zaspokoić potrzeby ponad dwóch milionów mieszkańców Gazy, każdego dnia potrzeba od 500 do 600 ciężarówek z pomocą humanitarną.
Od 22 miesięcy Izraelskie wojska prowadzą operację wojenną w Strefie Gazy w odpowiedzi na bezprecedensowy ataku Hamasu na Izrael 7 października 2023 r., w wyniku którego zginęło 1 219 osób, głównie cywilów, zgodnie z oficjalnymi danymi zebranymi przez AFP.
Według Ministerstwa Zdrowia Strefy Gazy, zarządzanej przez Hamas, w wyniku izraelskich działań zginęło dotychczas ponad 61 722 osób, głównie cywilów. ONZ uważa te dane za wiarygodne (zarchiwizowany link tutaj).
Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy
Skontaktuj się z nami
