Eksperyment z Red Bullem nie jest dowodem o nieprzydatności testów Covid-19

– Red Bull doda ci skrzydeł – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 9 lutego.

Image

Zrzut ekranu z Facebooka z 11 lutego 2021 roku

– No więc, moi drodzy, dzisiaj będziemy testować Red Bulla. Zobaczymy czy wynik będzie pozytywny, czy negatywny – mówi mężczyzna w języku niemieckim występujący w nagraniu udostępnionym pierwotnie na Tik-Toku. Ten po krótkim czasie pokazuje, że wynik wyszedł pozytywny.

Eksperyment udostępniony na Facebooku wprowadza w błąd.

Różne rodzaje testów na koronawirusa

Obecnie istnieją setki różnych testów na obecność Covid-19, które można podzielić na dwie kategorie: diagnostyczne (PCR i testy antygenowe) oraz serologiczne, które wykrywają czy dana osoba jest zakażona koronawirusem i czy wytworzyła przeciwciała.

Test RT-PCR polega na pobraniu wymazu z górnych dróg oddechowych. Test wykrywa obecność materiału genetycznego wirusa SARS-CoV-2.

Za pomocą testów serologicznych można sprawdzić, czy dana osoba wytworzyła we krwi przeciwciała w odpowiedzi na kontakt z koronawirusem. Tą metodę naukowcy wykorzystują głównie, by oszacować ile osób przeszło chorobę Covid-19.  

Kolejne testy to testy antygenowe – są mniej dokładne niż testy PCR, ale szybsze. Wykrywają antygen SARS-CoV-2 w próbkach wymazu z nosa lub nosogardzieli, by wstępnie zdiagnozować chorobę Covid-19. Jeżeli test antygenowy ma wynik negatywny, a u pacjenta występowały objawy koronawirusa, to konieczne jest potwierdzenie go testem PCR. Czułość szybkich testów antygenowych wzrasta, jeżeli są stosowane do pięciu dni od wystąpienia objawów i jeżeli są przeprowadzane na próbkach o wysokim poziomie wiremii.

Wideo z napojem energetycznym pokazuje test antygenowy, ale nie widać na nim dokładnie nazwy producenta. Niemniej jednak, w naszych poprzednich artykułach sprawdziliśmy instrukcję testu antygenowego firmy MEDsan, z której jasno wynika, że test jest ważny i pozytywny, jeśli w oknie wyniku pojawią się dwie charakterystyczne kreski: linia kontrolna (C) (od słów „control line) i linia testowa (T) (od słów „test line”). Większość testów funkcjonuje na podobnych zasadach.

Image

Informacje z ulotki firmy MEDsan, 12 luty 2021 r.

Jeśli pojawia się linia (C), to test jest negatywny. Jeśli pojawi się tylko linia (T), to test jest nieważny.

Linia kontrolna (C) musi być zawsze widoczna, aby test był ważny, bo pokazuje czy wystąpiła reakcja, czy też nie.

W przypadku filmu, na którym widać test z Red Bullem, na wyniku pojawia się tylko linia (T). Nie widać natomiast drugiej linii, co widać na zdjęciu poniżej:

Image

Zrzut ekranu nagrania z Red Bullem na Facebooku w 46 sekundzie, 11 lutego 2021 roku

– Jeżeli nie pojawi się linia (C), to znaczy, że albo coś jest nie tak z próbką lub testem – przekazał agencji AFP prof. Robert Flisiak, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

„Najbardziej prawdopodobną przyczyną braku pojawienia się linii kontrolnej (C) jest niewłaściwa objętość próbki lub nieprawidłowe wykonanie testu. Należy uważnie przeczytać instrukcję wykonania testu i powtórzyć go, korzystając z nowego zestawu testowego” – czytamy w ulotce firmy MEDsan.

Jak czytamy dalej: „test nadaje się do testowania wydzieliny z nosogardła i/lub ustnej części gardła u ludzi. Zestaw testowy nie jest przeznaczony do testowania innych płynów ustrojowych i próbek”. Ulotka wspomina również, że osoby, które nie znają się na wykonywaniu testów, nie powinny ich robić: „zestaw testowy jest przeznaczony do wykorzystania w placówkach służby zdrowia i do badań naukowych – wyłącznie w celach profesjonalnych”.

Produkty spożywcze a testy

Kai Markus Xiong, rzecznik firmy MEDsan powiedział agencji AFP w grudniu 2020 roku, że zadaniem producenta testu jest zapewnienie klientom wiarygodnych wyników. Natomiast stosowanie go na produktach spożywczych wcale nie oznacza, że można poddać w wątpliwość jego zdolność do wykrywania SARS-CoV-2.

– Wideo nie jest dowodem na to, że testy antygenowe są niewiarygodne – powiedział agencji AFP prof. Oliver Stojković, genetyk na Uniwersytecie Medycznym w Belgradzie. Sprecyzował też w mailu, że test antygenowy może dać fałszywie pozytywny wynik, jeśli „próbka użyta w teście ma ekstremalnie niski poziom pH (poziom kwasowości, przyp. red.)”. Jak wyjaśnia, pH Red Bulla to 3,4. Natomiast pH próbek materiału biologicznego pobranego od ludzi ma neutralną kwasowość, czyli około 7.

Dlatego – jak mówi – testy mogą być używane na każdej próbce pochodzenia ludzkiego, ale nie ma sensu używania ich z produktami spożywczymi, tym bardziej z tymi, które mają niskie pH.

Inni naukowcy również zwracają uwagę, że poprawne zastosowanie testu kluczowe jest dla uzyskania prawidłowego wyniku. – Test antygenowy przeznaczony jest do tego, by przeciwciała wiązały się z antygenami, a nie do reakcji z produktami spożywczymi. Podobnie można narzekać na samochód, który nie jeździ, bo do baku zamiast benzyny wlałeś kompot – napisał w mailu do agencji AFP 10 grudnia 2020 roku prof. Thomas Decker, immunobiolog z Uniwersytetu Wiedeńskiego.  

Podobnie uważa prof. Annette Beck-Sickinger, biolożka Uniwersytetu Lipskiego. Procedura chemiczna – jak mówi – dokładna jest tylko wtedy, gdy się ją prawidłowo stosuje, a test może działać prawidłowo, gdy zachowane są odpowiednie do tego warunki.

Red Bull, to nie jedyny napój, który zyskuje popularność mediów społecznościowych w związku z testami antygenowymi. W listopadzie 2020 roku pisaliśmy o soku jabłkowym, który rzekomo zareagował z testem na koronawirusa, a w grudniu zweryfikowaliśmy film z eksperymentem austriackiego polityka, który też rzekomo uzyskał pozytywny wynik testu na Covid-19 w eksperymencie z Coca-Colą.

– Twierdzenie, że test antygenowy jest bezużyteczny, ponieważ zareagował z Coca-Colą, nie ma sensu. Test został użyty wbrew dozwolonym zasadom – wskazał w e-mailu do agencji AFP Bert Niesters, profesor mikrobiologii medycznej i dyrektor laboratorium wirusologii klinicznej w Uniwersyteckim Centrum Medycznym w Groningen w Holandii.

I dodał: – Można go porównać do testu ciążowego. Jeśli test wykona mężczyzna, to niektórzy uzyskają pozytywny wynik. Jednak nie ma takiej możliwości, by mężczyźni mogli zachodzić w ciążę. Nigdy nie uzyskamy wiarygodnego wyniku, jeśli test zostanie wykonany w nieprawidłowy sposób. 

Wniosek: mężczyzna, który twierdzi, że Red Bull ukazał pozytywny wynik testu na koronawirusa wprowadza odbiorców w błąd. Wynik okazał się nieważny, ponieważ na próbce nie pojawiła się linia kontrolna (C). Poza tym testy antygenowe nie służą do eksperymentów z produktami spożywczymi. Ich celem jest wykrywanie chorób np. koronawirusa, a nie testowanie napojów gazowanych.