Nagranie pokazuje wymianę jeńców, a nie poddających się ukraińskich żołnierzy
- Opublikowano 08/08/2023, 16:18
- Przeczytasz w ciągu 5 minut
- Autor: Matus KRCMARIK, AFP Słowacja
- Tłumaczenie: Maja CZARNECKA
Copyright © AFP 2017-2024. Jakiekolwiek komercyjne wykorzystywanie powyższych treści wymaga subskrypcji serwisu. Więcej informacji znajdą Państwo pod tym linkiem.
„Poddała się Rosjanom bez wystrzału cała ukraińska dywizja pancerna. 28 egzemplarzy czołgów Leopard 2A4; 21- PT-91,8 dział Krab,oraz 30 wozów T-72.” – czytamy w publikacji zamieszczonej 24 lipca 2023 roku na koncie Niezależnego Dziennika Politycznego (NDP) na Telegramie. Na dołączonym krótkim filmie, który obejrzało ponad 4 tysiące użytkowników widać kilka czołgów i kilkudziesięciu żołnierzy idących w dwóch rzędach i w przeciwnych kierunkach. Na niektórych czołgach powiewają białe flagi.
Te same publikacje z tym samym nagraniem udostępniono na Facebooku (tutaj, tutaj), Twitterze (który obecnie zmienił logo na literę X, tutaj, tutaj) i na YouTube (tutaj)
NDP systematycznie publikuje fałszywe treści na swoich kontach w mediach społecznościowych, część z nich AFP Sprawdzam zweryfikowała w przeszłości (tutaj, tutaj, tutaj, tutaj, tutaj, tutaj, tutaj, tutaj).
Film z podobnym przesłaniem udostępniali również użytkownicy w innych krajach, między innymi w języku słowackim, serbskim, niemieckim.
AFP nie udało się dotrzeć do oryginalnego nagrania udostępnianego w mediach społecznościowych. Natrafiliśmy jednak na dwa inne filmy pokazujące to samo wydarzenie i które są dowodem, że w rzeczywistości kontekst nagrania różnił się od twierdzeń towarzyszących fałszywym postom.
Odwrotne wyszukiwanie obrazem doprowadziło nas do dyskusji na Reddicie, w której jeden z użytkowników napisał, że nagranie pokazuje wymianę jeńców między Rosją a Ukrainą.
Argumentem, że chodzi o wymianę jeńców a nie o kapitulację jest też fakt, iż żołnierze poruszają się w obu kierunkach, a nie tylko w jednym, jak najprawdopodobniej by było w przypadku, gdyby rzeczywiście żołnierze chcieli się poddać. Białe flagi które są w powszechnym rozumieniu symbolem kapitulacji, mogą być również używane jako informacja, że walczące strony nie będą do siebie strzelać podczas spotkania, np. takiego jak wymiana jeńców lub rokowania.
Wymiana jeńców, a nie kapitulacja
Aby znaleźć więcej informacji o wymianie jeńców w ostatnich miesiącach, wyszukaliśmy słowa kluczowe „wymiana jeńców” pisane w różnych językach po angielsku, rosyjsku i ukraińsku w wyszukiwarce Google. Na stronach Wall Street Journal, The Telegraph oraz Deutsche Welle natrafiliśmy na relacje z wymiany przeprowadzonej 25 maja 2023 roku między armią ukraińską a grupą najemników Wagnera. Walcząca po stronie rosyjskiej grupa Wagnera zajęła w maju Bachmut.
O wymianie pod Bachmutem pisały również media ukraińskie (tutaj) i polskie (tutaj, tutaj). Donosili o niej również przedstawiciele władz ukraińskich.
Ukraiński Sztab Koordynacji Traktowania Jeńców Wojennych opublikował na swoim kanale na YouTube film przedstawiający uwolnionych jeńców wojennych.
25 maja grupa Wagnera opublikowała na swoim kanale na Telegramie nagranie, które dalej publikowały m.in. zachodnie media.
Znaleźliśmy również inny film z tej samej wymiany jeńców, który został opublikowany na YouTube tego samego dnia przez 93 Brygadę Zmechanizowaną armii ukraińskiej (tutaj, tutaj).
Następnie zestawiliśmy trzy nagrania. Wszystkie zostały nakręcone z góry (prawdopodobnie z drona), ale pod różnymi kątami. Porównując szczegóły widoczne w filmach, możemy stwierdzić, że przedstawiają one tę samą wymianę jeńców. Na zestawieniu poniżej widzimy na przykład, że pojazdy wojskowe ustawione są w tych samych miejscach względem siebie (zaznaczyliśmy je niebieskim kółeczkami), tę samą charakterystyczną białą plamę na drodze (na czerwono) i te same kolumny ludzi (zakreślone na zielono). Kolumny pojawiają się pod nieco innymi kątami, ponieważ filmy zostały nakręcony z różnych miejsc.
Na zestawieniu poniżej widać również boczną drogę prowadzącą na pole po prawej strony od ciemnej drogi, widoczną na obu zdjęciach:
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował 25 maja w swoim przemówieniu, że 98 żołnierzy i ośmiu oficerów zostało zwolnionych z niewoli. Tego samego dnia pojawiło się wideo z wymiany na kanale grupy Wagnera na Telegramie.
Polna droga pod Bachmutem
Próbowaliśmy określić dokładne miejsce, gdzie filmy zostały nakręcone i gdzie doszło do wymiany jeńców. Zaczęliśmy od analizy mapy okolic Bachmutu z zaznaczonymi terytoriami kontrolowanymi przez walczące strony, opublikowanej 25 maja 2023 roku przez Institute for the Study of War.
Wynika z niej to, że większość miasta była tego dnia kontrolowana przez wojska rosyjskie, a jeśli wymiana miałaby się odbyć na „terenie neutralnym” – to prawdopodobniej miałaby ona miejsce tuż za miastem, po stronie zachodniej. Z nagrań wideo jasno wynika również, że wymiana nie miała miejsca na głównej drodze, więc wykluczyliśmy autostradę T0504.
Wyszukaliśmy innych dróg w tym rejonie i znaleźliśmy niewielką drogę (arch.link) między Bachmutem a miejscowością Iwaniwskie (znaną też jako Krasne), która krzyżuje się z polną drogą i polem, którego bruzdy idą pod kątem prostym, podobnie jak w filmach.
Projekt zajmujący się geolokalizacją i weryfikacją online Geoconfirmed opublikował na swoim koncie na Twitterze dokładnie tę samą lokalizację.
Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku, AFP obaliła wiele fałszywych treści krążących w mediach społecznościowych związanych z konfliktem. Więcej weryfikacji można znaleźć na naszej stronie tutaj.
Zastanawiasz się czy informacja jest prawdziwa? Napisz do nas. Sprawdzimy
Skontaktuj się z nami
