Nagranie protestujących Izraelczyków przeciwko wojnie z Iranem wytworzyła sztuczna inteligencja

Przez dwanaście dni w połowie czerwca Iran i Izrael wymieniały niszczycielskie uderzenia, nim zgodziły się na zawieszenie broni zaproponowane przez Stany Zjednoczone - 24 czerwca 2025 r. W kontekście najintensywniejszej w historii obu krajów konfrontacji w sieci pojawiło się wiele fałszywych treści, między innymi krótkie nagranie, które rzekomo przedstawia protest Izraelczyków przeciwko wojnie z Iranem. Przeprowadzona przez AFP analiza filmu ujawniła szereg niespójności typowych dla filmów wygenerowanych przez sztuczną inteligencję. Widoczny znak wodny wskazuje, że materiał powstał przy użyciu modelu Google do generowania filmów. Dodatkowo narzędzie detekcyjne SynthID Google potwierdziło, że wideo zostało wygenerowane przez sztuczną inteligencję.  

W nocy z 12 na 13 czerwca, Izrael zaatakował Iran, celując w obiekty nuklearne i wojskowe a także cywilne, po czym uzasadnił swój atak jako działania „wyprzedzające”. Iran, który zaprzecza, że dąży do zdobycia broni atomowej, odpowiedział odwetowymi atakami na Izrael.

Wkrótce po tym w sieci pojawiło się wiele fałszywych treści wykorzystujących sztuczną inteligencję  (zarchiwizowany link).

Przez dwanaście dni, Iran i Izrael wymieniały niszczycielskie ciosy, nim zgodziły się na zawieszenie broni zaproponowane przez Stany Zjednoczone - 24 czerwca 2025 r.  Dwa dni wcześniej, Stany Zjednoczone, zaatakowały trzy obiekty nuklearne w Iranie, w tym zakład wzbogacania uranu w Fordo - umocniony podziemny obiekt znajdujący się około 90 metrów pod powierzchnią gruntu. USA poinformowały, że w ramach operacji zrzuciły 14 bomb GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator, zwanych po angielsku „bunker buster”) – potężnej broni o masie 13 600 kilogramów (zarchiwizowane linki tutajtutaj)

Po zakończeniu wojny, obie strony ogłosiły zwycięstwo: izraelski premier Benjamin Netanjahu nazwał je „historycznym zwycięstwem”, podczas gdy przywódca Iranu Ajatollah Ali Chamenei  stwierdził, że irański odwet rakietowy doprowadził Izrael na skraj upadku (zarchiwizowany link). 

Jeszcze przed podpisaniem zawieszenia broni, 19 czerwca 2025 roku, polskojęzyczni użytkownicy platformy X i Facebooka udostępnili ośmio sekundowy materiał filmowy przedstawiający ludzi protestujących z transparentami i flagami Izraela. We wpisie na X czytamy „Ludzie syjonistyczni przepraszają Iran” a w poście na Facebooku, który zyskał 238 udostępnień: „Ofiary polityki premiera N….u ”. 

Film z tym samym twierdzeniem udostępniali też użytkownicy w innych językach m.in. greckim słowackim,  angielskimi i rosyjskim

Jednakże nagranie rzekomego protestu Izraelczyków przeciwko wojnie w Iranie zostało sfabrykowane. 

Image
Zrzuty ekranu z postów na X i Facebooku z wygenerowanym filmem. Czerwone przekreślenia dodane przez AFP 2.07.2025

Typowe niespójności dla treści wygenerowanych przez AI

Dziennikarze agencji AFP dotarli do opublikowanej wersji filmu o lepszej rozdzielczości, między innymi na Vimeo. W opisie zawarta jest informacja, że jest to „nagranie AI z protestu Izraelczyków”. 

Ponadto możemy zobaczyć szereg niespójności typowych dla materiałów filmowych wygenerowanych przez sztuczną inteligencję: na przykład widoczny w pierwszych sekundach filmu mężczyzna w niebieskiej koszuli podnosi pustą rękę, podczas gdy ułamek sekundy później, w jego dłoni pojawia się drzewiec z izraelską flagą.  

Image
Zrzuty ekranu z Vimeo.Typowe dla AI niespójności oznaczyliśmy żółtymi kółkami. Czerwone przekreślenia dodane przez AFP 27.06.2025

W ósmej sekundzie nagrania coś, co wygląda na ramię, unosi się obok głowy kobiety w okularach widocznej pośrodku kadru.  

Image
Zrzuty ekranu z X. Niespójności typowe dla AI oznaczyliśmy żółtymi kółkami. Czerwone przekreślenia dodane przez AFP 2.07.2025

Ponadto na banerach zauważyć można błędy ortograficzne, co pokazaliśmy na poniższym zrzucie ekranu np. napis „we ace”, który najprawdopodobniej miał brzmieć „we want peace”,  okrzyk tej samej treści słychać w nagraniu. 

Image
Zrzuty ekranu z Facebooka. Błędy ortograficzne oznaczyliśmy żółtymi ramkami. Czerwone przekreślenia dodane przez AFP 2.07.2025

Materiał stworzony przez model Veo3 

Niektóre wersje filmu (tutaj, tutaj) mają w prawym dolnym rogu znak wodny z oznaczeniem „Veo”, co wskazuje, że film został stworzony przy użyciu narzędzia do tworzenia filmów Veo 3 AI firmy Google. Narzędzie to pozwala użytkownikom tworzyć realistycznie wyglądające filmy, obecnie trwające nie dłużej niż osiem sekund. 

Image
Zrzuty ekranu z X. Znak wodny „Veo” oznaczyliśmy żółtym kółkiem. Czerwone przekreślenia dodane przez AFP 2.07.2025.

Udostępniony w mediach społecznościowych materiał ma dokładnie osiem sekund. Komentując pojawienie się w sieci filmów związanych z czerwcowym konfliktem między Iranem a Izraelem, profesor Hany Farid z GetRealLab zwrócił uwagę w komentarzu zamieszczonym w sieci społecznościowej Linkedin, że 8-sekundowe sekwencje wideo wygenerowane przez sztuczną inteligencję są właśnie charakterystyczne dla Veo3.  „To jest obecnie maksymalna długość materiału, jakie Veo 3 potrafi wygenerować w sposób ciągły” – podkreślił. 

„Ośmiosekundowe nagranie oczywiście nie jest dowodem, że film jest fałszywką, ale jest dobrą wskazówką, aby poddać materiał weryfikacji, nim udostępni się go dalej” – zauważył. 

AFP poddało analizie wideo z Vimeo przy pomocy narzędzia SynthID firmy Google, które identyfikuje zdjęcia i filmy utworzone przy użyciu sztucznej inteligencji. Narzędzie wykryło znak wodny AI firmy Google w całym wideo.

A więc oprócz widocznego znaku wodnego Veo, dokładnie potwierdziliśmy, że treść została utworzona przy użyciu narzędzia Google AI. 

Image
Zrzut ekranu z narzędzia SynthID zrobiony przez AFP 30.06.2025

W naszej analizie korzystaliśmy z narzędzia InVID WeVerify, współtworzonego przez AFP do weryfikacji wideo, które pozwala podzielić film na poszczególne klatki i przeprowadzić wsteczne wyszukiwanie obrazów. Wyszukiwanie doprowadziło nas zarówno do innych postów z tym samym filmem co do przeprowadzonych przez inne organizacje fact-checkingowe weryfikacji: Deutsche Welle, Factly oraz Newschecker, które również obaliły to twierdzenie.

Konflikt między Iranem a Izraelem

Według informacji opublikowanych przez irańskie media państwowe 30 czerwca, tydzień po zawieszeniu broni, podczas 12-dniowej wojny z Izraelem zginęło co najmniej 935 osób.

Według danych izraelskich w atakach Iranu na Izrael zginęło 28 osób.

Teheran zaprzeczył 26 czerwca, że wznowi negocjacje nuklearne ze Stanami Zjednoczonymi po zakończeniu wojny i oskarżył Waszyngton o wyolbrzymianie zniszczeń  spowodowanych amerykańskimi nalotami.

Według światowych mediów ataki na Iran cieszą się szerokim poparciem wśród żydowskiej populacji Izraela. Francuski dziennik Le Monde podkreślił, że zdecydowana większość Izraelczyków popiera izraelskie naloty na irańskie obiekty nuklearne z obawy przed rosnącym zagrożeniem nuklearnym ze strony tego państwa, a także w nadziei na pokój w regionie po ewentualnym upadku reżimu w Teheranie.

Sondaż przeprowadzony w połowie czerwca przez Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie wykazał, że około 83% respondentów popiera działania militarne przeciwko Iranowi. Większość respondentów ufa również izraelskim organom państwa jako mającym na celu rozwiązanie długotrwałego konfliktu.

Agencja AFP obaliła szereg fałszywych lub wprowadzających w błąd treści na temat wojny między Iranem a Izraelem m.in tutaj,  tutaj , tutaj, tutaj.

Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy

Skontaktuj się z nami