Nie, ten film nie pokazuje migrantów przerzucanych do Polski

 „Niemcy zwożą pełne autokary nielegalnych imigrantów do Świnoujścia” – czytamy w poście zamieszczonym na Facebooku 31 lipca 2025 roku, który w ciągu jednego tygodnia zyskał 7,8 tys. udostępnień. 

W dołączonym wideo widać zaparkowany w pobliżu lasu autobus, z którego wysiadają mężczyźni, dzieci i kobiety ubrane w hidżaby, i idą wzdłuż drogi. Wideo, które ma ścieżkę dźwiękową z muzyką, opatrzono napisem: „Masakra, jak Niemcy przemycają do Świnoujścia autokarem emigrantów!”

Użytkownicy innych mediów społecznościowych m.in. Instagrama, platformy X oraz TikToka również udostępniali film, który zyskał tysiące odsłon i podań dalej. Na YouTube dodano prześmiewcze określenie o „inżynierach” zwożonych autobusami do Świnoujścia. 

Image

Zrzuty ekranu z wprowadzających w błąd postów na Facebooku i platformie X. Przekreślenia dodane przez AFP 4/08/2025 r.

Film, z tym samym mylnym przekazem, udostępniali, niektórzy politycy m.in. kandydat w wyborach prezydenckich poseł Marek Jakubiak (Koło Poselskie Wolni Republikanie, prawica), który zachęcał: „zobacz filmik użytkownika Halina! #TikTok”.

Od czerwca 2025 roku prawicowi radykałowie organizują wzdłuż polsko-niemieckiej granicy tzw. „patrole obywatelskie” w celu, jak twierdzą, niewpuszczania migrantów do Polski. Oskarżają premiera Donalda Tuska i jego rząd o brak kontroli na granicy i rzekome pozwalanie Niemcom na odsyłanie migrantów do Polski.

Migranci i uchodźcy ubiegający się o azyl są częstym celem dezinformacji w Polsce. AFP obaliła w przeszłości szereg fałszywych publikacji na ich temat tutaj, tutaj, tutaj i tutaj. Wspomniany profil na Facebooku, na którym udostępniono film z autobusem, opublikował również w lipcu 2025 roku zdjęcie niemieckiej policji w białych kombinezonach ochronnych, zrobione w lutym na granicy z Polską, wraz z fałszywym twierdzeniem, że niemieccy funkcjonariusze „przemycają chorych migrantów” do Polski, co AFP obaliła w tym artykule weryfikacyjnym. 

Fałszywa narracja, że niemieckie władze odsyłają migrantów do Polski, była jednym z głównych tematów podczas wyborów prezydenckich w Polsce 1 czerwca 2025 roku (zarchiwizowany link).

Jednakże masowo udostępniane wideo nie ma nic wspólnego z migrantami. Zarówno polska Straż graniczna, jak i niemiecka firma autobusowa przekazały AFP, że osoby w nagraniu były uczestnikami jednodniowej wycieczki z Berlina.

Niemieccy turyści idą na plażę 

Znaleźliśmy oryginalne wideo opublikowane na TikTok-u 28 lipca 2025 roku przez użytkownika @halinkazondag, który prawdopodobnie nagrał całą scenę. Odpowiadając na komentarze użytkowników pod wideo na TikToku użytkowniczka napisała, że widziała autobus na  „niemieckich tablicach rejestracyjnych” i zaraz „powiadomiła o tym polskie władze”. 

Zapytany przez nas Morski Oddział Straży Granicznej (MOSG) potwierdził AFP 31 lipca 2025 r., że autobus widoczny na nagraniu wjechał do Polski „w niedzielę, 27 lipca, przez przejście graniczne Świnoujście - Ahlbeck.”

„Autokar na niemieckich numerach rejestracyjnych przyjechał z wycieczką z Berlina. Funkcjonariusze z PSG w Świnoujściu zweryfikowali informację i potwierdzili, że autobus wjechał legalnie, a turyści to Niemcy różnego pochodzenia” – przekazał Tadeusz Gruchalla z zespołu prasowego komendanta MOSG w mailu do AFP. „To kolejny filmik opublikowany w portalach społecznościowych mający wprowadzić opinię publiczną w błąd.” – dodał.

„Trudno nazwać obywateli Niemiec wjeżdżającymi do Polski w celach turystycznych migrantami. Była to 3-godzinna wycieczka po Świnoujściu, po czym powrócili do Niemiec. Nie mogę niestety podać bliższych szczegółów, bo tego mi robić nie wolno. Mogę jedynie zapewnić, że wszystkie osoby znajdujące się w tym autokarze zostały zweryfikowane i byli to obywatele Niemiec.” – dodał.

Geolokalizacja

Jeden z komentarzy pod filmem od użytkownika, który wskazał, że film nagrano na parkingu w pobliżu Plaży przy wiatraku, naprowadził nas na miejsce powstania filmu w pobliżu tej plaży na Mapach Googla i Mapillary. 

Na poniższym zestawieniu zrzutów ekranu widzimy ten sam znak drogowy, te same drzewa i tę samą studzienkę kanalizacyjną na drodze.

Image

Zrzuty ekranu z Google Maps (po lewej) i z wpisu na TikToku. Czerwone ramki dodane przez AFP 4/08/2025 r.

Zdjęcia na Mapach Google pochodzą z 2020 roku, te z Mapillary są z czerwca 2025 roku.

Nie byli to „nielegalni migranci”  

Logo firmy wyraźnie widoczne na autobusie należy do BVB.net, berlińskiej firmy transportowej, z którą agencja AFP skontaktowała się w celu uzyskania komentarza.

Dyrektor zarządzający firmy Claudio Kastner potwierdził AFP, że autobus widoczny na nagraniu należał do BVB.net. Autobus „był na wycieczce jednodniowej 27 lipca 2025 roku,” – napisał w mailu 4 sierpnia 2025 roku. „Wszyscy uczestnicy wrócili do Berlina po zakończeniu podróży. Była to regularna wycieczka turystyczna. Twierdzenie krążące w internecie, że nielegalni migranci byli transportowani do Polski, jest fałszywe” – napisał Kastner.

Kontrole na granicy z Niemcami 

7 lipca 2025 roku Polska przywróciła czasowe kontrole na granicach z Niemcami i Litwą. Premier Donald Tusk wyjaśnił wówczas, że środek ten jest konieczny, by zredukować niekontrolowane przepływy migrantów (zarchiwizowany link). Kontrole zostały przedłużone do 4 października 2025 roku (zarchiwizowany link).  

Dużo wcześniej, w 2023 roku, podobne kontrole graniczne zostały wprowadzone przez Niemcy. 

Kwestia odsyłania migrantów stała się politycznie wrażliwym tematem w Unii Europejskiej. Zgodnie z przepisami UE, państwo członkowskie ma prawo odesłać migranta do kraju, w którym pierwotnie złożył wniosek o azyl, zgodnie z tzw. procedurą dublińską. 

Według polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), Niemcy, w ramach procedury dublińskiej zwróciły 225 osób do Polski między 1 stycznia a 22 czerwca 2025 roku. Niemieckie ministerstwo spraw wewnętrznych podało AFP podobne liczby. „Od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 roku łącznie 231 osób zostało przekazanych do Polski na mocy procedury dublińskiej” – przekazał rzecznik prasowy federalnego ministerstwa spraw zagranicznych Niemiec Lars Harmsen w mailu do AFP z 5 sierpnia.   

W ciągu ostatnich dwóch lat liczby takich odesłań były podobnie niskie.  (zarchiwizowany link).

Wśród kontrowersyjnych przypadków opisanych przez polskie media było wwiezienie w  czerwcu 2024 roku przez niemieckich strażników granicznych do Polski afgańskiej rodziny w Osinowie Dolnym – przypadek odbył się według polskich władz z „naruszeniem zasad współpracy obu służb” i określony został jako „niedopuszczalny” przez Premiera Donalda Tuska (zarchiwizowane linki tutaj, tutaj, tutaj, tutaj). 

2 czerwca 2025 roku niemiecki sąd administracyjny w Berlinie orzekł, że odesłanie trzech Somalijczyków do Polski po tym, jak wyrazili zamiar ubiegania się o azyl w Niemczech, było niezgodne z prawem. Sąd stwierdził, że Niemcy muszą najpierw zastosować procedurę dublińską i ustalić, który kraj UE jest odpowiedzialny za rozpatrzenie wniosku o azyl (zarchiwizowane linki tutaj, tutaj, tutaj).

Pod koniec czerwca 2025 roku polskie MSWiA stanowczo oświadczyło na portalu X, że „stwierdzenie, iż Niemcy przenoszą migrantów do Polski, jest nieprawdziwe” (zarchiwizowany link). 

Portal Konkret 24 również przyjrzał się nagraniu, a także inne polskie media m.in. Onet (zarchiwizowane linki tutaj i tutaj).