Dane wyrwano z kontekstu. W rzeczywistości chodzi o liczbę zgonów potwierdzonych przez lekarzy sądowych.
- Ten artykuł jest starszy niż rok.
- Opublikowano 09/07/2021, 15:54
- Zaktualizowane w 19/07/2021, 13:30
- Przeczytasz w ciągu 6 minut
- Autor: Sonia GONZALEZ, AFP Brazylia, AFP Polska
- Tłumaczenie: Maja CZARNECKA
Copyright © AFP 2017-2024. Jakiekolwiek komercyjne wykorzystywanie powyższych treści wymaga subskrypcji serwisu. Więcej informacji znajdą Państwo pod tym linkiem.
„Lizbona. Sąd: 152 pacjentów, a nie 17 tys. zmarło z powodu COVID-19” – czytamy w postach na Facebooku (1, 2, 3, 4). Publikacje odsyłają do artykułu w tygodniku „Do Rzeczy”, jednak link jest nieaktywny. Podobne twierdzenia krążyły też na Twitterze (1, 2). Były również udostępniane w innych językach, m.in. po portugalsku (1, 2, 3) angielsku, hiszpańsku, niemiecku , francusku, szwedzku, włosku, hebrajsku, słowacku, bengalsku i fińsku.
Kiedy próbujemy otworzyć link „Do Rzeczy”, artykuł nie otwiera się. Pojawia się informacja „Strona nie istnieje - error 404”, co na ogół oznacza, że redakcja tekst usunęła. W internecie jednak nic do końca nie ginie. Artykuł został zarchiwizowany w internetowej bibliotece Internet Archive. W całości udostępniła go również strona msn.wiadomości.
Do innych postów dołączone są obszerne fragmenty artykułu i zrzuty ekranu z tygodnika.
„Sąd w Lizbonie przedstawił dane dot. liczby zgonów spowodowanych przez COVID-19. Podane przez organ informacje są zupełnie inne niż te podawane przez rząd. Oznacza to, że z powodu koronawirusa zmarły tylko 152 osoby, a nie tak jak twierdził rząd ok. 17 tys. Pozostali pacjenci zmarli z powodów innych niż koronawirus, chociaż wynik ich testu PCR był pozytywny. Dane zaprezentowane przez sąd dotyczą okresu od stycznia 2020 roku do kwietnia roku 2021” - czytamy w jednym z postów.
Jak czytamy w poście, źródłem tych twierdzeń jest serwis internetowy Portugalczyka Andre-Dias.net., który cytować ma dane z Sistema de Informação dos Certificados de Óbito (System Informacji o Aktach Zgonu – SICO). To on 18 czerwca, jako pierwszy, napisał o 152 zmarłych. Informację tę opublikował także na swojej stronie na Facebooku 20, 24 czerwca i 4 lipca.
Wielu internautów uwierzyło w prawdziwość publikacji. Komentowali, że „wszyscy odpowiedzialni za przetwarzanie danych dotyczących »przypadków« i »zgonów« powinni zostać osądzeni za przestępstwo”. Wyrażali podziw dla sądów w Portugalii: „Portugalskie sądy to nie polskie. Władze media u nas straszą w nocy i dzień tak od 18 miesięcy. Nikt nie odważy się na sądowe udowodnienie manipulacji ...gigantycznej!!" - napisała użytkowniczka Twittera.
Skąd wzięło się zatem twierdzenie, że w Portugalii na Covid-19 zmarły „tylko” 152 osoby, co idealnie trafia do koronasceptyków, negujących pandemię. I kim jest bloger?
O sobie pisze na blogu, że posiada „doktorat z modelowania chorób płuc na Uniwersytecie w Tromso w Norwegii”. Na Facebooku przedstawia się jako „ten, który ukazuje dowody na temat koronawirusa”.
Liczbę 152 Dias zaczerpnął z tekstu orzeczenia w toczącej się przed Okręgowym Sądem Administracyjnym dla Lizbony sprawie o sygn. akt. 525/21.4BELSB z dnia 19 maja 2021 r. Sprawa zawiera odpowiedzi na pytania obywateli skierowane do instytucji publicznej. Bloger powołał się na fragment orzeczenia.
Najczęściej cytowany fragment (publikujemy go poniżej w czerwonej ramce), to dane wysłane do sądu przez Generalną Dyrekcję Zdrowia (DGS) z informacją o 152 aktach zgonów na Covid-19 w Portugalii, zarejestrowanych między 1 stycznia 2020 r. a 18 kwietnia 2021 r. przez lekarzy sądowych, podlegających Ministerstwu Sprawiedliwości.
Na 13 stronie orzeczenia czytamy: „Po przeanalizowaniu cyfrowej bazy aktów zgonu (Sico) od 01-01-2020 do 18.04.2021 udało nam się ustalić następujący podział danych: W latach 2020-2021 lekarze pracujący dla Ministerstwa Sprawiedliwości (INMLCF) wystawili łącznie 152 akty zgonu, dla których przypadku przyczyną był wirus Covid-19, zgodnie z następującym podziałem: spośród 152 aktów zgonu, w 132 przypadkach przyczyną zgonu był wirus 0071 (COVID 19- potwierdzony testem laboratoryjnym), a w 20 przypadkach przyczyną zgonu był wirus U072 (COVID-19 niepotwierdzony testem laboratoryjnym)”.
W cytowanym w orzeczeniu tekście udostępnionym w sieci czytamy, że omawiany fragment odnosi się wyłącznie do zgonów stwierdzonych przez lekarzy Narodowego Instytutu Medycyny Sądowej i Kryminologii (INMLCF). Orzeczenie nigdzie nie mówi, że liczba 152 dotyczy wszystkich zgonów zarejestrowanych w Portugalii z powodu koronawirusa.
Rolą instytutu, jak czytamy na jego stronie, „jest współpraca z wymiarem sprawiedliwości, policją, prokuratorem generalnym w zakresie medycyny sądowej i kryminalistyki.”
Lekarze sądowi INMLCF przeprowadzają „badania kryminalistyczne i laboratoryjne, sekcje zwłok i inne badania dla ustalenia przyczyn oraz mechanizmów śmierci w sytuacji nagłego zgonu lub zgonu bez znanej przyczyny”.
Nie udało sie nam potwierdzić autentyczności dokumentu w sądzie. Orzeczenie nie figuruje też w bazie orzeczeń, w której na początku lipca dostępne były dokumenty z czerwca i lipca. Portugalskie ministerstwo Sprawiedliwości przekazało mailem AFP, że „zdecydowana większość wydawanych i rejestrowanych przez DGS aktów zgonu, jest wystawiana przez lekarzy związanych z ministerstwem Zdrowia”, a nie przez lekarzy sądowych podlegających Ministerstwu Sprawiedliwości. Nie zaobserwowano również rozbieżności pomiędzy danymi zawartymi w orzeczeniu, a oficjalnymi statystykami kraju.
„Do dnia 18.04.2021 r. zespół kodujący DGS zarejestrował 152 akty zgonu na Covid-19 wystawione przez przez lekarzy pracujących dla Ministerstwa Sprawiedliwości. Nie zaobserwowano żadnych rozbieżności. W tym samym czasie do dnia 18.04.2021 r. zarejestrowano ogółem 16 945 zgonów w na Covid-19. Należy zauważyć, że medyczno-prawne sekcje zwłok przeprowadzane przez lekarzy pracujących pod nadzorem Ministerstwa Sprawiedliwości mają miejsce w sytuacjach śmierci gwałtownej lub o nieznanej przyczynie, chyba że istnieją wystarczające informacje kliniczne, które w połączeniu z innymi elementami pozwalają stwierdzić z całą pewnością, że nie ma podejrzenia popełnienia przestępstwa. Oznacza to, że autopsje sądowo-lekarskie mają na celu w szczególności wsparcie śledztwa karnego, a nie są z reguły przeprowadzane w sytuacjach naturalnej śmierci na Covid-19” – przekazało AFP ministerstwo sprawiedliwości w mailu.
Oficjalne dane na temat występowania Covid-19 w Portugalii są zbierane i publikowane przez DGS, w powiązaniu z Ministerstwem Zdrowia i innymi organami administracyjnymi, które wykorzystują różne bazy danych do kontroli epidemiologicznej.
Jednym ze źródeł wykorzystywanych przez DGS jest Krajowy System Nadzoru Epidemiologicznego (Sinave ), który dostarcza danych o potwierdzonych przypadkach Covid-19.
Zgony zaś rejestrowane są przez bazę SICO, system informacji o aktach zgonu, utworzony w 2014 r. i skupiający wszystkie informacje na temat śmiertelności w tym kraju. „SICO to system informowania o śmiertelności w Portugalii, oparty na elektronicznej rejestracji aktów zgonu dokonywanej przez lekarzy wykonujących swój zawód, zgodnie z obowiązującymi ramami prawnymi”, czytamy na stronie bazy.
Z SICO muszą korzystać, jak czytamy na stronie tego systemu, wszyscy lekarze w Portugalii. Baza danych zarządzana przez DGS gromadzi akty zgonu wystawione zarówno przez lekarzy z całego kraju, jak również te, które wydają lekarze sądowi podlegający pod Ministerstwo Sprawiedliwości.
Koronawirus w Portugalii
Według danych DGS na dzień 7 lipca 2021 r., z powodu Covid-19 od początku pandemii zmarło w Portugalii 17 118 osób .
Według danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w ostatnim tygodniu stycznia 2021 r. Portugalia zarejestrowała najwyższy wskaźnik zgonów z powodu Covid-19 w Europie, wynoszący 362,9 przypadki na milion mieszkańców. Dzienna liczba zachorowań zaczęła spadać dopiero w połowie lutego.
1 lipca 2021 r. portugalski rząd ponownie ogłosił godzinę policyjną na obszarze 45 gmin kraju.
Wniosek: Dane podane w orzeczeniu sądu w Lizbonie o 152 zgonach w Portugalii zostały wyrwane z kontekstu. W rzeczywistości chodzi jedynie o niewielką liczbę zgonów potwierdzonych przez lekarzy sądowych. Zdecydowaną większość - blisko 17 tys zgonów potwierdzili zwykli lekarze.
19 lipca 2021 Aktualizacja: Dodaliśmy link do orzeczenia w sprawie o sygn. akt. 525/21.4BELSB przed Okręgowym Sądem Administracyjnym dla Lizbony z dnia 19 maja 2021 r.
Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy
Skontaktuj się z nami
