Pracownik opieki zdrowotnej napełnia strzykawkę szczepionką firmy Pfizer-BioNTech, Santiago, 3 lipca 2021 roku ( AFP / Javier Torres)

Chorobę Covid-19 wywołuje wirus SARS-CoV-2. Nie tlenek grafenu

  • Ten artykuł jest starszy niż rok.
  • Opublikowano 11/10/2021, 16:46
  • Przeczytasz w ciągu 8 minut
  • Autor: Natalia SAWKA, AFP Polska
Ponad 500 udostępnień miał na Facebooku artykuł o tym, że tlenek grafenu znajduje się w maseczkach i szczepionkach przeciwko Covid-19. Publikacja donosiła także, że substancja ta jest prawdziwą przyczyną infekcji spowodowanej koronawirusem. To oraz wiele innych twierdzeń zawartych w artykule jest nieprawdą. Naukowcy wciąż badają wpływ grafenu na zdrowie, natomiast twierdzenie, że ten materiał lub jego pochodne powodują chorobę Covid-19 jest teorią spiskową i nie znajduje pokrycia w rzeczywistości.

„Maski, szczepionki covidowe, szczepionki przeciw grypie, patyczki używane do testów PCR zawierają tlenek grafenu” – czytamy w artykule udostępnionym 20 sierpnia 2021 r.

Pojawia się w nim jeszcze kilka innych twierdzeń m.in. takie, że grafen „wywołuje zapalenie płuc”.

Twierdzenia powyższego artykułu opierają się na założeniach, że wirus SARS-CoV-2 nie istnieje, a prawdziwą przyczyną schorzeń związanych z Covid-19 jest grafen i tlenek grafenu. Jednak ta teoria jest nieprawdziwa, co wyjaśniamy poniżej.

Image
Zrzut ekranu ze strony "Odkrywamy Zdrowie" wykonany 11 października 2021 roku

Grafen i tlenek grafenu

Grafen to przezroczysty materiał o grubości jednego atomu. Ma unikatowe właściwości – jest elastyczny i lekki, a do tego jest też bardzo dobrym przewodnikiem ciepła i elektryczności. Podobno jest najcieńszym materiałem na świecie, co czyni go przedmiotem zainteresowania przemysłu oraz innowacji. Po raz pierwszy wyizolowano go w 2004 r., a kilka lat później badania nad nim zostały docenione na arenie międzynarodowej – naukowcom przyznano Nagrodę Nobla z fizyki w 2010 r. Jego wykorzystanie obejmuje praktycznie wszystkie dziedziny życia.

W ostatnich miesiącach grafen znalazł się w centrum uwagi niektórych teorii spiskowych dotyczących szczepionki przeciwko Covid-19. Latem wiele osób twierdziło, że materiał ten oraz jego pochodne są odpowiedzialne za rzekomy „magnetyzm” szczepionki firmy Pfizer-BioNTech. AFP zdementowała te twierdzenia pod koniec lipca 2021 r.

Jedną z inicjatyw w ramach badań nad grafenem jest projekt o nazwie „Graphene Flagship” finansowany przez Komisję Europejską i skupiający „około 170 partnerów akademickich oraz przemysłowych z 22 różnych krajów”. Celem projektu jest wspieranie badań, które mają doprowadzić do znalezienia komercyjnych zastosowań grafenu.

Zupełnie inną substancją jest natomiast tlenek grafenu. – Tlenek grafenu to pochodna grafenu. W przeciwieństwie do grafenu jest on rozpuszczalny. Jego medyczne zastosowanie badane jest pod kątem różnych celów – powiedziała AFP 13 lipca 2021 r. Yoni Hillen z holenderskiej Komisji ds. Oceny Leków (Medicines Evaluation Board, CBG).

– Tlenek grafenu to zupełnie inna substancja, która może zawierać od 50 do 60 proc. tlenu. Obecność atomów tlenu powoduje, że substancja ma inną strukturę niż grafen, który używany jest do produkcji baterii, czujników oraz tuszów – mówi Maurizio Prato z „Graphene Flagship”.

W projekcie „Graphene Flagship” działa specjalna grupa o nazwie „Health and Environment Work Package”. Jej celem jest określenie warunków bezpiecznego dla zdrowia wykorzystania grafenu i jego pochodnych.

Grafen i tlenek grafenu znajdują się w szczepionkach przeciw Covid-19 – Fałsz

Miesiące przed zatwierdzeniem pierwszych szczepionek przeciwko Covid-19, w sieci krążyły pierwsze teorie o ich „podejrzanych składnikach”. Jednak skład szczepionek nie jest tajny. O składnikach szczepionek firmy Pfizer-BioNTech, Moderny, AstraZeneki, Janssen, można przeczytać na stronie Europejskiej Agencji Leków (EMA).

– Grafen nie jest rozpuszczalny, dlatego nie da się go podawać z roztworem. Gdyby tak było, to skład szczepionki byłby zabarwiony na ciemny kolor – powiedział AFP w lipcu Diego Peña, badacz chemii organicznej z Hiszpańskiego Centrum Badań Chemii Biologicznej i Materiałów Molekularnych.

Rozpuszczalną formą jest tlenek grafenu, który jest pochodną grafenu, ale jest on inną substancją i nawet gdyby znajdował się w szczepionce, to fiolki preparatów byłyby czarne lub ciemnobrązowe. Te natomiast na ogół są bezbarwne lub bladożółte. O tym zjawisku pisał dr Matthew Didasio, autor doktoratu o grafenie w płynach.

Image
Fiolki ze szczepionką przeciwko Covid-19 firmy Pfizer-BioNTech, 12 lipca 2021 roku ( AFP / Javier Torres)

Dr Park Jong-Bo, pracownik koreańskiej firmy Biographene opracowującej leki na bazie grafenu powiedział 20 lipca AFP Faktencheck, że „na rynku nie ma szczepionek zawierających tlenek grafenu”.

– Szczepionki, które obecnie są w użyciu, składają się z warstw fosfolipidowych, peptydów lub kwasów nukleinowych. Tlenek grafenu nie należy do żadnej z tych kategorii – powiedział AFP dr Jong-Bo.

Skład szczepionek podlega rygorystycznej kontroli i także w Charakterystyce Produktu Leczniczego szczepionki Comirnaty nie wymieniono tlenku grafenu w składzie.

Tlenek grafenu był niedawno wykorzystany jako adiuwant w badaniach nad szczepionką donosową przeciwko grypie, opracowaną przez Instytut Nauk Biomedycznych Uniwersytetu Stanowego Georgii w Stanach Zjednoczonych. Jednak szczepionka ta nie została jeszcze ani przetestowana, ani zatwierdzona na rynek.

Tlenek grafenu znajduje się w maseczkach i patyczkach PCR – Fałsz

Jak wynika z naszej weryfikacji, dostępne na rynku maseczki nie zawierają tlenku grafenu. Niektóre zaś kraje podejrzewały, że w składzie wybranych maseczek znajduje się jednak grafen. Z uwagi na jego potencjalną szkodliwość tymczasowo wstrzymały ich sprzedaż.

Jak zauważają prof. Tomasz Grzyb, a także dr hab. Anna Lewandowska-Andrałojć z Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, „to czy w maseczkach faktycznie znajduje się grafen, nie było weryfikowane. Biorąc pod uwagę stosunkowo duży koszt wytwarzania grafenu możliwe, że jest to tylko chwyt reklamowy”.

W kwietniu 2021 r. Health Canada, kanadyjski urząd zdrowia zalecił swoim obywatelom, by ci zrezygnowali z noszenia maseczek, które w składzie zawierają grafen, ponieważ mogą być „niebezpieczne dla zdrowia”. W oficjalnym oświadczeniu jednak napisano, że jeszcze nie wiadomo, jakie zagrożenie dla zdrowia może powodować wdychanie cząsteczek grafenu.

Image
Zrzut ekranu ze strony kanadyjskiego urzędu zdrowia z informacją dotyczącą stanu na 2 kwietnia 2021 roku ( Health Canada)

Po kilku miesiącach kanadyjski urząd zdrowia wycofał swoją decyzję w sprawie maseczek, ponieważ nie stwierdzono w nich zagrożenia. W informacji dodano, że firmy, które chcą sprzedawać maseczki z grafenem, muszą najpierw udowodnić, że są bezpieczne i skuteczne, ponieważ „ryzyko związane z używaniem maseczek z grafenem może się różnić w zależności od ich rodzaju”. Kanadyjskie władze zezwalają jednak na sprzedaż niektórych maseczek zawierających grafen. Ich ścisła lista znajduje sie na oficjalnej stronie rządu.

Grafen był używany w maseczkach ze względu na jego właściwości antybakteryjne i antywirusowe, choć takie cechy grafenu nie są do końca jasne, ponieważ istnieją obawy, że substancja może być szkodliwa dla płuc podczas jego wdychania. Więcej o tym można poczytać w czasopismach naukowych (1, 2).

Maseczki z grafenem wycofywały także niektóre francuskie szpitale, ze względu na wątpliwości dotyczące niebezpieczeństwa związanego ze złym wpływem na płuca.

Prof. Tomasz Grzyb: – Wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa maseczek z grafenem zrodziły się na podstawie wstępnych badań na zwierzętach, które wykazały, że grafen z maseczek wywołuje stany zapalne płuc w dużych dawkach. Nie ma badań przeprowadzonych na ludziach, a sama toksyczność grafenu jest cały czas przedmiotem wielu badań bez jednoznacznych wyników.

– Grafen i tlenek grafenu są biodegradowalne, więc mogą być usuwane z organizmu. Nadal trwają jednak badania mające ocenić, czy pozostałe fragmenty mogą wywoływać niepożądane skutki – mówi Alberto Bianco z „Graphene Flagship”.

Maski zawierające w składzie grafen są dostępne na rynku (1, 2), jednak te najczęściej używane grafenu nie zawierają (1, 2).

Czy patyczki używane do testów PCR zawierają grafen? – Patyczki są zrobione z tworzyw sztucznych tzw. materiałów polimerowych – powiedziała AFP Factual Margot Paulino, kierownik eksperymentów na Wydziale Chemii w Udelar w Urugwaju. Jej zespół projektował patyczki do testów PCR wykrywających koronawirusa.

W przeszłości przeprowadzano eksperymenty na testach Covid-19 z użyciem grafenu, jednak substancja ta nie była badana pod kątem wykorzystywania go w patyczkach, ale raczej w celu wykrycia wirusa w pobieranej próbce.

Tlenek grafenu wywołuje Covid – Fałsz

Autor artykułu sugeruje, że objawów chorobowych Covid-19 nie wywołuje wirus SARS-CoV-2, a tlenek grafenu. To nie jest prawda. Lekarze oraz eksperci są zgodni co do tego, że chorobę Covid-19 wywołuje wirus SARS-Cov-2. Można o tym przeczytać na stronie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz amerykańskiej agencji rządowej CDC.

Image
Zrzut ekranu ze strony CDC wykonany 11 października 2021 roku

Tlenek grafenu jest substancją toksyczną – Brak kontekstu

– W przypadku tlenku grafenu istnieje pewna toksyczność, ale stosunkowo niewielka, materiał jest szeroko badany pod kątem zastosowania w systemach dostarczania leków – mówi Hong Byung-hee, ekspert ds. nanomateriałów z Uniwersytetu Narodowego w Seulu.

Prof. Tomasz Grzyb, a także dr hab. Anna Lewandowska-Andrałojć z Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu podkreślają, że na „toksyczność nanomateriału wpływa wiele parametrów takich jak jego kształt, rozmiar czy właściwości chemiczne, ale także zastosowana dawka i czas trwania interakcji między komórkami a nanomateriałem”. – Dlatego toksyczność czy biokompatybilność tlenku grafenu (i innych materiałów grafenowych) będzie zależała nie tylko od jego stężenia, ale również od jego właściwości strukturalnych i morfologicznych, a te z kolei mogą się różnić w zależności od metody jego produkcji.

Jeśli chodzi o grafen, to autorzy badania oceniającego bezpieczeństwo grafenu, wykazali, że „grafen jest bezpieczny nawet w przypadku długotrwałego kontaktu oraz że nie powoduje stanów zapalnych na skórze” – wskazuje prof. Tomasz Grzyb.

Z drugiej strony, tlenek grafenu może źle wpływać na płuca. Naukowcy „Graphene Flagship” odkryli, że niekorzystny wpływ na płuca może mieć wdychanie tlenku grafenu - w zależności od wielkości cząsteczek.

W badaniu z 2020 r. wykazali, że ekspozycja na tlenek grafenu może „powodować niepożądane efekty w płucach” w postaci małych obszarów zapalnych. Prof. Tomasz Grzyb: – Negatywny wpływ tlenku grafenu na płuca był obserwowany w przypadku obecności tlenku grafenu o rozmiarach mikrometrów, ale już nie dla tlenku grafenu o rozmiarach nanometrowych. Przy relatywnie niskich stężeniach nie ma negatywnego wpływu na zdrowie.

Grafen i jego pochodne mają właściwości magnetyczne – Fałsz

„Ma właściwości magnetyzmu, dlatego widzimy na różnych filmach z całego świata, przyklejanie przedmiotów do ciała” – czytamy w artykule. Co więcej, autor pisze, że „grafen jest stymulowany przez częstotliwości 5G”.

Grafen nie ma właściwości magnetycznych. Przedstawiciele „Graphenano”, z którymi kontaktowali się dziennikarze AFP, zauważają, że „ołówki są wykonane z grafitu, który jest bardzo podobny do grafenu, a te nie są magnetyczne”.

O tym, że grafen nie wykazuje właściwości magnetycznych mówił nam również prof. Piotr Kula z Politechniki Łódzkiej. – Grafen jest węglem i nawet jeżeli jest on mono- czy kilkuwarstwowy to zachowuje się jak grafit. To oznacza, że jest cichy, tłumi drgania i nie generuje szumu – podkreślił we wrześniu rozmówca AFP.

Jak mówi Diego Peña, grafen nie ma właściwości, które mogłyby powodować „namagnesowanie”.

– Grafen jest magnetyczny tylko w bardzo specyficznych warunkach laboratoryjnych (ultra-wysoka próżnia i na złocie). Dodatkowo jest bardzo niestabilny, więc w warunkach naturalnych traci swoje właściwości magnetyczne – wyjaśnił.

Teorie o wpływie fal telefonii komórkowej 5G na organizm ludzki też nie mają podstaw naukowych. „Do tej pory, po przeprowadzeniu wielu badań, nie udało się powiązać żadnego negatywnego skutku dla zdrowia z technologią 5G” – czytamy na stronie Światowej Organizacji Zdrowia.

Wniosek: chorobę Covid-19 wywołuje wirus SARS-CoV-2. Do tej pory nie wykazano, by tlenek grafenu znajdował się w maseczkach, choć na rynku znajdują się maseczki zawierające grafen. Jeśli chodzi o toksyczność tlenku grafenu, to zależy ona od jego stężenia. Co więcej, naukowcy podkreślają, że potrzebne są dalsze badania w tej sprawie, ponieważ obecne dane są w tej chwili niewystarczające.

Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy

Skontaktuj się z nami